Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 1152

સર્ચ-લાઇટ
૨૧૮૭
સર્વતભદ્ર-ચક
સર્ચ-હાઇટ સી. [અં. ખૂબ દૂર સુધી પહોંચે તે દીવાને સપકાર મું, સાપતિ મી. [સં. + -RIT, આ ]િ પ્રકાશ (એ સામાન્ય રીતનો પણ હોય અને વીજળીને સાપને ઘાટ. (૨) સાપના ઘાટલું
[ ગ) પણ હોય)
સપસન ન. [સ. + માન] એ નામનું યોગનું એક આસન. સર્જકવિ. સિં] સર્જન કરનાર, નિર્માણ કરનાર. રચનાર, કર્તા સર્વોચ્ચ ન. [સં. + અa] સપ-મંત્રના પ્રયોગથી કરવું મનાતું સર્જન ન. [સ.] સર્જવું એ, ઉત્પાદન, નિમણ, રચના, એક દિવ્ય અસ્ત્ર (જે છૂટતાં બધે સાપ ઊભરાઈ પડે) બનાવટ. (૨) સુષ્ટિ. (૩) ત્યાગ કરનાર ડોકટર સપિંચ્છી ઢી. [સં] સાપની માદા, સાપણ (એમને એક સર્જ(-ર્ય)ન’ પું. [.] શરીરના રોગ વગેરેમાં વાઢ-કાપ પ્રકાર તે “નાગણી)
[ખનિજ . (૫.૧) સર્જનજૂનું વિ [સં. + જ “જનું.'] સુષ્ટિ થઈ એટલા સર્પેન્ટાઈન ન. [અં.3 મેગ્નેશિયમ સિલિકેટનું બનેલું એક
સમયનું પ્રાચીન, પુરાતન, ખૂબ પુરાણું (૨) સનાતન સર્મન ન. [.] ખ્રિસ્તી ધર્મ વિશેનું પાદશીનું વ્યાખ્યાન સર્જનશક્તિ સી. [સં.] નવું નિર્માણ કરવાનું સામર્થ, સર્વ સર્વ. વિ. [સં] બધું, તમામ, સમસ્ત, સમગ્ર. [હેકસર્ગ-શક્તિ
(-) સ્વાધીન (૨) માલિકીના તમામ અધિકાર સર્જન-હાર વિ.,યું. [સ. + અપ. 6 + સં. શાર>પ્રા. ચાર] માલિકના પિતાના] સર્જન કરનાર પરમાત્મા, પરમેશ્વર, સરજનહાર
સર્વકાલિક, સર્વકાલીન વિ. [સં.] કાયમને માટેનું, હમેશાંને સર્જના સી. [સં. તર્જન. ન] નિર્માણ, રચના
માટે ચાલે તેવું, સનાતન
[સર્વવ્યાપક સર્જનાત્મક વિ. [ + આસમન્ + ] સુષ્ટિના રૂપમાં રહેવું. સ.ગત વિ. [સં] બધાંમાં રહેલું, સર્વમાં વ્યાપીને રહેલું, (૨) નવી બિલવણી કરવાની શક્તિવાળું
સવ.ગામિ-વ ન. [૩] સર્વગત હોવાપણું, બધે પહોંચી સર્જનીય વિ. સિં] જઓ સજર્ય'
વળનાર હોવાપણું [(૨) મર્યાદા-રહિત, વિસ્તૃત સર્જરી સી. [.] રોગ દૂર કરવા શરીરમાં વાઢ-કાપ સર્વ-ગામી છેિ. .,પું.] બધે પહોંચી વળનારું, સર્વવ્યાપક. કરવાની ડેકટરી વિધા
સર્વ-ગુણ-સંપન્ન (-સમ્પન્ન) વિ. [સં.] નાના મોટા બધા સર્જવું સ.ક્ર. સં. ધાતુને ગુણું કરી, તત્સમ] ઉત્પન્ન ઉત્તમ ગુણ ધરાવનારું. (૨) (લા.) બધા દુર્ગાથી ભરેલું કરવું, નિર્માણ કરવું, રચના કરવી, પેદા કરવું, સરજવું. સર્વગુણસંકૃત (લકત) વિ. [સં. ઈ-a] બધા જ સર્જવું કર્મણિ, ક્રિ. સાવવું પ્રેસ.કિ.
પ્રકારના ઉત્તમ ગુણોથી શોભી ઊઠેલું સજાવવું, સજાવું જ “સર્જ'માં.
