Page Text
________________
દલસેલ
૧૧૮૬
કદર્શતા
ભાવે, જિ. દેલાવવું છે. સ.કિ.
દેષ-નિર્ણય પું. [સં] વાંક ગુને ભૂલચૂક ખામી વગેરે નકકી દેલ-સેલ (ય-૨) સી. ગરીબાઈ, નિર્ધનતા
કરી આપવાની ક્રિયા, દેષ સાબિત થયાનો નિશ્ચય કે ઠરાવ દોલા સ્ત્રી. [સં.] જુએ ‘દોલ.' (૨) પાલખી, ડાળી દોષ-નિવારણ પું. સિં.] સર્વ પ્રકારના દેષ દૂ૨ કરવાપણું દોહા-પાલખી સી. [+જ “પાલખી.'] ઝૂલતી હોય તેવા દોષપાત્ર વિ. સિં, ન.] ગુનેગાર, ઠપકો કે સજાને યોગ્ય, પ્રકારની પાલખી
સજા-પાત્ર, દેષિત, ગુનાહિત, “કેપેબલ દલાબ,ભ જ એ “દુલાબ.'
દેષ-પક્ષ ન. [સં.] જેનામાં દેષ કે દેજો રહેલા છે તેવી બાજ દેલાયમાન વિ. સં.1 ડોલતું, કલા લેતું. (૨) (લા) દેશ-પ્રકાશન ન. [સં.] દોષ ખુલ્લા કરી બતાવવા એ અસ્થિર ચિત્તવાળું. (૩) આનાકાની કરતું
દેષ-પ્રતિ(-તી)વાદ ૫. [] (કેઈએ બતાવેલા) દેશેદેલા-યંત્ર (યત્ન) ન. [સં.] જુઓ કરેલ.” (૨) દવાનો ને સામને કે બચાવ કરવો એ અર્ક કાઢવાનું યંત્ર. ( ઘક.).
દેષ-બુદ્ધિ સ્ત્રી. [સં] સામું દેવાળું છે એવી સમગ્ર દેલા વિ. (સં. ઢોળ + મા-દઢી હિંડોળા ઉપર ચડેલું, દોષ-ભાગી વિ. [સ., S.] ગુનેગાર, દૂષિત, દોષ-પાત્ર હીંચકે બેઠેલું
[(ગ.) દેષમય વિ. [સં] દેથી ભરેલું, દોષ-પ દેલાસન ન. [સં. ઢોર + સાર] પગનું એક આસન. દોષ-માર્જન ન. સિં] દેવ સાફ કરી નાખવાની ક્રિયા, દેલિકી સ્ત્રી. [સં] માંચી જેવી ડોલી
દેવ-નિવારણ દેલું હતું, જુઓ “દુલ્લું.'
દોષમુક્ત વિ. સં.] વાંક કે ગુનામાંથી છ ટી ગયેલું, નિર્દોષ દેલોત્સવ પું. [સં. ઢોટા +૩ત્સવ] ફાગણ વદિ એકમને દેષમુક્તતા . [સં.] નિર્દોષ હોવાપણું દિવસે વેષ્ણવ મંદિરમાં ઠાકોરજીને હિંડોળે ઝુલાવતાં રંગ દોષમુક્તિ સ્ત્રી. [સં.] નિર્દોષ તરીકે છુટી જવાની ક્રિયા છાંટવાને એછવ, ડેલ. (પુષ્ટિ.)
દેષ-યુક્ત વિ. [સં.] દોષવાળું દેવડા(રા)વવું (દેવડા(-૨)વવું) જેઓ “દેહનુંમાં. દોષરહિત વિ. સં.] દોષ વિનાનું, નિર્દષ્ટ દેવાઈ (દે:વાઈ) સ્ત્રી, જિએ “હવું + ગુ. “આઈ' દોષવતા સ્ત્રી. [સં.] દાપિત હેવાપણું કુ, પ્ર.] દેહવાનું મહેનતાણું
દેષ-વજિત વિ. [સં] જાઓ “દેષ-રહિત.” દેવાવું (દે:વાવું) એ “દેહનુંમાં.
દેષ-શમન ન. [સ.] વાત પિત્ત કફ વગેરેની વિાક્રયાઓનું દોશી જુઓ દેસી.”
શાંત થઈ જવું એ. (વઘક) [નાર (ઔષધ) દેશી જુઓ સી.”
દોષશામક વિ. [સં.] વાત પિત્ત કફ વગેરેના દાને શમાવી દેશ-શે) (-શ્ય) જુએ દેસ(સે)ણ.”
