Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 125

દુનિમિત્ત
૧૧૬૦
દુર્લભત
દુનમિત્ત ન. [સં. ૨ +નિમિત્ત] ખરાબ હેતુ કે કારણ. “માન્ પુ., દુર્મતિયું વિ. [સં. ટુર્નતિ + ગુ. “ઇયું ત...] (૨) ખરાબ શુકન, અપશુકન
જઓ “દુબુદ્ધિ.’
દિર) (લા) ગર્વિષ્ઠ દુનિંરીય વિ. [સં. + નિરીકa] મહામુશ્કેલીથી જેની દુર્મદ વિ. [સં. ૩ + મઢ માથી છકી ગયેલું, મદોન્મત્ત.
સામે જોઈ શકાય તેવું. (૨) (લા.) બેડોળ, વરવું દુર્મના વિ. [સ. ટુ+મન > ના , j] મંઝાયેલા દુર્નિવાર, 4 વિ. [સ ટુ નિવાર, ચ મહામુશ્કેલીથી મનવાળું. (૨) ઉદાસ થયેલું. (૩) ભાંગી પડેલા મનવાળું વારી શકાય-ટાળી શકાય તેવું
દુર્મરણ ન. [સં. ૬૬ + મળ] ખરાબ પ્રકારનું મરણ, કમોત દુર્બલ(ળ) વિ. સિ. ૬+ ] બળ વિનાનું, નિર્બળ, બળું દુર્મત્રિત (૬મંત્રિત) વિ. [ + મત્રિત] ખરાબ રીતે દુર્બલ(ળ)-કાય વિ. [સ.] દૂબળા શરીરવાળું, માયકાંગલું વિચારાયેલું (૨) ન. દુષ્ટ મંત્રણા, ખરાબ મસલત દુર્બલ(ળ)પ્ત સ્ત્રી. [સં.] દૂબળાપણું
દુર્ભત્રી (દુર્મ-ત્રી) મું. સં.] ખરાબ સલાહ આપનાર મંત્રી દુર્બલાસ્થિ ન. સ. ટુર્જર + સ્થિ] દૂબળાં હાડકાં રહેવાને -સચિવ-અમાત્ય [ગણના, અપમાન, તિરરકાર બાળ-રોગ, “વિકેટસ'. (૨) વિ. નબળાં દૂબળાં હાડકાંવાળું, દુર્માનને સ્ત્રી, સિં. ૨+ “માનના' (નવો શબ્દ)] અવરિકેટી'
દુર્ગ કું. [સં. ૬ માળ] કાંટાવાળા કે ચાર-ડાકુઓદુર્બદ્ધિ સી. [સં. સુન્ + યુક્તિ] ખરાબ બુદ્ધિ, કુબુદ્ધિ, પાપ- વાળો રસ્ત. (૨) હલકટ પ્રકારની રાહ એ રીત
બુદ્ધિ (૨) વિ. ખરાબ બુદ્ધિવાળું, કુબુદ્ધિ, પાપ-બુદ્ધિ દુચૈિત્ર પું. [સ. ટુ+મિત્ર ન.] ખરાબ દોસ્ત, કુમિત્ર, દુર્બદિયું વિ. [સં. ટુદ્ધિ + ગુ. “ઈયું” ત...] દબુદ્ધિવાળે દુષ્ટ દોસ્તાર દુર્બોધ પં. [સં. સુર + રો] ખરાબ ઉપદેશ. (૨) વિ. દુર્મિલ(-ળ) વિ. [સ. યુ + મ ધાતને ટુનર રૂપ જાણીતું સમઝવામાં મુશ્કેલી પડે તેવું, અઘરું
નથી; હિંદી પ્રકારનો ન શબ્દ] દુર્લભ, મળવું મુશ્કેલ દુર્બોધતા સ્ત્રી. [સં] દુર્બોધપણું
દુર્મુખ વિ. [સ. ટુક મુ] ખરાબ મેઢાવાળું, (૨) ગાળે દુ ષ્ય વિ. સિ. ટુર + વોથ] જઓ “દુર્બોધ(ર).’ ભાંડનારું
કબુદ્ધિ, દુર્બુદ્ધિ દુર્બોષતા સ્ત્રી. [સં.] એ “દુધ-તા.'