સર્વગ્રાહિતા વ ન. [.] સર્વગ્રાહી હોવાપણું સલિંકા સી. [સ.] એક જાતનું રાસાયણિક દ્રવ્ય (અપ્ત સર્વગ્રાહી વિ. [સં છું.] બધું જ ગ્રહણ કરી શકે તેવું. (૨) સાથ સજાઈ એની અસર દૂર કરનારું). (૨.વિ)
બધું જ સમઝી શકે તેવું. (૩) બધાને યાનમાં રાખી ૨૬. સર્જિત વિ. (સં. રદ થાય] સરજેલું, નિર્માણ કરેલું, ઉત્પન (૪) બધાંને માન્ય બની શકે તેવું. (૫) (લા.) અતિભા
કરેલું, રચેલું, પેદા કરેલું. (૨) નસીબમાં નોંધાયેલું | સર્વ-પ્રાહ વિ. [સં.] (લા.) બધા સમઝી શકે તેવું સત્યેન જ “સર્જન.'
સર્વજનીન . [] જ “સાર્વજમીન.... (સં.માં “સર્વ સટિકિટ ન. [.] પ્રમાણપત્ર. (૨) પરિચય-પત્ર, પરિચાયિકા જનીન’ અસિદ્ધ છે.) સર્ષ પું. [સં] નાગ એરુ વગેરે પ્રકારનું ઝેરી-બિનઝેરી એક સર્વ-શવિ, [૪] બધું જાણનાર. (૨) કેવળજ્ઞાની. (ન)
જાનવર, સાપ, ભુજંગ ભૂજંગમ. [ના દરમાં હાથ (૩) પં. ભગવાન બુદ્ધ. (બૌદ્ધ.) (૪) તીર્થંકર. (જેન) (ઉ.પ્ર.) પૂરી જોખમદારી]
સર્વ-જાત લિ. [સ.] બધાંએ જેને ઓળખી લીધેલું હોય સ-સંક-વત -ક-ચક-) ફિ.વિસિં.1 સાપની કાંચળીની જેમ તેનું, બધાંનો નાણમાં સર્પગંધા (બધા) સી. [સં] સપના રનો નાશ કરતી સર્વતંત્ર-સ્વતંત્ર (-તન- સ્વતંત્ર) વિ. [સ.] બધાં શાસ્ત્રના મનાતી એક વનસ્પતિ
અરયાસને વટાવી સવતંત્ર રીતે વિચારનાર (વિદ્વાન). સર્પદંશ (શ) . [સં.] સાપનો કરડ (સાપ કરવા સર્વ-તઃ જિ.વિ. [સં.] ચારે બાજથી. (૨) સર્વ પ્રકારે સાથે ચામડીમાં દાંત પિસાડે છે), સર્ષના ડંખ
સર્વ-તાપન વિ. [1] બધાને તપાવનાર, (૨) (લા) સર્વસર્ષ પતિ મું. સ.] પૌરાણિક માન્યતા પ્રમાણે શેષનાગ ને દુઃખદાયી તક્ષક વાસુકિ વગેરે તે તે ગણાયેલા નાગ
સર્વત-ભદ્ર વિ. [સં. સર્વ + મદ્ર, સંધિથી] ચારે સર્ષ-ચાર છું. [સં.] મહાભારતમાંની પૌરાણિક માન્યતા બાજથી કલ્યાણ કરનારુ. (૨) બધી રીતે સુંદર. (૩) પ્રમાણે અજન પાંડવના પ્રપૌત્ર જનમેજયે પિતા પરિક્ષિતને અંગ પ્રત્યંગમાં શુદ્ધ. (૪) પું. એક જાતની સરકારી ન્યૂહતક્ષક નાગે દગાથી મારી નાખતાં વેર વાળવા સત્ર રચના. () ધાર્મિક કર્મકાંડમાં દેવ વગેરેની પ્રતિષ્ઠા વગેરે હોમી દઈ સર્પ જાતિને ઉછિન્ન કરવા કરેલો યજ્ઞ
કરવા ચોખા વગેરે કરાતું મંડળ. (૫) માંગલિક સર્ષ-રાજ પુ. સ.] જએ સર્ષ-પતિ. (ર) ભારતમાં સ્વસ્તિક, સાધિ. (1) જતિષમાં શુભ-અશુભ જાણવા થત એક ખાસ પ્રકારનો નાગ (૮ થી ૧૨ ફૂટ સુધીની માટેનું એક ચક્ર. ( .) (૭) ન. દરેક બાજથી એકલંબાઈ-ઝનૂની અને હુમલાખોર).
સરખું વંચાય તેવો ચિત્ર-કાવ્યને એક પ્રકાર. (કાવ્ય.) સર્પ-સત્ર ૫. સિં] જ “સર્પયજ્ઞ.'
(૮) લંબચોરસ પાટનૌ નગર-રચના. (સ્થાપત્ય) સર્પ-સદન ન. [સં] સાપનું દર
સર્વતોભદ્ર-ચાક ન. [સં] ઓ “સર્વતા.ભદ્ર(૧).”
Pvt