દોષશ્રવણુ-ગુરુ વિ. [સં] દષની કબુલાત કરનાર, “કન્ટેસર' દેષ કું. [સં.] દૂષણ, અવગુણ, ખરાબી. (૨) આળ, કલંક;
ખામી છે એ મુદ્દો કે પ્રસંગ લાંછન. (૩) વાંક, ગુને, અપરાધ. (૪) કસૂર, ભૂલ. (૫) દેશ-સ્થાન ન. [..] કયા કયા મુદા કે પ્રસંગમાં ભૂલચક ખેડ-ખાપણ, ખામી. (૬) પાપ. (૭) કાવ્યગુણની ઉણપ. દેષ-સ્થા૫ન ન. સિં.) દેવ સિદ્ધ કરી આપવાની રજૂઆત (કાવ્ય.) (૮) તર્કના અવયવોનો પ્રયોગ કરવામાં થતી ભૂલ. દેશ-હર્તા વિ. [સ, પું. તોય કે ઢોવાળ હસ્ત સં. શુદ્ધ (તર્ક.) [૦ કટ (રૂ. પ્ર) ખામી કે ભૂલ બતાવવી. ૦ચડા- પ્રગ] દોષ કે દોષ દૂર કરનાર (હા)વ (રૂ. પ્ર.) આળ મૂકવું. ૦ m (રૂ. પ્ર.) ખામી દષા સ્ત્રી. [સં.) રાત્રિ, રાત, નિશા શોધવાનો પ્રયત્ન કરવો. ૦ દે, ૦ મૂકવે (રૂ. પ્ર.) ઠપકે દેાષાકર' છું. [સ. ટોપ+ -) દેવ કે દેવોની ખાણઆપ. (૨) આળ ચડાવવું. ૦ લાગ (રૂ. પ્ર.) ખામી દેવોથી ભરપૂર વ્યક્તિ જણાવી. (૨) પાપ થવું. ૦ હે (રૂ. પ્ર.) ગુનેગારી હોવી] દોષા-કર' છું. [સં.] રાત્રિના સર્જકચંદ્ર [તદ્દન નિર્દોષ દેષ-કથન ન. [સં.1 નિંદા, ગીલા
દેષાતીત વિ. [સં. રોષ + અતી] દેને વટાવી ગયેલું, દોષ-યાહી વિ. [સં!.1 દોષ જેનાર, છિદ્ર શોધ્યા કરનાર દોષારોપ છું, પણ ન. [સ, ઢોષ + માં-દોષ, g] આળ દોષ-ઇન વિ. [સં.] શરીરનાં વાત પિત્ત કફની વિકૃત અસર ચડાવવું એ, આક્ષેપ, તહોમત-નામું નો નાશ કરનાર
દેષાપક વિ. [સં. ઢોવ + આરોપh], દોષારેપ [સં. ઢોવા દૈષજ્ઞ વિ. [સં.] (બીજાની) ખામી ભૂલ વગેરેની સમઝ + મારોપ, .] તહેમત ચડાવનાર
દિષિત ધરાવનાર, રહેલા દોષ પકડી પાડનાર. (૨) વિદ્વાન દેષાથી વિ. [સ, ઢોષ + અર્થ શું] દેષ કર્યા કરનારું, દુષ્ટ, દોષ-દર્શન ન. સિં] (માત્ર) દેષ જોયા કરવા એ
દશાહ વિ. [સં. ઢોષ + મ જ “દેવ-પાત્ર.” દેષદર્શિતા સ્ત્રી. [સં] દૈષદર્શી હોવાપણું
દોષાવહ વિ. સં. રોષ + A-4] બટ્ટો લગાડનારું, અપરાધી દેષ-દશ વિ. [સ, ૫.] (સામાના માત્ર) દેષ જોયા કરનારું, ઠરાવતું
[બતાવવા એ વાંક કાઢયા કરનારું
દોષાવિષ્કાર . . ઢોષ + આવકાર] દોષો ખુલ્લા કરી દોષ-ષ્ટિ અકી. [સ.] ખેડ-ખાપણ કાઢયા કરવાની નજરે દેષિત વિ. સિં], દેશી વિ[સં૫.] દોષવાળું. (૨) દેષ દેખું વિ. [+જુઓ “દેખ+ ગુ. “ઉં' ક.પ્ર.] (માત્ર) અપરાધી, ગુનેગાર, “ગિલ્ટી.' (૩) પાપી દોષ જ જોયા કરનારું, દેષ-દશ
કથન દર્ષકદશિતા શ્રી. [૪] માત્ર દેષ જોવાની જ વૃત્તિ, દેષ-નિરૂપણું ન, [સં.] બીજાના દોષ કે દોષોનું વિગતથી દક-દષ્ટિ, “સીનિસમ” (ઉ.જે.) Jain Education International 2010_04 For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016073 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1294 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 39 MB |