Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 165

ધ(-ધુ )તવું
૧૨૦૦
(૧)તવું જુએ ધૃતવું.' (-)તાવું કર્માણ., ક્રિ. (-)તાવવું પ્રે., સ.ક્રિ. (-)તાવવું, (-)તારૂં જએ (-ધ ધૃતનું'માં. તિયલ વિ.જિએ ‘તિયું’ + ગુ. ‘એલ’ ત. પ્ર.] (લા.) ૭.રા વ્યસનવાળું, વ્યસની, ખરાબ આદતવાળું તિયું વિ. [જુએ ધૃત’ + ગુ. ‘ઇયું' ત. પ્ર] ધુત્કારને પાત્ર. (ર) ખરાબ વ્યસનવાળું, તિચલ
ધતિંગ (કૃતિ) ન. [જુએ ‘ધતવું’ દ્વારા.] ધđ-તા, પીંડી. (૨) ઢાંગ-સાંગ, કેલ-કુતવા. (૩) (લા.) જૂઠાણું, ગપ ધતૂહું ન. રણશિંગું ધત્રી૧ સ્રી, જુિએ ધતા’+ ગુ. ‘ઈ ’ સ્રીપ્રત્યય.] (લા.) ધતૂરો ગાંને તમાકુ વગેરેનું ધૂમ્રપાન કરવાનું સાધન, ચંગી, ચલમ
પત્રી સ્ત્રી, કંકાસણી સ્ત્રી
ધતૂ છું. સિં, ધતુરા > પ્રા. ધસૂö-] જએ ધંતુરો,’ ધત્તી વિ. જિઓ ધત' દ્વારા] જુએ ‘ધૃતિયલ.’ ધધક(-ખ,-ગ)તું વિ. [જએ ધધકવું' + ગુ. ‘તું' વર્તે. કૃ.] ધગધગતું
ધનકડ (ડય) સ્ત્રી. ચેાખાનું ખેતર કે કથારડો ધનરૂપતી વિ., પું. ખાઈ પીને તાજે થયેલા (પુરુષ મકર વગેરે) [કાવવું કે.,સ,ક્રિ. ધનકવું અગ્નિ. સળગી ઊઠવું, ધનકાવું ભાવે, ક્રિ. ધનધનકાવવું, ધનવું જએ ધનકવુંમાં. ધન-કુબેર પું. [સં] (લા.) માલેતુજાર વ્યક્તિ, શાહુકાર ધનકો પું. સં. ત્તિ દ્વારા] લેણદાર માણસ (તુચ્છકારમાં) ખેતર-ધન-કાશ(-) પું. [સં.] નાણાં વગેરે સમૃદ્ધિના ભંડાર, ખાના ધન-ગર્વિત વિ. [સં.] ધનના ગર્વ ધરાવનારું, પૈસાનું અભિમાની ધન-ચૂસણુ ન. [ર્સ. ધન + જુએ ‘ચૂસવું' + ૩. ‘અણ' ક્રિયાવાચક કૃ. પ્ર.] ધનનું શોષણ [કા -પદ્ધતિ ધનચૂરણનીતિ સ્ત્રી. [ + સં.] ધનનું શેષણ કરવાની ધન-તેરસ(-શ) (-ય, -૫) સ્ત્રી. [સં. ધન + જઆ તેરસ, શ] આસે। વિદે તેરસની તિથિ, ધન-ત્રયેાદશી. (સંજ્ઞા.) ધન-દપું [સં.] (પૌરાણિક માન્યતા પ્રમાણે) કુબેર ધન-દર્ષે પું. [સં.], સંપત્તિના વધુ પતા ગર્વ ધન-દંઢ (-દણ્ડ) પું. [સં.] નાણાંની સજા ધન-દાતા વિ. સં. ધનસ્થ હ્રાતા હું.] ધનનું દાન કરનાર ધન-દાન ન. [સં.] રોકડ નાણાંની અપાતી બક્ષિસ કે દેણગી ધન-દાય≠ વિ. [સં] ધન-દાન કરનાર, ધન-દાતા ધન-દેવ પું. [સં.] જુએ ‘ધન-દ.'
ધન-દોલત (-૬ાલત) સ્રી. [સં. ધન + જ એ દોલત.’ સમાનાથી શબ્દોના દ્વિર્ભાવ.] પૈસેાટા અને માલમત્તા ધન ધન એ ધન.’
ધનધનવું અ.ક્રિ. [રવા.] જઆ ધણધણનું.' ધનધનાણું ભાવે,ક્રિ. ધનધનાવવું કે.,સક્રિ
ધનધનાવવું, ધનધનાવું જએ ધનધવું’માં.
