Page Text
________________
ધમલો
૧૨૦૫
ધર-કધર
[ (રૂ. પ્ર) ભારે રહારેટ અને કટ કરવી] ધમાલ ઢી. જિઓ ધમ' દ્વારા) જ “ધમચકડ.” ધમલો -ળ) છું. જેઓ “ધામલો.' (૨) ભૂરા રંગને બળદ ધમાલ? સ્ત્રી. ઊંટની એક ખાસ પ્રકારની ચાલ ધમલ-ગેટે ૫. જિઓ ધમ " + “ગેાટે.'] (લા.) એ ધમાલ-ગેટો જ એ “ધમલે-ગેટે. નામની એક રમત, ધમાલ-ગેટ
ધમાલ-બાજ વિ. [+ ફા. પ્રત્યય] ધમાલ કરનાર, ધમાલિયું. ધમવું સ.ફ્રિ. [સં. મા-ધમ, ત સમ] ધમણથી હવા [ પત્રકારત્વ (રૂ.પ્ર.) “યલો જર્નાલિઝમ' (વિ.ક)] આપવી. (૨) (લા.) સમઝાવી પટાવી સામા પાસેથી કાંઈ ધમાલ-બાજી ટકી. [+ફ.] ધમાલ કરવાપણું મેળવવું. (૩) અ.ક્ર. દોડી જવું, ઉતાવળથી દેહવું. ધમાવું ધમાલિયું વિ. [જ “ધમાલ” + ગુ. ઇયું ત...] જ એ કર્મણિ, ભાવે, જિ. ધમાવવું છે, સ. કે.
ધમાલ-બાજ.’ ધમસ . બાજરાની એ નામની એક જાત
ધમાલું ને, ઘાટ-ઘુટ વિનાનું પાઘડું, ડફાલું, ધબાલું ધમસાણ ન. જિઓ “ધમ” દ્વારા.] ધાંધલ, ધમાલ, તેફાન, ધમાલ પું. [એ “ધમાલ’ + ગુ. “ઓ' સ્વાર્થે ત.ક.] ધમાલ.
ઘમસાણ. (૨) શેર-બકોર, ઘોંઘાટ. (૨) યુદ્ધ, લટાઈ (૨) કામકાજ, પ્રવૃત્તિ ધમળિયું વિ. જિઓ ધમળું' + ગુ. થયું' ત. પ્ર] ભરા ધમાવવું, ધમાલું જુઓ “ધમવું'માં. રંગનું. (૨) બદામી રંગનું. (૩) (લા.) પુષ્ટ, મજબૂત ધમાસણ ન. જિઓ “ધમ' દ્વારા.] જુએ “ધમસાણ.” ધમળ એ “ધમવું.'
ધમાસે પું. [દે. પ્રા. ધમાસ-] એ નામને એક છોડ, ધમળે જ “ધમલે.
ખડસલિયે ધમાક પું. [જ “ધમ' દ્વાર.] ધમધમાટ. (૨) ધગધગાટ ધમેલ વિ. જિઓ ધમવું' + ગુ. “એલ' બી.ભૂ] ધગીને ધમાક (-કય) સ્ત્રી. [જુએ “ઘમ' દ્વારા. એક પ્રકારની તોપ લાલ થઈ ગયેલું. (૨) (લા) ગુસ્સે થયેલું ધમાકા-બંધ (-બ-૧) ક્ર.૧.[જ “ધમાકે' + ફા. “બન્દ'] ધમેલું ન. જિઓ “ધમવું' + ગુ. “એવું' બી.ભૂક] (લા.) ઝડપથી, ઉતાવળે, ઝપાટાબંધ
સાંધા વિનાનું તગારું, આખું બાકડિયું. (૨) લેખંડની ડેલ ધમાકે પું. [જ “ધમાક’ + ગુ. ‘આ’ ત...] ઉલ્લાસને ધમ પું. [જ એ “ધમવું' + ગુ. “એ” કુ.પ્ર.] સેનીકામ વિગ, ધમાલ. (૨) વેગવંત ગતિ. (૩) ધમાચકડી. (૪) વખતે દીવો કે અગ્નિને સતેજ રાખવાની કુંકણી આનંદ, લહેર
ધમેહવું સ ક્રિ. [ઇએ “ધમ દ્વારા.] જેરપૂર્વક ફેરવવું. ધમાચક (ડઘ), ડી ઓ “ધમ-ચકડ,ડી.
