Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 1211

તાળા
૨૨૪૬
સુધરવું
સુતાળ જુએ “સડતાળો.”
માંહેને એક વિભાગ. બૌદ્ધ.) સુડેલ,-ળ વિ. [સ. + જ ડાળ.'] બેડેળ નહિ તેવું, સુત્તપિટક ન. [સ. પૂર્વેપિટ¥] ત્રિપિટકના ત્રણ માટે ઘાટીલું. (૨) રૂપાળું, નમણું.
એક સમૂહ. (બૌદ્ધ) સુણ-તલ વિ. જિઓ “સુણ' કાર.] સાંભળનાર સુ-થપાવવું સુ-થપણું એ “સુ-થાપ'માં સુણનું સ. મિ. (સં. શ્ર ધાતુનું રાજુ અંગ>પ્રા. શૂન-] સુથારિયા ૬. જાડા સાંઠાનું એક ઘાસ
સાંભળવું.” (પઘમાં.). સુણાવું કર્મણિ, ફિ., સુણાવવું સુ થાપણું સક્રિ. (સ + ઓ “થાપવું] સારી પેઠે છે., સ.કે.
સ્થાપવું. સુ-થપાવું કર્મણિ, ક્રિ. સુથપાવવું છે કે સુણાવવું, સુણાવું જઓ “સુણવું'માં.
સુથા(ત) . [સં. સૂત્ર- પ્રા. સુ ર] લાકડ-કામ સુત છું. [સં.] પુત્ર, દીકરે, બેટે [ (૩) સુંદર કરનાર કારીગર, ઠાર સુનનું ન. [સં. મી.] સારું શરીર, (૨) તંદુરસ્ત શરીર, સુથા(-તા)૨(ર)ણ (-શ્ય) સ્ત્રી. [જ એ “સુથા(-તા)ર' + સુ-તપ્ત વિ. સં.] સારી રીતે તપી ઊઠેલું
ગુ. “અ-એણ” અપ્રત્યય] સુથારની સ્ત્રી સુત-ભા૧ . [સં] પુત્ર હોવાપણું. (૨) પુત્ર-પ્રેમ સુથા (તા)રી વિ. [જ એ “સુથા(તા)૨' + ગુ. ‘ઈ' ત.ક.] સુત-મેધ છું. [સં] જેમાં દીકરાને હોમી દેવાનો હોય સુથારને લગતું તેવો પ્રાચીન સમયમાં એક યજ્ઞ
સુથ-તારણ (-ય) જઓ સુથા(-તારણ.” સુતર(-) જિ. [સં. સૂત્ર, અર્વા. તદભવ + . G' સ્વાર્થે સુદ -દય) સી. [સં હું અવ્યય] જુઓ “સુદિ.” ત.પ્ર.] (લા.) સરળ, સીધું, પાંસરું. પાધરું. (૨) સરળ સુદર્શન વિ. [સ.] સુંદર દેખાવવાળું, દર્શનીય, મરમ, સ્વભાવનું. (૩) અઘરે નહિ તેવું
ખૂબસૂરત. (૨) ન. [...] વિષ્ણુનાં ચાર આયુમાં સુતરાઈ બી. જિઓ સુતરું' + ગુ. “આઈ' તે પ્ર.] સુતરું ચક્રના આકારનું એક આયુધ. (સંજ્ઞા.)
હોવાપણું, સરળતા. (૨) સગવડ, સેઇ [બનેલું સુદર્શન-ચૂર્ણ ન. [સં.ટાઢિયા વગેરે ચાલુ તાવનું આયુ સુતરાઉ વિ. જિઓ “સૂતર' + ગુ. “આઉ” તપ્ર] સૂતરનું વેદનું એક ઔષધ. (વૈધક.) સુ-તરમ્ કિ.વિ. [સં] ઘણું સારું. (૨) ખૂબ, ઘણું સુ-દાંત (-કાન્ત) વિ. [સં.] જેણે ઇન્દ્રિયની વૃત્તિનું સારી સુતરિયા વિ. જિઓ “સૂતર + ગુ. ” તમ] રીતે દમન કર્યું હોય તેવું, સુસંવત સૂતરનો વેપારી અને એક અટક. (સંજ્ઞા)
સુદામ' ન. [સ. યુ-સામન] સારી માળા કે દેરી સુતરું જ “સુતર.”
