Page Text
________________
૧૨૩૫
થાનીય
છે ( ) . ખરાબ ટેવ, લત. (૨) ખોટી તકરાર, હઠ,જિદ છેક (ધોંકણી) સ્ત્રી. [હિં. ધોકની] ધમણ. [૦ લાગવી (ર.અ.) ઉતાવળે શ્વાસ લેવા.].
[અવાજ ધેકાર (ધકાર) કું. જિઓ “ધમકાર.”] ઢોલ વગેરે વાદ્યોને
ચા (ચા) કું., બ.વ. સાડાચારના ઘડિયા કે પાડા ધેટા (બોટ) સી. બેર. (૨) સોપારી ઘેટી (ઈ) સી. ખોદવાનું એક પ્રકારનું ઓજાર ઘેટાલ (ડાલ) વિ. ઘણા પથ્થરવાળું, પથરાળ ઘેટિયા (ધાંડિયે) ૬. દક્ષિણ ગુજરાતમાં વસતી એક ભીલ કેમ અને એના પુરુષ. (સંજ્ઞા.) છે (ડ) . ઉમરે પહોંચેલે અને શરીરે ખીલેલે બુદ્ધિહીન માણસ શન્સ) (ધોય, સ્ય) સી. રિવા.] હુમલે, હલે, આક્રમણ. (૨) ગપ, અફવા. (૩) ગંધ છેસરી (ઘેસરી) જ “ધંસરી.” બેસણું (સરું) જુએ “સરું.’ ધંસલું (પૅસલું) જ “ધંસલું.”
સા (ધોસા)ન, બ.૧. ગપ્પાં, ગપડાં, ખોટી બેટી વાતો સા-ખેર ( સા) વિ. [ઓ “બેસો.+ કા. પ્રત્યય] (લા.) ખોટી વાત કરનાર, ગપી ગપોડી જૈસી (સી) એ ધંસી–ધંસલું.' છે (સુ) ન. -સે છે. જુઓ ધસં'. ધં. બેસે (ધે સારું . ગ૫, ગપાટો, બેટી વાત ધો . પડા માટે લોઢાને પાટે, વાટ ધીત વિ. (સં.ધોયેલું. (૨) સ્વચ્છ, ચાખું વાતાત્મા છું. સિં. વત + ચામ] પવિત્ર આત્મા. (૨) વિ.
પવિત્ર આત્માવાળું ધોતિ, તા . સં.] જુએ “તી.' (ગ.) ધોતિ(તા-કર્મ ન. સિં] જુએ “ધોતી-કરમ.” ધમીય વિ. સિં] ધુમાડાને લગતું, ધુમાડાનું ધીય પં. સિ.] પાંડવોના વનવાસમાં સાથે રહેલા એમના
માર્ગદર્શક ઋષિ, (સંજ્ઞા.) ધીર્ય ન. સિં.] જઓ ધૂર્ત-તા.' ધ સી. રિવા] ઉધરસનો કેસ ૌકશી સકી. [હિં. ધીંકની] ધમણ, ઘોંકણી ખ્યાત વિ. [સં.] જેને વિશે ધ્યાન ધરવામાં આવ્યું હોય તેનું થાતથ વિ. સિં.] ધ્યાન કરવા જેવું કયાતા વિ, પૃ. [સ, મું.] ધ્યાન કરનાર ધ્યાન ન. [સ.) ચિંતન, મેડિટેશન' (જે.હિં.). (૨) લક્ષ,
એટેન્શન’ (હ.દ્વા.). (૩) ખ્યાલ, વિચાર. (૪) કાળજી, ફિકર. (૫) સ્મરણ, સ્મૃતિ, (૬) ઈદ્રિયની બધી વૃત્તિઓની એકાગ્રતા. (ગ) [૦ આપવું (રૂ.પ્ર.) નજર કરવી. (૨) (૨) કાન દેવા. (૩) કાને ધરવું. ૦ ઉ૫ર ચહ(૮)વું (ઉપર૫-) (ર.અ.) ન ભુલાવું. ૦ ઉપર લેવું (-ઉપરય-) (ઉ.પ્ર.) કાળજી રાખવી. ૦ કરવું (રૂ.પ્ર.) ચિંતન-મનન કરવું ૦ ખેંચવું -ખેંચવું) (રૂ.પ્ર.) લક્ષ દોરવું. ૦જવું (રૂ.) તરફ નજર વી. ૦ દેવું (ઉ.પ્ર.) એ ભયાન આપવું.” (૨) સંભાળ રાખવી. ૦ધરવું (રૂ.પ્ર.) ચિંતન કરવું. (૨)
સમાધિ કરવી. ૦૫ર લેવું (રૂ.પ્ર.) જીઓ ધ્યાન ઉપર લેવું.”
