Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 148

દોડધામ
૧૫૮૩
દહી-દાર
દોડ-ધામ (દોડ્ય) શ્રી. જિઓ “દડી. દ્વારા.] દેડાદોડ. ચતુરપણું, વધુ પડતી ચતુરાઈ, ડેઢ-ચાતુરી (૨) (લા.) ધમાચકડી, કામની પ્રબળ ઉતાવળ
દોઢ-દહાપણ (દોઢ-ડા ૫ણ) ન. [ઓ “દેટું - “હાપણ.] દો-ધૂપ (દેડિય) ૫. [જ “ડ”+ “ધપ.”] (લા.) (લા.) બિન-જરૂર વધારે પડતું હહાપણ, માડ્યા વિનાની
થાક, શ્રમ [દડ-દ્વિભવ] એ “દોટમ-દેટ.' સલાહ આપવાપણું, ડોઢ ડહાપણ દમ-દોઢ (દેડડય) સ્ત્રી, ઇ પું, બ.વ. જિઓ દેઢ-રાહુ (દેઢ-ડાયું) વિ. જિઓ “દોઢ + “ડાહ્યું.”] (લા.) દોહ-માર (ડથ-મારય) સ્ત્રી, જિઓ “દોડવું' + “મારવું.]’ બિન-જરૂર વધારે પડતું ડહાપણ ડોળનારું, માગ્યા વિનાની (લા.) ધમાચકડી, કામની ઉતાવળ
સલાહ આપનારું, ડોઢ-ડાહ્યું દેટવવું (દંડવવું) એ “દોડવું”માં. (૨) સૂપડામાં દાણા દેઢ-ઠાં(-દાંડી (૮-) સ્ત્રી, જિઓ “દોટું' + ‘ડાં(-)ડી.] નાખી સાફ કરવાની દષ્ટિએ સુપડું આમ તેમ હલાવી ત્રાજવામાં દાંડીનાં બેઉ અર્ધ જરા નાનાં મોટાં હોય તેવી દાણાને દડતા કરવા
દાંડી (વજન ઓછું આપવાની પેજના), ડોઢડાંડી દેવું (દોહવું) અ.જિ. [સં. ૮ દ્વારા; હિં. દૌડના] પગની દેઢડી (દેઢડી) સ્ત્રી. [જુઓ “દોઢ' + ગુ. ” સ્વાર્થે ત... +
ગતિ વધારી ઝડપથી કાંઈક કદતા ચાલવું, દગડવું. (૨) “ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય.] ચાર હાથના પાણકેરાનું ફાળિયું, ડેડી (લા.) ખૂબ ઉતાવળથી કામગીરી કરવી. દેહાવું' દૈડાવું) દેઢ-૫શું (દંઢ-) વિ. [જુઓ “દેતું' + “પગ' + ગુ. “ઉં' ભાવે, જિ દેહાવવું (દેડાવવું) પ્રે, સક્રિ. દાણાને સપડામાં ત.પ્ર.] (લા.) લંગડું, લૂલું, ડોઢ-પગું નાખી આડા-અવળા ફેરવી નીચે પડવા દેવા.
દોઢ-૫નું (દોઢ) વિ. જિઓ “દોટું + “પ + ગુ. “ઉં' દેહવું જ “ડેડવું.”
ત...] દેઢિયા પનાનું, દેઢા પનાવાળું દે જ ડોડવો.”
દોઢ-પશુ (દેઢ-) ન. [જુઓ “દેટું + સં૫.] (લા) (ઇ દોઢળવું જુઓ ડળવું.”
પગ હેઈ ને) ભમરે (પ્રેમા.), ડોઢ-પશુ દેકા દેડમ-દૌડા) જ દોઢ-દોટા'
દોઢ-પાયું (દોઢ) વિ. [જ એ દેટું + “પાયો” + ગુ. “ઉં' દેહદેહ (ડા-ઘેડ), ડી સ્ત્રી. જિઓ “દોડ, દ્વિર્ભાવ + ગુ. ઈ' કુ. પ્ર.) દર્ટ-ટા
દેઢ-પાંસળિયું (દોઢ) વિ. [ઓ “દેતું' + પાંસળ' + દેહાવું, દઢાવું (દેડા) જુએ “દોડવું'માં.
ગુ. “ઈયું' ત...] (લા.) બહુ-બોલકું દેવું જુએ ડહાવું.'
દોઢ-મામ (દંઢ) પં. [જુઓ “હું + “મામે.] (લા.) દહાળું જુએ “ડાળું.”
દોઢ-પા, અડધે ગાંડ માણસ દેઢિયાળ જ ડેડિયાળ.”
