Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 1207

૨૨૪૨
સીવણ
સીધું છે. [સં. સિદવ-પ્રા. સિમ-] (લા.) પાંસરું, સીમંત (સીમન્ત) છું. [સં.] માથા ઉપર રમીઓના પાધર. (૨) ખરબચડું ન હોય તેવું, સપાટ. (૩) ન. વાળનો સેચિ. (૨) (લા) ન. [સં. ૫.] (સેંથમાં કંક ભોજન માટે તૈયાર કરેલો કાચે માલ (બ્રાહ્મણે દાન પૂરવાના વિધિને કારણે પછી) અધરીને સંસ્કાર. (૩) આપવા માટે, સીધે. [-ધા-પાણી ખૂટવાં (.પ્ર.) અને પહેલો ગર્ભ રહેવા એ પિસા-ટકાની ખેંચ પડવી. -ધાં પાણી આપવાં (.પ્ર.) સીમંતિની (સીમતિની) સી. [સં.] અઘરણીવાળી સ્ત્રી, માર મારવો. ધી રીતે (રૂ.પ્ર.) નરમાશ કે સરળતાથી. અધરણિયાત ચી. (૨) સર્વસામાન્ય સૌભાગ્યવતી સ્ત્રી, ૦ કરવું (રૂ.પ્ર.) માર મારીને ઠેકાણે લાવવું જોખવું સધવા રાણી
વિન] જેઓ “સીમંત(૨).’ (રૂ પ્ર.) માર મારવો. દોર (રૂ.પ્ર.) સાવ સીધું, સાવ સીમંતોન્નયન (સીમ-તે નયન) ન. [સં. નીરજ + સન્નસરળ સ્વભાવનું (ખાસ કરી માર મારી વગેરેથી). ૦ સટ સીમા સ્ત્રી. [સં. રીમદ્ ૫.વિ. એ.વ.] હદ, મર્યાદા, (ઉ.પ્ર.) તદન સીધું. ૦ સંભળાવી દેવું. (ર.અ.) સાફ ‘બોર્ડર,' (૨) સીમાડા સાફ કહી દેવું. -બે સરાડે ચ()વું (ર.અ.) પાધરે સીમાચિહન ન. [ગુજરાતી સમાસ; સીન-ત્રિ] હદ રસ્તે ચાલવું. (૨) સુગમતા થવી. - જવાબ (ઉ.પ્ર.) બતાવનારું નિશાન. (૨) (લા.) કોઈ પણ સમય પ્રસંગ આંટી-ઘૂંટી વિનાનો સરળ સાફ જવાબ].
વગેરેના અંતને ખ્યાલ આપનારું પ્રતીક સી-પાણી ન. [+ઓ “પાણી.] અન્નપાણી, ખાવા- સીમારિયું વિ. જુઓ “સીમાડો + ગુઇયું' ત.પ્ર.] પીવાન. સીધાં પાણી આપવાં (રૂ.પ્ર.) માર માર. સીમાડે આવેલું, નજીકનું. (૨) ખંડિયું સીધાં પાણી ખૂટવાં (.પ્ર) પૈસા ખૂટી પડવા, નાણાંની સીમાદિ વિ., મું. જિઓ “સામાયુિં.'] સીમાડા સુધી ખેંચ પડવી)
મૂકવા આવનાર માણસ. (૨) (લો) ખંડિયે રાજા. (૩) સીધી જ સીદી.'
સીમા ન દેવ સીધુંસાદું લિ. [+ જુઓ “સાદું.'] ડોળ-ડમાક કે કપડાંના સીમાડે મું. [જ “સીમા' + ગુ. “આડે ત...] ગામ ઠઠાર વિનાનું. (૨) સરળ સ્વભાવનું
કે નગરની સીમને અડત ભૂ-ગાગ, સીમના છેડાને પ્રદેશ. સીધુંસામગ્રી ઢી. [+ સં.], સીધું-સામાન નપું. [+ (૨) સીમ. (૩) (લા.) સીમાડાને અડીને આવેલા પ્રદેશજ એ સામાન. 1 કાચી ખાદ્ય સામગ્રી, રાઈ માટેને ને બીજે ૨ાજ માલસામાન
[સીધું, સીધુ સટ સીમા-બદ્ધ વિ. [ગુ. સમાસ, સં સીમ-વઢ] મર્યાદામાં સીધે-સીધું વિ. [+ગુ, “એ” વી. વિ.પ્ર. + “સીધું.'] સાવ કે હદમાં બંધાઈ રહેલું મર્યાદિત, સમર્યાદ સીધો ૬. જિઓ સીધું.'] એ “સીધું(૩).'
