Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 1154

સર્વાઇવર
સર્વાઇવર વિ. [.] પાછળ જીવતું રહેનારું સર્વોચ વિ. [ + સં. મ] બધી બાજુ ધ્યાન દેનારું. (૨) (લા.) બેધ્યાન
[હોવાપણું સર્વાતિશાયી
સર્વાતિશયિ-તા સ્ત્રી, ત્ય ન. [ä ]
સર્વાતિશાયી વિ. [સં.,પું] રૂપ ગુણ-લક્ષણ વિદ્યા વગેરેમાં અધાંથી ચડિયાતું. (ર) સર્વથી પર રહેલું સર્વાતીત વિ. [ + સં. મીસ] બધાંને વટાવી ગયેલું. (૨) સમગ્ર સૃષ્ટિને પેલે પાર રહેલું, સર્વથી પર (પરમાત્મ-તત્ત્વ) સર્વાત્મક વિ. સં. સર્વે+ચ્યાત્મન્ + ૪] બધે જ આત્મા
હૅલે છે એ પ્રકારનું, આત્મમય
સર્વાત્મ-ભાવ હું. [સં.] સમગ્ર જ♦-ચેતન સૃષ્ટિ પરમાત્માર્થી અનન્ય છે એ પ્રકારની ચિત્તની રા સર્વાત્મ-વાદ છું. [સં.] સમગ્ર જડ ચેતન સૃષ્ટિ પરમાત્માથી અનન્ય છે એ પ્રકારના મત-સિદ્ધાંત, સર્વેશ્વરવાદ સર્વાત્મક-તારી. [ + સં. -ī] જગતના જડચેતનાત્મક બધા પદાર્થોની એકાત્મક-તા, એકાત્મ-ભાવ સર્વાત્મા પું. સં. સર્વાત્મા] બધાના આત્મારૂપ પરમાત્મા સર્વાધાર પું. [+સં. ભાષ] બધાંને આધાર, બલાંના ટકા. (ર) વિ. બધાંને આધાર-રૂપ, બધાંને ટેકારૂપ સર્વાધિકાર પું. [ + સં. મન-ō] સંપૂર્ણ સત્તા, પૂરેપૂરે હક, કુલ સત્તા [ત્યાર ધરાવનાર સર્વાધિકારી વિ. [સં,,પું.] સંપૂર્ણ સત્તાધારી, પૂરા અખસર્વાનુભવી વિ. સ.,પું.] સર્વ પ્રકારના અનુભવ ધરાવનારું. (૨) સર્વના અનુભવે સાચું કે સિદ્ધ, ‘એબ્જેકટિવ.’ (૩) જૂએ ‘સર્વાનુભવ-રસિક,’
સર્વાનુમત વિ. [ + સં, મનુ-મસ] જએ સર્વ-સંમત.’ (૨) પું. [ર્સ,ન.] જએ ‘સર્વસંમતિ’ સર્વાનુમતિ હી. [+.સં. અનુ-મત્તિ] જએ સર્વ-સંમતિ.’ સર્વાનુશાચિંતા સી., -ત્ર ન. [સં.] સર્વાશાયી હવાપણું રહેનારું, સર્વવ્યાપી સર્વાશાયી વિ. [ + સં. અનુ-શાયી, પું.] સર્વમાં સમાઈ ને સર્વાર્થ હું. [ +ર્સ, ] સમગ્ર અર્થ કે માને. (ર) બધા જ પ્રકારના હેતુ કે પ્રયેાજન. (૩) સર્વેનું હિત સર્વાર્થ-સિદ્ધિ શ્રી. [સં.] ધર્મ અર્થ કામ અને મેક્ષ એ ચારે પ્રકારના પુરુષાર્થોની પ્રાપિત સર્વાર્થી વિ. [સં.,પું.] બધાંનું હિતેષી [સમર્પણ સર્વોપ્ણન. [ + સં, અÍળ] સર્વસ્વ અર્પી દેવું એ, સર્વસર્જવાસ છું. [ +સં. આવાસ] સર્વરથળે એકી સાથે રહેવું એ, (૨) વિ, સર્વ-વ્યાપી સર્વાંવાસી વિ. [સં.,પું.] જએ 'સર્વાવાસ(ર).’ સર્વાસ્તિ(વ)-વાદ પું. [ + સં. સિ(૦૧)-વાવ] બધું જ કાંઈ સદા હયાત છે. એવા એક બૌદ્ધ મત-સિદ્ધાંત, રિયાલિઝમ'
સર્વાંગ (સર્વાંગૢ) ન. [+સં. ] બધાં અંગોના સમહ, આખું શરીર, (૨) વિ. સર્વ અંગાથી પૂર્ણ સર્વાંગ-પૂર્ણ (સર્વાંગ) વિ. [સં.] લેશ પણ અપૂર્ણતા
વિનાનું સર્વાંગ-સમ (સર્વાંગ) વિ. [સં.] સપૂર્ણ રીતે
[સરખું સમાન –
Jain Education International_2010_04
૨૧૮
સક્રિયી
સર્વાંગ-સમૃદ્ધ (-સર્વા, સર્વાંગ-સંપન્ન (સર્વાંગસમ્પન્ન), સર્વાંગ-સંપૂર્ણ (સર્વા-સમ્પૂર્ણ.) વિ. [સં.] સંપૂર્ણ રીતે વિકસેલું, બધાં અંગે પૂર્ણ સર્વાંગ-સુંદર (સર્વાંગ-સુન્દર) વિ. [સં.] શરીરના પ્રત્યેક અંગે મનેાહર, સંપૂર્ણ રીતે આકર્ષક સર્વા’ગાસન (સર્વાંગાસન) ન. [ + સં. માસન] યાગનું એ નામનું એક આસન. (યાગ.)