[‘સુતરાઉ. સુદામ વિ. [સં. + જ “દામ, સારી કિમતનું, સુતરલ વિ. જિઓ “સૂતર' + ગુ. એલ ત.પ્ર.1 જ કિંમતી સુ-તલ(ળ) ન. [સ.] પોરાણિક માન્યતા પ્રમાણે સાત સુદામા પું. [સં.] શ્રી કૃષ્ણને બાળપણનો સાથી એક માંહેનું ત્રીજું પાતાળ. (સંજ્ઞા)
ગરીબ બ્રાહ્મણ, સુદામ. (સંજ્ઞા.) [૦ના તાંદુલ (-
તાલ) સુતળાવવું એ “સૂતળવું'માં.
(રૂ.પ્ર.) ગરીબની ભેટ. ૦ને સહોદર (રૂ.પ્ર.) મહાત્મા સુતા રહી. સિં] પુત્રી, દીકરી, બેટી
ગાંધીજી (ના.દ.]
અ9 (ના.ક.)] સુતાર છું. [૪. સૂત્ર- પ્રા. ઉત્તર] વણાટકામ સુદામાપુરી સ્ત્રી. ગુિ. સમાસ, સં. સુમ-પુરી] (સુદામા કરનાર, વગે. (૨) સઈ, દરજી, [‘મરે સઈ અને રડે રહેતો હતો એ માન્યતાને આધારે પશ્ચિમ સેારાષ્ટ્રનું સુતારને' એ કહેવત].
પોરબંદર નગર (જ્યાં માત્ર “સુદામાનું મંદિર છે) (સંજ્ઞા સુતાર જ “સુથાર.
સુદામો છું. [+ગુ. “ઓ' સ્વાર્થે ત...] જુઓ ‘સુદામા.” સુતાર(-૨)ણ (ચ) એ “સુથાર(રેરણ.”
(૨) (લા.) કંગાળ માણસ
[(સંજ્ઞા.) સુતારી જ સુથારી.”
સુ-દાસ પું. [સ.] વેદકાલીન એક પ્રાચીન રાજા. સુતારેણ -શ્ય) એ “સુથા(ત)૨(-૨)ણ.'
સુદિ કી. [, અવ્યય] શુકલ પક્ષ, અજવાળિયું, સુદ . સુ-તીણ વિ. ય.તીખી અણીવાળું. (૨) અત્યંત તીખું. સુ-દિન,રુદિવસ . [સં.] સારો દિવસ, ઉત્સવનો દિવસ, (૩) (લા.) ઘણું જ ઉગ્ર, પ્રચંડ
[ચળકાટ તહેવારનો દહાડો. (૨) માંગલિક દિવસ, રૂડે દિવસ સુ-તેજ ન. [સં. સુ-તેન] સારું તેજ, પ્રબળ પ્રકાશ છે સુ-દુર જિ.વિ. [૩] ધણું જ દૂ૨, બહુ છે. સુત્ત ન, [સં. સૂ > પાલિ., પ્રા. સુત્ત, પાલિ. પ્રા. સુદઢ વિ. [સં.] ખૂબ જ મજબૂત તસમ] સારી રીતે કહેવામાં આવેલું (બુધ તેમજ સુ-દેવ ન. [સં] સારું ભાગ્ય, સદભાગ્ય, સારું નસીબ મહાવીરે આપેલા ઉપદશે તે તે વાકય અને એવાં સુદ્ધાં (-ધાં), ૦ત (સુદ્ધાત) ના.. સાથે મળીને, સહિત વાક્યોને સંગ્રહ)
સુધનવા પું. [સં] પોરાણિક માન્યતા પ્રમાણે એક વિષ્ણુસુત્ત ન. [સં. સૂત્ર>પ્રા. સુર પ્રા. તત્સમ ભગવાન શકત. (સંજ્ઞા) મહાવીરે આપેલા ઉપદેશોનો તે તે થ; મુળમાં એ સુધરવું અ.ક્રિ. [સ. રાહ>પ્રા. શુદ્ધ, ભૂ તારા ના.ધા , સૂવત જ, પણ જેન ટીકાકારોએ સૂલ શબ્દ અપનાવ્યો જએ સુધારો-"] ડેષ-મુક્ત થવું. (૨) તંદુરસ્ત થવું. (૩) છે, “આચારાંગ સૂત્ર' વગેરે)
દુરસ્ત થવું. (૪) ભૂલ-ચૂકથી મુક્ત થવું. (૫) સદાચારી સુત્ત-નિપાત છું. [સં. સૂવા-નિra] ખૂદક નિકાયના પંદર બનવું. સુધારવું છે. સ.કિ. સુધરાવવું પુનઃ પ્રેસ..