સીમાસ્તંભ (-સ્તા) મું. [ગુ. સમાસ, સં. સીમ-સન્મ] સીન ૬. [અં] દાય, દેખાવ. (૨) નાટયગૃહ પડદો હદ બતાવનાર થાંભલે કે ખાજો. સીનરી સી. [.] એ “સીન(૧).” (૨) નાટષ-ગૃહના સીમાંત (સીમાન્ત) . [સ. સીમન + અના, સંધિથી] પડદાઓમાંનું રંગ-બેરંગી દવાળું ચિતરામણ
સૌમના છેડે, સીમાડે સીન-સીનરી સી. [ ] નાટયગૃહનું દરય (પડદા તેમજ સીમિત વિ. [સં.] હદવાળ, મર્યાદિત ફર્નિચર વગેરેનું)
(િવ્યાયામ) સીમેલંઘન (ડફલન ન. [સં. સીનન + ઇન] હદ સીના-કસી સી. કિ.] દંડની એક પ્રકારની કસરત. ઓળંગવી એ. (૨) જનાં રજવાડાંઓમાં થતો હતો તે સીનાદાર છું. [જ સીન'ને કા. પ્રત્યય.] દેખાવડું વિજયાદશમીને દિવસે રાજાને પોતાની હદ વટાવી બીજાની અને પડદા
[ઉપરના દરજજાનું હદમાં જવાને ધાર્મિક વિધિ સાનિયર વિ. [એ.] તુલનામાં હોદ્દાની રૂએ ઉપર, સીર ૫. સંગીતને એક અલંકાર, (સંગીત ) સીનિયરિત છે. [.] સીનિયર હોવાપણું
સીરનું લિ. પાણી પાયા વિના ઉગનારું (સીરમા ઘઉ') સીન કું. [કા. સૌનહ] છાતી. (૨) (લા.) છાતી-સહિત સીરાટ જુએ “સરસ્ટ, શરીરનો પ્રભાવશાળી દેખાવ
સીરિયલ વિ. [.] ક્રમ પ્રમાણે, યથા-કમ, કમ-વાર સીપી , સિં. વિત્ત > પ્રા. સિgિ] સમુદ્રમાં એક પ્રકાર: સીરી વિ. વિ. શિરીન્ ] મધુ, મીઠું, સ્વાદુ. (૨) સી. નાં પ્રાણીઓનું કેટલું, છીપ
મધુરી મીઠી વાત પછી સી. જિઓ “સીપ' + ગુ “અણુ” પ્ર.] સીપવું સીલ' ન. [૪] બંધ કરી ઉપર મારવાનો સિક્કો કે એ. છાંટ એ
પ્રકારની માછલીની જાત બીજું. (૨) એવી રીતે સિક્કો કે મહોર મારવાની ક્રિયા. સીપભાછલી પી. જિઓ “સીપ” + માછલી.'] સીપના [ ૦ તેવું (રૂ.પ્ર.) અક્ષત કન્યાને પ્રથમ સંભોગ કરો] સીપ સ.જિ. [૨ પ્રા. લિg] સિચવું, છાંટવું. (૨) રેડવું. સીલ સી. [૪] માછલીની એક ખત સિપાવું કર્મણિ, ક્રિ. સિપાવવું છે,સ.ફ્રિ. સીલબંધ (-બ-ધ) વિ. [જુઓ “સીલ"+ા. “બ.] સીમ સી. [૪. મા (મન નું ૫.લિ, એ..)] ગામ જેનાં સીલ હજી તટષાં ન હોય તેવું, તદન અકબંધ
નગરની બહારના ચાગમ બીજા ગામ નગરાની હદ સીવિંગ સી. [એ.] છત (૨) મર્યાદા, હદ સધાના પિતાની હદની અંતરનો ખુલો પ્રદેરા. [ ક સીવણ ન [જ “સીવવું' + ગુ. “અણ” કૃપમ] સવ(ઉ.પ્ર) કોઈ પણ રહી ન જાય એમ, બધાં જ].
વાની યા. (૨) સીધું હોય તે સ્વરૂપ