દુમંધ વિ. [શ. +મેવા, . વી.] ખરાબ બુદ્ધિવાળું, દુબ્રહ્મણ છું. [સં. ૩+ ગ્રાહ્મણ ] બ્રાહ્મણના સંસ્કાર દુમેધા સ્ત્રી. [સં. + એષા] ખરાબ બુદ્ધિ, દુષ્ટ મતિ વિનાને બ્રાહ્મણ, બ્રહ્મા-બંધુ, બ્રાહ્મણાભાસ
દુમેય વિ. [સં. ૬૨+] જેનું માપ મુકેલીથી લઈ શકાય દુર્ભક્ષ છું, -ક્ય ન. [. ૮ + મિક્ષ, -] ખાવા ગ્ય તેવું. (૨) (લા.) જેને પહોંચી કે આંબી શકાય નહિ તેવું, નહિ તે ખોરાક
(૩) જેને ખ્યાલ ન આવી શકે તેવું [ત્રણે અર્થે, “ઈનદુગ વિ. [સં. સુર + મ] દુર્ભાગી, કમનસીબ કેમેસ્યુરેબલ' (હ. પ્રા)] દુર્ભર વિ. સિ. ટુ+મરો મહામુકેલીથી ભરાય તેવું. દુર્યશ છું. [સં. હું+થાત્ ન.] અપકીર્તિ, અપજસ (૨) ન. (લા) પેટ, ઉદર
દુષિત સ્ત્રી. સિં. ૬૬+યુવત] ખરાબ યુકિત, કપટ, છળ દુર્ભવ્યતા સ્ત્રી. [સ ટુર+મ-તા] મેક્ષ પામવાની અપાત્ર- દુર્યોગ શું સિ. ટુ વો] ખરાબ સંગ. (૨) ખરાબ ત, ભવ્ય જીવન ન હોવાપણું. (જેન.)
ગ્રહ કે ગ્રહોને યોગ, કુયોગ. (જે) દુભાંગી લિ, સિં] ૬૦ + માળી છું.] કમનસીબ, અભાગિયું દુર્વ્યાજના સ્ત્રી. [સં. ૬+ રોગના] નુકસાનમાં ઉતારનારી દુર્ભાગ્ય ન. [સ. ૬ મા કમનસીબી, નઠારું નસીબ કે અહિત કરનારી ગોઠવણ દભાગ્યવશાત ક. વિ. સં.1 દુર્ભાગ્યને કારણે, કમનસીબી- દુર્યોધન વિ. [સં. ૬+ રોષન] ભારે મુશ્કેલીથી જેની સામે ને લઈ, કમભાગ્યે
લડી શકાય તેવું. (૨) મું. ધૂતરાષ્ટ્રને માટે પુત્ર સુર્યોધન. દુર્ભાગ્યવાદી વિ. સં., મું. પરિણામ ખરાબ આવશે એવું માનનારું, નિરાશાવાદી, “પેસિમિસ્ટ” (ઉ.કે)
દુનિ શ્રી. સિ. ૯૬+ોનિ ખરાબ કોટિનો અવતાર. દુર્ભાવ પું. [સં. સુર + ] ખરાબ લાગણી. (૨) (લા.) (૨) વિ. ખરાબ કોટિના અવતાર પામેલું, નીચ કુળ કે દ્રષ, ખાર
દિષ્ટ વિચાર, દુછ ભાવના પશુપક્ષી વગેરેમાં જન્મેલું દુર્ભાવના સ્ત્રી. [સં. +માવના] ખરાબ પ્રકારના વિચાર, દુર્લક્ષ (-ક્ષ્ય) ન. સિં. + ટુર , -0] ધ્યાન ન આપવું દુર્ભાષણ ન. [સ. ૩૬+ માળ] ખરાબ કથન, દુર્વચન, એ, બે-ધ્યાન દશા, બેદરકારી. (૨) (લા) અવજ્ઞા, અવકડવું વેણ [નારી રહી ગણના
[અપલખણ દુર્ભાષિણી વિ, સી. દસ ટુર + માળિ] ખરાબ બેલ- દુર્લક્ષણ ન. [સં. સુર + ક્ષ] ખરાબ લક્ષણ, કુલણ. દુર્ભાષિત ન. સિં. ૩+ માષિત] જુઓ “દુર્ભાષણ.” દુર્લક્ષ(ક્ય)-તા સી. [સં] બેધ્યાન રહેવાપણું, બેદરકારી દુભિક્ષ છું. [સ. દુર + મિક્ષ, ન.] દુકાળ
દુર્લક્ષ્ય જ “દુર્લક્ષ.” (૨) વિ. મુકેલીથી પાનમાં ચડે તેવું સ્ત્રી. [૪] દુકાળની પરિસ્થિતિ
દુર્લક્ષ્યતા એ “દુર્લક્ષ-તા.' દક્ષિ -નિવારણ ન. સિં.1 દુકાળ ટાળવાનું કાર્ય, દકાળમાં દુર્લભ વિ. સં. ૮૬+ રુમ મુકેલીથી મળે તેવું, દરાપ, રાહતનાં પગલાં લેવાં એ
તિનું, મજબૂત દુપ્રાપ. [ ચલણ, ૦ નાણું (રૂ. પ્ર.) હાથ ન લાગે તેવું દુભેદ, -ધ વિ. સં. સુર + મેઢ-] મુશ્કેલીથી ભેદી શકાય નાણું, “હાર્ડ કરન્સી']. દુર્મતિ સ્ત્રી, વિ. સિ. યુ + મરત], મન વિ. [સં. દુર્લભતા સ્ત્રી. સિં.) દુર્લભપણું
છે એને
(સંજ્ઞા.)