Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 184

૧૨૧૯
ધાબ્રાળું
1 કપ
ધાન ન. સ, >પ્રા. ન ધાન્ય, અનાજ, (૨) ધાડેધા૫ સી. [જ એ “ધાપ,'-દ્વિર્ભાવ.; મધ્યમ ગ. (લા.) ખીચડી અને ખીચડીના પ્રકારનું કાઈ પણ ખાદ. “એ' ટી. વિ., પ્ર.] તદ્દન ગપ્પાં, સાવ જ હું roધન અને પાન પાન (રૂ. પ્ર.) તદન પાયમાલ. ધા-પાકાર . [જ “ધ”+ “પોકાર.'] મદદ માટેની કે ૦ધને (રૂ. પ્ર.) અતિ ભૂખાળવું. ૦ ઘાન કરવું (રૂ. પ્ર.) રક્ષણ માટેની રોકકળ ખોરાક મેળવવા ફાંફાં મારવાં. ૦નું માર્યું (રૂ.પ્ર.) ભેજન ધાપેઢાં ન., બ.વ. [જ એ “ધાપડું.'] નર્યાં ગપ, તેતત કરાવ્યાને કારણે. ૦ માં ધૂળ ના(ન)ખવી (રૂ.પ્ર.) પતિ- ધાપેડી વિ. જિઓ “ધાપ' દ્વારા જ “ધાપ-મારુ.” પની વરચે ઝધડે કરાવો]
ધાડું ન. જિઓ “ધાપ' દ્વારા.] નર્યું ગયું, સાવ તૂત ધાનકાટી વિ. સી. [+જુઓ હિં. “કાટના’ + હિં, ઈ' ધાબ૮ ન. [ઓ “ધાબું' દ્વારા] વાદળાંને લઈ સુર્ય ન ઉ.પ્ર.] ડાંગર કદ વગેરે લણવાની મોસમ
દેખાય એવો દિવસ, કલું ધાન-જુદી . [+ જુઓ કૂટવું' + ગુ. ઈ' કુ.પ્ર.] ડાંગર ધાબ-હિં(-)(-ધિકણું) વિ. જિઓ “ધબડ + “ધિS.] કમાદ કટવાનીછડવાની ક્રિયા
ભર્યા શરીરનું અને કામ કરવામાં શક્તિશાળી. (૨) તોફાની ધાનયિાં ન., બ.વ. જિઓ “ધાન' + ગુ. હું સ્વાર્થે ત. ધાબ-ધીબ૮ ક્રિ. વિ. [રવા.) મૂળ સ્થિતિમાં હોય એમપ્ર. + “ઇયું” ત.પ્ર.] ધાન્ય. (પઘમાં)
જેવું હોય તેવું ચલાવી લેવાય એમ ધાન-ધન ન, બ.વ [જઓ “ધાન,'–દ્વિર્ભાવ.] જુદી જુદી ધાબા-ઈંગું જ ધાબત-ધિંગું.' જાતનાં મકાઈ જવાર બંટી વગેરે ધાન્ય
ધાબવું સ.જિ. [રવા.] ઢબવું, મારવું. (૨) (લા) છેતરવું. ધાન-બંધી (બી) સ્ત્રી. જિઓ ધાન' + ફા. બન્દી.”] પાક
ધબકાર કર્મણિ, કિ, ધબઢાવવું છે.. સ. કેટલો ઊતરશે એને અંદાજ
ધાબલી સ્ત્રી. [ એ “ધાબું' + ગુ. “લ” સ્વાર્થે ત. પ્ર. + પાન-મૂઉં વિ. [જઓ “ધાન + ““.'] (લા.) ધાન્યને માટે “ઈ' સ્ત્રીપ્રત્યય.] નાનું ધાબુ, નાની અગાશી
વલખાં નાખતું. (૨) બીજને ખવડાવવામાં કંજસ ધાબળ (CN) સ્ત્રી, જિએ “ધાબળી.] કામળી, પાતળી ધન-વેસુ વિ. જિઓ “ધાન' + ‘વેચવું' ગુ. “ઉ” ક.5] ધાન્ય ધાબળી
વેચવાનો ધંધો કરનાર, ધાન્ય વાચી જ ઊભો કરનાર ધાબળિયાળું વિ. જિ એ “ધાબળો' + ગુ. “ઇયું' + “આળ' ધાના વિ., પૃ. જિઓ “ધાન' દ્વારા]મારીના બદલામાં તા.2] ધાબળા ઓઢવા હોય તેવું, ધાબળાવાળું, ધાબળીવાળું
માત્ર ખાવાનું મેળવતો નોકર, પિટવરિ નોકર ધાબળિયે મું. જિઓ “ધાબળો' + ગુ. “યું” ત.ક.] (લા.) ધાનિયું છે. જિઓ “ધાન' + ગુ. “ઇયું ત...] રાંધેલું અનાજ વિધવા ખેડત અલી સાથે રહી ખેતી અને વિધવાનાં છોકરાં
