Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 153

દત્ય
૧૧૮૮
દ્રવ્યથા
દૌલ્ય ન. સં.] દૂત-કર્મ. (૨) સંદેશ
કરણ ન. [સં.] જ ‘દ્વવ,'-'સેક્યુશન” (પ. ગે.) દોરામ્ય ન. [સં.] દુરાત્મ-તા, દુર્જન-તા, દુષ્ટ-તા, નીચતા, કવણાંક (દ્રવણ) ન. [+સં. અg] ઘન પદાર્થ એગળવા લુચ્ચાઈ
[પ્રવાસ, મુસાફરી માંડે એટલું ઉષ્ણતામાન બતાવનારી લીટી ઉપરને આંકડો દરે પૃ. [અર. દવ૨૬ ] આમતેમ આંટા મારવા એ, (૨) કવતા સ્ત્રી, -ત્વ ન. સિં] પ્રવાહીપણું. (૨) પ્રવાહીનું દૌર્જન્ય ન. સિં] દુર્જન-તા
પાતળાપણું દૌર્બલ્ય ન. [સ.] દુર્બલ-તા, દૂબળાપણું, નિર્બળતા, નબળાઈ કવ-રસ પું. [સં.] પ્રવાહી રસ
(કે રહેલું દૌર્ભાગ્ય ન. [૪] દુર્ભાગ્ય, કમનસીબી
કવ-રૂપ વિ. [સં.] ઓગળેલું, પીગળેલું, પ્રવાહીમાં થયેલું દોમેનસ્ય ન. ર.] મનની નબળાઈ (૨) શેક, દુઃખ. કવરોધક વિ. [સં.] પાણી પૈસે નહિ તેવું (૩) દુષ્ટતા, દુર્જન-તા. (૪) શત્રુ-તા, વેર
કવવું અ.કિ. [સં. ૮,વ, તત્સમ] ઝરવું, ટપકવું, નીંગળવું, દૌવારિક [સં] દ્વાર-પાળ, દરવાના
સવવું. (૨) ઓગળવું, પીગળવું. (૩) (લા.) લાગણીથી ઢીલું દૌહિત્ર પું. [૪] દીકરીને દીકરો
થવું, ગદ ગદ થવું. કવાલું ભાવે, ફિ. [‘હાઇડોસ્ટેટિકસ' દૌહિત્રી શ્રી. [સં.] દીકરીની દીકરી
કવસ્થિતિશાસ્ત્ર ન. [સં.] પ્રવાહીની સ્થિતિને લગતું શાસ્ત્ર, ધાવા-પૃથિવી ન., બ.વ. સિ., સ્ત્રી, હિં.વ., દેવતાદ્ધ દ્રવંત (કવન્ત) વિ. [સ. દ્રવે વર્ત. 3, પ્રત્યયનું પ્રા. સમાસ] આકાશ અને પૃથ્વી
ચં] દ્રવતું, ઝરતું, ટપકતું ઘત છે. [સં.] લગ્ન કુંડળીમાં સાતમું સ્થાન. (જ.) વાઘ વિ. [સં. દ્રવ + અ-મેળ] જેમાં પ્રવાહી પેસી ન ઘુતિ સ્ત્રી. સિ] પ્રકાશ, તેજ, કાંતિ, પ્રભા, દીતિ. (૨) શકે તેવું, ‘ૉટર-મૂક’ લાવણ્ય, સૌંદર્ય
દ્વવાઘનતા સ્ત્રી. [સં. જેમાં પ્રવાહી પેસી ન શકે તેવી સ્થિતિ ઘતિમંત (-મન્ત) વિ. [સ. "મ પ્રા. ૧id], ઘુતિમાન વાવું જુએ “દવ૬માં. વિ. [સં. ૧માન .] તેજસ્વી, કાંતિમાન
(-દ્રા)વિ૮ વિ. [સં. શબ્દ અને તામિળ, “તમિત્ર' શબ્દ ઘુતિ-માન ન. સિં.] પ્રકાશ-મા૫, “કેન્ડલ-પાવર”
એક છે.] મહારાષ્ટ્રથી નીચેના કર્ણાટક અધ્યતેલંગણ કેરળ ઘુ-નદી અસિં.] આકાશ-ગંગા, નેબ્યુલા'
અને તમિળનાડુ(મદ્રાસ)ના પ્રદેશને લગતું. (૨) મું. ઘ-મણિ પું. [સ.] સૂર્ય
એ સમગ્ર પ્રદેશનું પ્રાચીન નામ. (સંજ્ઞા.) (૩) બ્રાહ્મણે ઇ-લોક છું. [સં.] આકાશ. (૨) સ્વર્ગ
એ નામના પ્રાચીન એક ભેદ (જેમકે “પંચ દ્રવિડ–બીજો ચૂત ન. [૩] જુગાર, જગઢ, વટું
પંચ ગૌડ). (સંજ્ઞા) [ પ્રાણાયામ (રૂ.પ્ર.) સીધી રીતે ઘત-કલા(-ળ) સ્ત્રી, સિં.] જુગાર રમવાની કાબેલિયત ન કરતાં જરા લંબાણમાં જઈ તેનું તે કરવું એ
ટા સ્ત્રી, સિં] જુગાર ખેલ એ, જટાની રમત ક(-દ્રા)વિડી વિ. [+ ગુ. “ઈ' ત...] દ્રવિડ દેશને લગતું.