ધન-ધાન્ય ન.,બ.વ. [સં.] આર્થિક સંપત્તિ અને અનાજ ધન-ધામ ન.,અ.વ. [સં.] સંપત્તિ અને મકાન ધન-નિધિ છું. [સં.] ધનના ભંડાર, ખાને
ધન-ધ્વજ હું. [સં.] તવંગર રાજ્ય, ગ્લુટાકસી' (ના..) ધન-પતરું ન, જસતનું પતરું [જુએ ધનન્દ.’ ધન-પતિ, ધનપાલ(-ળ) પું. [સં.] ધનિક, પૈસાદાર. (૨) ધન-પૂજા શ્રી. [સં.] લક્ષ્મી-પૂજન ધન-પ્રદાન ન. [સં.] જએ ધન-દાન.' ધન-પ્રાપ્તિ સ્રી. [સં.] નાણાં મેળવવાં એ, ધનેાપાન *ન-પ્રિય વિ. [સં.] જેને ધન વહાલું છે તેવું. (૨) પૈસાનું લાભી [લગ્ન-સ્થાન. (ન્યા.) ધન-ભજન ન. [સં.] જન્મકુંડળીમાં જન્મલગ્નથી બીજું ધન-ભંડાર (-ભ્રુણ્ડાર) પું. [સં. યજ્ઞ + જુએ ભંડાર.’] જએ [ભાગ્યની બલિહારી
ધન-નિધિ.'
ધધવું અ. ક્રિ. [વા.] ભડ ભડ બળનું. (૨) રેલા ચાલવે. ધકાવું ભાવે, ક્રિ, ધધકાવવું છે.,સ.ક્રિ. એ, ઘુઘવાટા ધધકારી પું. જિઓ ધધકવું' + ગુ, આરે' કૃ• પ્ર.] ધધકનું ધધકાવવું, ધધકાણું જુએ ‘ધધવું’માં. ધખ(-ગ)તું જુએ ‘ધધકતું,’ ધધડાટ પું. [રવા.] જુએ ‘ધધડાટ.’ ધધાવવું સ ક્રિ. [રવા.] ‘ધઢ ધડ’ અવાજ થાય એમ કરવું, ધડધડાવવું (ર) (લા.) માટે સાદે ઠપકો આપવે, ધંધઢાવાવું કર્મણિ, ક્રિ.
ધંધણવું અ.ક્રિ. [રવા.] ધણધણવું. ધધણાવું ભાવે, ક્રિ. ધધણાવવું કે.,સ.ક્રિ. [એ, પણધણાટ ધણાટ પુ. (જુઓ ધધણવું' + ગુ. ‘આટ’કૃ. પ્ર.] ધધણનું ધધણાવવું, ધધણાવું જએ ‘ધધણનું’માં. ધધરું ન. સૂર્યાસ્તના સમય, સાંઝ ધધૂખર (-૨૨) સ્ત્રી. ધાંધલ, ધમાલ [ધાર, દદૂડી ધધૂડી સ્ત્રી. [જુએ ધડા' + ગુ. ઈ ’ સ્રીપ્રત્યય.] પાતળી ધધૂડા યું. [રવા.] મેાટી ધાર, દદડો, દરેડા 'બવું અ.ક્રિ. [અનુ.] (વાદળાંથી) ઢંકાઈ જવું, ઝંખવું. આવું ભાવે., ક્રિ.
વન-મત્ત
ધૂંખેલ વિ. [જએ ધધૂંખવું' + ગુ. ‘એલ' બી. ભૂ, રૃ.] (લા.) વાદળાંના ઘેરા, વાદળાંના ઝડંબે પધ્ધા પું. ધ' વર્ણ, (૨) ધ' વર્ણના ઉચ્ચાર ધન ન. [સં.] પૈસે, દેોલત, નાણાં, (૨) સંપત્તિ, સમૃદ્ધિ (૩) વત્તા' બતાવતું પદ, ‘પેાબ્રિટિવ.' (ગ.) (૪) જન્મ કુંડળીમાંનું જન્મરાશિથી બીજું લગ્ન (ન્યેા.)
ધન-ભાગ (-૫) ન. [સ. ધન્ય + માળ, આર્યાં. તદ્ભવ] ધન-ભાવ હું. [×.] જઆ ધન-ભવન’–એનું ફળ,
ધન સ્ત્રી. [સં. ધનુસ્ ન.] આકારામાંની એ નામની વૃશ્ચિક’ધન-ભેગ પું. [સં.] સંપત્તિના ઉપભેગ, નાણાંના ભેાગવટા
અને ‘મકર' વચ્ચેની રાશિ. (જ્યેા.)
ધન, ધન ક્રિ. વિ., કે. પ્ર. [સં. ધન્વ≥પ્રા. ધન્ન] ધન્ય, (પદ્મમાં.) [॰ ઘડી, ॰ દહાડે (-દા:ડે!) (૩. પ્ર.)સારે।
અવસર]
Jain Education International_2010_04
ધનભેગી વિ. [ + ગુ. ઈ ' ત.પ્ર.] ધનભાગ કરનારું ધન-મત્સર પું. [સં.] સંપત્તિ તરફના વેર-ભાવ, એક્શેવિક્રમ' (દ.ખા.)
ધન-મત્ત વિ. [સં.] સંપત્તિના અતિ ગર્વ ધરાવનાર