પહોંચવું (- ચવું) (રૂ.પ્ર.) સમઝાવું. બહાર જવું (બા:૨-) (ઉ.પ્ર.) લક્ષમાં ન રહેવું. ૦માં આવવું, ૦માં ઊતરવું (રૂ.પ્ર.) એ યાન પહોંચવું. (૨) ખાતરી પડવી. (૩) પસંદ પડવું. ૦માં રહેવું (રેડવું), માં રાખવું (રૂ.પ્ર.) યાદ રાખવું. ૦માં લેવું (રૂ. પ્ર.) જ
ધ્યાન ઉપર લેવું.”] કયાનનમ્ય વિ. [સં.] ધ્યાન કરવાથી જાણી શકાય તેવું ખ્યાન-ન્મસ્ત વિ. [સં.] વિચારમાં પડી ગયેલું, ધ્યાનમગ્ન ધ્યાન-
ન્ડ્રનું લિ. [+ એ બવું' + ગુ. ‘યું' ભૂ ક] ધ્યાન-મન ધ્યાન-નિક વિ. સં.] ધ્યાન કરવામાં પરાયણતાવાળું ધ્યાન-૫,૦૪, ધ્યાન પરાયણ વિ. [૪] સતત ધ્યાન ધર્યા કરનારું
[સાંભળનારું ધ્યાન-બહેરું (ઍ) ન. સિં] વિચારમાં હોય ત્યારે ન થાન-બંગ (-ભ૩) પું. [સં.] ધ્યાન તૂટી જવાની સ્થિતિ. (૨) વિ. તૂટી ગયેલા ધ્યાનવાળું ધ્યાન-મગ્ન વિ.સિં.) વિચારમાંબેલું,વિચાર-મગ્ન, ધ્યાન-ડખ્યું પાન-મસ્તી સ્ત્રી. [ + જુએ “મસ્તી.] જઓ યાનાનંદ.” ક્રયાન-મંત્ર (બન્ન) . સિં.] હમેશાં ધ્યાનમાં રાખવા જેવું. સુભાષિત વાકય, “ઍટે' (ગુ. વિ.) ધ્યાન-માર્ગ કું. [સં] ઇષ્ટદેવની સાધનામાં ધ્યાન એ મુખ્ય છે તેવો સંપ્રદાય ધ્યાન-મુદ્રા સ્ત્રી. [સ.] ધ્યાનમાં બેઠેલ હોય તેવી શારીરિક માનસિક સ્થિતિ. (૨) નિર્ગુણ ધ્યાનની અવસ્થા ધ્યાન-ગ કું. [સં. જેમાં ધ્યાન-ઇઢિયેની વૃત્તિઓની એકાગ્રતા-મુખ્ય છે તેવી ભગવચિતની ક્રિયા-પ્રક્રિયા ક્યાની વિ., . સં, ] થાનગમાં બેઠેલે પુરુષ, સમાધિમાં બેઠેલા પુરુષ ધ્યાન-રત વિ. [સં] જાઓ થાન-મગ્ન.” માન-સ્થ, સ્થિત વિ. [સં.]ધ્યાનમાં બેઠેલું, સમાધિમાં રહેલું માનાત્મક વિ. [+ , ગામ-] વાનરૂપ બની રહેલું,
મેડિટેટિવ' (ન. ભે.) ધ્યાનાનંદ (નન્દ) કું. [+સ. આ-ન) થાનમાં રહેવાથી મળતે ચકકસ પ્રકારનો આનંદ, ધ્યાન-મસ્તી ધ્યાનાભ્યાસ પું. [+ સં. અભ્યાસ] વારંવાર ધ્યાન કરવાની આદત. (૨) સમાધિ માનારૂઢ [+ સં. મા-૨૪] ધ્યાનમાં લીન થયેલું, ધ્યાનસ્થ ખ્યાનાવસ્થા શ્રી. [+સં. મ4-સ્થા] શ્વાન ધરી રહેલ હોય એવી પરિસ્થિતિ કે દશા યાનાસક્ત વિ. [+સઅ-સવ8]ધ્યાન-પ્રક્રિયાને વળગી રહેનારું ધ્યાનાસકિત સ્ત્રી. [ + સં. માલવિત] ખાન-પ્રક્રિયાને વળગી રહેવું એ ક્યાનાસન ન. [ + સં. શાસન] ધ્યાન ધરવાની સરળતા રહે એ પ્રકારની બેસવાની સ્થિતિ કે પ્રકાર ખ્યાની વિ. [સ .]ધ્યાનમાં રહેલું, ખ્યાન કરનારું, ધ્યાન-રત, ધ્યાનમગ્ન માનીય વિ. [સં.] ધ્યાનને વિષય બનાવવા જેવું
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016073 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1294 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 39 MB |