વિ. [સં. વિદ્] ઘત-વિદ્યાનું જ્ઞાન ધરાવનાર (૨) સી. સમગ્ર દ્રવિડ દેશની ભાષાઓની મળ ભાષા અને ઘુત-વિઘ સ્ત્રી, સિં.] જાઓ “ઘત-કલા.”
એ ભાષાઓને સમૂહ. (સંજ્ઞા.) [(લા.) બળ, તાકાત ધૂતાસત વિ. [સં. ઘa+મ-સત્ત] જુગાર રમવામાં રચ્યું. પ્રવિણ ન. [સ.] દ્રવ્ય, ધન, દાલત, પૈસે. (૨) સે. (૩) પચું રહેનારું
દ્રવિત વિ. [સભ.કૃ. દ્રત, પરંતુ દ્રવ પં. ને શત લગાડી ધતાસક્તિ સ્ત્રી, સિ થa + મા-વિ7] જુગાર રમવાની લગની બનાવેલું] ઓગળી ગયેલું, પીગળી ગયેલું, નીંગળેલું. (૨) ઘોત મું. [૪] પ્રકાશ, તેજ, ઝળકળાટ, ઝગમગાટ (લા.) ઢીલું, ગદગદિત દ્યોતક વિ (સં.પ્રકાશ પાડનાર. (૨) દર્શાવનાર, બતાવ- કવી-કરણ ન. [સં.] ધન પદાર્થને ગળાવા એ નાર, ‘એકસ્પેસિવ'
દ્રવી-કૃત વિ. સિં.] ઓગાળેલું, પિગળાવેલું વતન ન. [સં] દર્શાવવું એ, સૂચન
દ્રવી-ભવન ન., કવી-ભાવ [૪] ઘન પદાર્થનું ઓગળી જવું એ ઘોતિત વિ (સં.) પ્રકાશિત. (૨) (લા.) બતાવેલું, સચિત કી-ભૂત વિ. [સં.] ઓગળી ગયેલું, પીગળી ગયેલું, પ્રવાહીને ઘો સ્ત્રી [સં.] આકાશ, અંતરિક્ષ, (૨) સ્વર્ગ
રૂપમાં બનેલું. (૨)(લા.) લાગણીથી ગદ ગદ થયેલું. (૩) દયાળુ કઢિમાં સ્ત્રી. સિં, પું.] દઢતા, મજબૂતી, મક્કમપણું દ્રવીભૂતતા સ્ત્રી. [સં.] પ્રવીભૂત હોવાપણું કમકવું અ ક્રિ. [૨વા.] ઢોલ વગેર ચર્મ-વાઘને અવાજ થવો. કશ્ય ન. [સ.] ભોતિક હરકેઈ ૫દાર્થો, ‘મૅટર.... (૨)
મકાવવું છે.. સ.ક્રિ. [વગેરે ચર્મવાદને અવાજ, ઢમકાર કે અમૂર્ત કઈ પણ પદાર્થ, એજ્જેકટ' (કે.હ.). (તર્ક). (૨) ક્રમકારો છું. [જએ “દ્રમકવું' + ગુ. આરે' ક. પ્ર.] ઢાલ ધન, પશે. (૩) સંપત્તિ, માલ-મિલકત મકાવવું જ એ “દ્રમક'માં.
દિવ્ય-કમ ન [સં.] રાગ દ્વેષ મેહ વગેરેના વિચારોથી કમિલ જુએ “કવિડ.”
બંધાતું તે તે કર્મ. (જેન.) કમ્મ મું. [સં.માં ગ્રીક દ્રોમાંથી વિકસેલો] જૂના ચાર દ્રવ્ય-ધર્મ છું. [સં.] શુભ પ્રવૃત્તિ. (ર્જન.) રૂપિયાની કિંમતને ચાંદીને એક પ્રાચીન સિકો
દ્રવ્ય-નિધિ ! [સં.] એકઠી થયેલી રકમ, ભંડળ, “કુંડ' દ્રવ પું. સિ]. દ્રવવું એ, પ્રવાહી તરીકે વહેવું એ. (૨) કાવ્ય-યણ . [સં.] પૈસાથી મેળવેલાં ભૌતિક સાધન દ્વારા પ્રવાહી રસ (ગળે)
[હાઈડ્રોનેમિકસ' પદાર્થોના હેમથી કરાતો યાગ. (૨)(લા.) વાવ કવા વગેરે વગતિ-શાસ્ત્ર ન. સિં] પ્રવાહીની ગતિ વિશેનું શાસ્ત્ર, ઈચ્છાપૂર્તિ. (૩) પદાર્થોનો દાનરૂપી યજ્ઞ