દઢવવું (દંઢવવું) સક્રિ. [જ એ “દેટું, –ના.ધા. દેતું દોડી જુએ ડેડી.'
કરવું, ડેઢવવું. દઢવાવું (ઢવાવું) કર્મણિ, ક્રિ. દઢવાવવું દોડી-ખાઉ જુઓ ડેડી-ખાઉં.'
[મરિયાં.” (દઢવાવવું)પે.સ. ક્રિ. દોડી-બોરઠાં, દોડી-એરિયાં જ ડેડી-બેરડાં,’ – ડેડી- દઢવાવવું, દઢવાવું (દેઢી જ દઢવવુંમાં દેડી-વેલ(-લ્યો જુઓ “ડેડી-વેલ.'
દેઢ-શર્ટ (દોઢ) વિ. [ ઓ “દોટું “શું .'] (લા.) ઘણું દેડી-સાંકળી જ એ “ડોડી-સાંકળી.”
બહાદુર, ડેઢ-શું શું
[પચાસ, ડેઢ-સે દેડી-હાર જ “ડેડી-હાર.”
દેઢ-સે (ઢ-સે) વિ. જિઓ દેઢ + “સે.”] એક સો દોઢ જિઓ ડોડું,
[દડધામ દોઢ-હુથું વિ. [ઓ “દેટું + હાથ' + ગુ. “ઉં? ત...] દે (દોડે) પું. [જુઓ "દડવું’ +ગુ. ઓ' પ્ર.] નકામી દોઢ હાથના માપનું [ઢગણું હોવું એ, ડોઢાઈ દે? જુએ “ડોડો.'
દેઢાઈ (દઢા ઈ) સ્ત્રી. જિઓ “દોટું + ગુ. “આઈ' તે.પ્ર.] દેઢ (દૃઢ) વિ. [સં. ચવર્ષ > પ્રા. ત્રિવઢ > જ ગુ. દેવું (દેઢિવું) સક્રિ. [ઓ “દેતું'-ના ઘા.] જુઓ - દઉ૪] એક અને અઠવું, ડઢ, ૧. [૦ અસત્ય (રૂ.પ્ર.) હવવું.” (૨) સીવવું, દરે ભર, દેઢાવું (દંઢાવું) કર્મણિ, અર્ધ સત્ય (ગાંધીજી)]
કિં. દેઢાવવું (દંઢાવવું) છે. સક્રિ. દેઢ (દેઢય) સ્ત્રી. જિઓ “દે.'] દેઢી સ્થિતિ, દેઢાવવું, દેઢાવું (દેઢા- જુઓ “દેવું માં. [૦ ૧ળવી (ઉ.પ્ર.) મોઢામાં બેભાન થવા વગેરેથી બત્રીસીની દેઢા (ઘેટાં-) ન,બ.વ. જિઓ “દોઢ] ૧ાાને ઘડિયે, ડાબલી હરડાઈ જવી]
[વવું એ, ડોઢ દેઢિયું (દેઢિયું) વિ. જિઓ “હું' + ગુ. છેવું ત. પ્ર.] દેટ (૧) સ્ત્રી. [જુએ “દઢવવું.'] દોટું કરવું એ, દેટું કરેલું. (૨) ન. દોઢ પને સીવેલું લૂગડું. (૩) પિતાને દેઢ ગણું (દેઢ) વિ. [જુઓ “દેઢ' + સં. ગુણિત->પ્રા. સિકો. (૩) (લા.) પૈસે, ધન, કવ્ય. [ચાં પાણી ખલાસ
fમ-દ્વારા કોઈ પણ વસ્તુ સંખ્યા વગેરેમાં એનું અડધું (૧. પ્ર.) પૈસે ટકે ખતમ ઉમેરાઈને થયેલું, ડે-ગણું
દેઢી (દેઢી) સ્ત્રી. જિઓ “દોટું + ગુ, “ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય.] દોહચતુર (દોઢ) વિ. જિએ “દેટું + સં.] (લા.) વગર એક પ્રકારની દાંડિયારાસની ગત. (૨) મોટાં મહેલ મકાન
મા બીજાને સલાહ આપનારું, વગર પૂછથે બીજાની વગેરેના પ્રવેશદ્વારની ચિકી, દેવડી વાતમાં માથું મારનારું, ડોઢ-ચતુર
દેહીદાર (દાઢી) વિ. પું. [+ફા. પ્રત્યય) દોઢી ઉપર દેઢચાતુરી (દેહ) સ્ત્રી. [જુઓ “દોટું “ચાતુરી....] દોઢ- ચોકીદાર, હાર-પાળ, દરવાન