સર્વાંગી (સર્વાંગી) વિ. [સ.,પું.], -ૌણુ વિ. [સં.] સર્વ અંગાને લગતું, સંપૂર્ણ [ાની અંદર રહેલું. સર્વો’તર (સર્વાન્તર) વિ. [+ સં. અન્તર] સર્વ જડ ચેતન પદાસર્વા તર્યામી (સર્વાંન્તર્યામી) વિ. [ + સં. અન્તર્યામી, હું.] બધાંનાં અંતરમાં સાક્ષીરૂપ (પરમાત્મ-તત્ત્વ) સર્જાશે (સર્વા શે) ક્રિ.વિ. [ + સ. *ી + ગુ. ‘એ’ ત્રી. વિ. ૐ સા. વિ., પ્ર.] પૂરેપૂરી રીતે, સંપૂર્ણ રીતે સર્વિસ સ. [અં.] નાકરી, ચાકરી. (૨) વાહનેાની સાફ-સુફી.
(૩) વાહનવ્યવહાર
સર્વિસ-બૂક સ્ત્રી. [અં.] નાકરિયાતની રજા તેમજ એના વિરોના અભિપ્રાય નેધવાની નોંધ-પાથી
સર્વિસ-લાઈન સ્ત્રી. [અં.] ટૅનિસ વગેરેની રમતમાં પ્રથમ ઈંડા ફેંકવા ઊમા રહેવાની જગ્યા સર્વિસસ્ટેમ્પ પું. [અં.] સરકારી કામ માટે સરકારી ખાતાં તરફથી વપરાતી ટપાલની ટિકિટા સર્વે↑ સર્યું., વિ. ખ.વ. [સં.] બધા, બધાં (ખાસ કરીને ગુ.માં સજીવ પ્રાણીઓ-મનુષ્યા માટે. પદ્યમાં કવચિત્ જહ ચેતન બધાં માટે)
સવું હું.,. [અં.] માપણી, માજણી, આંકણી. (૨) એ પ્રમાણે ભિન્ન ભિન્ન વિષયૅાની તપાસ સવૅીંગ (સઇ) ન. [અં.] માજણી કરવાનું કામ સર્વે-ખાતું [અં. +જુએ ‘ખાતું.'] જમીનનું સરકારી માપણી-ખાતું, ‘સર્વે-ડિપાર્ટમેન્ટ' સર્વે-નંબર (-નમ્બર) પું. [અં] માપણી કરી ક્ષેત્ર-ફળ કાઢયુ હાય તેવે તે તે ભૂભાગ (જમીનના ટુકડા) સર્વેયર પું. [અં.] જમીનની મેજણી કરનાર સરકારી માણસ, મેાજણીદાર
સર્વેશ,-શ્વર પું. [સ. સવૅ+ *રા,-૪] જડ-ચેતનાત્મક સમગ્ર સૃષ્ટિના સ્વામી પરમેશ્વર, પરમાત્મા સર્વોચ્ચ વિ. [સંર્વ +ત્ત] જએ સર્વ-શ્રેષ્ઠ,’ સર્વોચ્ચ અદાલત સી. [+ અર.] રાષ્ટ્રની તદ્દન ઉપરની કક્ષાની અદાલત છેલ્લી અદાલત, સુપ્રીમ કોર્ટ’ સર્વોચ્છેદ પું. [સં. સુર્વે + ઉશ્કેર્] જુએ‘સર્વનાશ.’ સર્વોત્કૃષ્ટ વિ. [ સં. સર્વ + E], સર્વોત્તમ વિ. [સં. સૂર્ય + ઉત્તમ] સૌથી ઉત્તમ, શ્રેષ્ઠતમ સર્વાદય પું. [સં. સર્વ+ ૩′′] બધાંનું હિત તેમ ચડતી કે [એ પ્રકારના મત-સિદ્ધાંત સર્વોદય-યાદ પું. [સં,] સમગ્ર પ્રજાની આબાદી થવી જોઇયે સર્વોદયવાદી વિ. [સ.,પું.] સર્વાદયમાં માનનારું સૌંદયી વિ. [સં. સર્વ + đથી, હું ] સચિમાં માનનારું. (૨) સર્વોદયને લગતું
આબાદી