(૨) ધમરોળવું. ધોરાવું કર્મણિ,જિ. ધમેદાવવું પ્રેસ કિ. ધમા પું. જિઓ ધમ' દ્વારા.) રમઝટ, ધમાલ. [-ચા ધમોટાવવું, ધમેટાવું જ ધમડવુંમાં. મારવા (રૂ.પ્ર.) રમઝટ કરવી
ધમે . એ નામનું નવસારી તરફ થતું એક ઇમારતી ધમાહા-ધેરી મું. [ઉત્તરપદ જુઓ ઘેરી..] એક જાતને બળદ લાકડું
[ડાય એમ ધમાધમ (મ્ય), મી જી. [જ “ધમ, –દ્વિર્ભાવ + ગુ. “ઈ' ધમધમ કે વિ. જિઓ “ધમ,'–દ્વિર્ભાવ.] સામસામું અથત.મ.] જઓ ધમચકડ.' [ કરવી, ૦ મચાવવી (રૂ.પ્ર.) ધર્મ-મંગળ (મળ) ન. [જ “ધમ + “મંગળ.] (લા.) ધમચકડ કરવી. ૦ મચવી (રૂ.પ્ર.) ધમ-ચકર થવી) બીજાના ખર્ચે આદ કરવો એ, તાગડધિન્ના કરવાં એ ધમાપૂરી, ધમાપળી -પોળી) સ્ત્રી, જિઓ “ધમ + “પૂરી– ધોર (૨) સી. મેટા કાનવાળી ગાયની જાત “પળી.'] (લા.) માર માર એ
ધમાં-ચક, ડી જ ધમાચકડ, ડી ' ધમાર છું. બ્રિજ.] એ નામને સાત કે ચૌદ માત્રાનો એક ધમ્મ ઘમી-મી) એ ધમ-ધમી'. [મુકામુક્કી તાલ. (સંગીત). (૨) શ્રી. એ તાલમાં ગવાતું વધુ કડીઓવાળું ધમ્મા-મુકી સ્ત્રી. [૨વા. + જ એ “મુકી.”| ધમાધમ અને કીર્તન. (પુષ્ટિ.) (વસંતના દિવસોમાં ખાસ ગવાય છે) ધમ્મિલ(૯૯૧) પું [સં.] ગંથલે અંડે (ચાક ફલ વગેરેવાળો) ધમાર-પાક . જિઓ “ધમારવું + સં.] (લા.) વડે વગેરે પર વિ. [સ, શબ્દોના ઉત્તરપદમાં “ધરનાર'ના અર્થમાં.] પશુઓને નદીએ કે તળાવમાં લઈ નવડાવવું એ. (૨) સપ્ત ધારક, ધરનાર (“ગણધર’ ગજ-ધર’ વગેરે) ભાર. (૩) કચરો
ધર સ્ત્રી. [સં. ધુરાં-ધોંસરી.'] ઘેસરી. (૨) બળદ ઘેસરી ધમાર સ.કિ. ઘોડો વગેરે પશુને નદી કે તળાવમાં લઈ ઉઠાવતો થાય ત્યારથી ગણાનો સમય. (૩) (લા.) આરંભ, જઈ નવડાવવું. (૨) (લા.) સખત માર માર. ધારાવું શરૂઆત. [૦ કરવું, ના(-નાંખવું (રૂ. પ્ર.) બળદેને કર્મણિ, ક્રિ. ધારાવવું છે. સક્રિ.
જોડવા. ૦ધરવી (રૂ. પ્ર) કુટુંબને બોજો ઉઠાવવા. (૨) ધમારાવવું, ધમારવું જ “ધમારવું'માં.
કામ પિતા ઉપર લઈ લેવું. ૦ તાણવી (રૂ.પ્ર.) આગેવાની ધારિયું વિ. [જએ ધમાર'+ ગુ. “છયું.” ક..] (લા.) લેવી. ૦થી (રૂ.પ્ર.) મૂળથી, પાયામાંથી] તોફાન મચાવનારું, ઉત્પાતિયું. (૨) કલા-બાજ
ધર-૨) સ્ત્રી. જિઓ ધરવું.'] (લા.) સતિષ, વૃતિ. ધમારિયા વિ.પં. જિઓ “ધમાર’ + ગુ. “ઇયું? ત.ક.] [૦ આવવી (રૂ.પ્ર.) સંતેષ થ]. ધમાર ગ.નાર ગાયક. (પુષ્ટિ.)
ધરેક એ “ધક.” (૨) વિ. ધડકતું. પૂજતું ધમારિયેવિવું. જિઓ “ધમારિયું.'] (લા.) આગમાં ઘરેકટ વિ. નીરોગી (૨) મજબૂત, ટકાઉ કદી પઢનાર માણસ કે સાધુ
[‘ધમારિયું.' ધર-કધર વિ જિઓ “ધર” દ્વારા.] (લા.) સરખી જેડીનું અમારી વિ. જિઓ ધમારવું' + ગુ. “ઈ' કુ.પ્ર.] જઓ સરખી કક્ષાનું, બેમાંથી કોણ વધુ કે ઓછી શક્તિનું
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016073 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1294 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 39 MB |