ખાનારું.(૨) ખાવાની ટેવવાળું.(૩) ન. અન્ન રાખવાનું ગરમું ની સંભાળ રાખત કુંવારે પુરુષ (એનાથી એ વિધવામાં ધાને પું. [જ “ધાન' + ગુ. “એ” ત. પ્ર.] જાનમાં થયેલાં બાળકે આગલાં બાળકેના સમાન હકદાર ગણાય છે.) માત્ર ખાવાની દૃષ્ટિએ જ જોડાયેલો ને
ધાબળી જતી. જિઓ ધાબળો”+ ગુ. 'ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય.] ધાન્ય ન. [સં.] કાચું અનાજ, કેન’
નાને ધાબળો, કામળી ધાન્ય-સંગ્રહ (સગ્રહ), ધાન્ય-સંચય (-સંચય) પું. ધાબા પું. ઊનનું ઓઢવાના કામમાં આવતું બે પાટનું સિ] અનાજન સંઘરે
જાડું એટણ, કુંબલ, કામળે ધાન્ય સંવર્ધન -સંવર્ધન) ન. [. ધાન્ય શાસ્ત્રીય રીતે (-ધ્રા) બા-બંધ (-બધુ) વિ. જિએ ધા(પ્ર)બુ' + ફા. ઉગાડવાનું કાર્ય, કેનેડિંગ'
બન્દુ’ દ્વાર.] જેના ઉપર છાપરાને બદલે અગાશી હોય ધાન્યાગાર ન. [+ સં. માનાર) કોઠાર
તેનું (મકાન) ધાન્યાથી વિ, [+સં. મર્થ છું. અનાજ મેળવવાની ઇચ્છાવાળું ધાબા-વાળી વિ., સ્ત્રી, જિઓ “ધાબાવાળો’ + ગુ. “ઈ' ધાન્યાહાર છું. [+ સં. મા-દ્વાર] માત્ર અનાજને ખેરાક પ્રચય. દૂધનું ધાબું લઈ દૂધ આપનારી સ્ત્રી ધાન્યાહારી લિ. [+ સં. મારી, મું. માત્ર અનાજ ખાનારું. ધા(-ધ્રોબા-વાળું વિ. જિઓ ‘ઘા(-પ્રા)ખું' + ગુ. ‘વાળું' ત. (૨) શાકાહારી [આહાર પ્ર.] જ “ધાબા-બંધ.”
[દુધવાળો (વેપારી ધાન્ધકાહાર છું. [+ સં. ઇ+ -હરિ] માત્ર અનાજને જ ધાબા-વાળ છું. [જ “ધાબુ* + ગુ. વાળું' ત. પ્ર.] ધાબૅકાહારી વિ. [+ સં. માહારી છું.] માત્ર અનાજ ખાઈ ધાબી વિ.પં. [જએ “ધા' + ગુ, “ઈ' ત...] આકાશમાં જીવન ચલાવનારું
[ચલાવવી, હું કહેવું] વાદળાંવાળે દિવસ, વધરાવળે દિવસ, કાંકલું ધાપ સ્ત્રી. ગપ, જૂઠાણું, હિંગ. [ મારવી (૩. પ્ર.) ગપ ધાબું ન જિઓ “ધબ' દ્વારા ] ડા. (૨) દૂધનું મેટી. ધા૫-મારુ વિ. [ + જ “મારવું' + ગુ. “ઉ' ક. પ્ર.] તદ્દન બરણ -ઘાટનું વાસણ. (૩) વાદળાંથી હંકાઈ ગયેલા જુઠી વાત કહેનાર, ગાડી, ગપ્પીદાસ, પાપડી
આકાશની સ્થિતિ. [ ૫૬ (પ્ર.) ડાઘની છાપ થવી બાપલાં ન, બ.વ. રિસાયેલાં કરવામાં આવતું મનામણું, બેસવું (-બેસવું) (ર.અ.) ડાઘની છાપ ઊઠવી].
અનુ-નય. [ કરવાં (રૂ.પ્ર.) ગેલમાં અંગ પસારવાં] ધા(-ધ્રા)નું ન. જિઓ ધરબવું’–‘ધબવું' + ગુ. “ઉ” ક. ધાપલ ન. ખુશામત, (૨) ચાડી-ગલી. (૩) વિ. ખુશા- પ્ર.] મકાનમાં છાપરાને સ્થળે શૂની ગથિયાં કે સિમેન્ટ મત-ખેર. (૨) સાચા-જ ઠું કરનારું. (૩) ચાડિયું
ઢાળીને કરવામાં આવતી સપાટી (એ અગાશીના રૂપમાં ધાપી વિ. જિઓ ધાપ' +ગુ. ઈ' ત.ક.] જ “ધાપ-મારુ.” પણ હોય અને એના ઉપર માળ કે માળ ઉપર માળ,