Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 1143

સમાનાર્ષક
૨૮
સમાસ
સી નિમ.” (૪) એકસરખા હેતુવાળું સમાનાર્થ વિ. [+ શું અર્થ + વા; બ.વી.ને કારણે નું
ઉમેરણ], સમાનાથી વેિ. [સં૫] સરખા અર્થવાળું સમાનાસન ન. [ + સં. શાન] પેગનું એ નામનું એક
આસન. (ગ.) સમાનિ સહી. સિં.1 એ નામનો એક સમ-૧૪ ગણમેળ સમાનદ વિ. સં. રમાન + ,બ.વી.] એક જ ગેાત્ર
કે વિતકુળનું, સ-ગોત્ર, પિતરાઈ સમાનદર્ય લિ., . સં. રમન + સર્વે (એક જ માન
પટમાં જન્મ-લીધે હોય તેવા) સગે ભાઈ, માજ ભાઈ સમાનાદર્યા વિ. પી. .] સગી બહેન, મા-જણી બહેન સમાપમાં મી. [સં. સમાન + ૩પમ] ઉપમાને એક
પ્રકાર. (કામ્ય) સમાપક વિ. સિં. રમ + કાપ] સભાશિત કરનાર. (૨)
વ્યાયાનાને અંતે ઉપસંહાર કરનાર સમાપત્તિ સ્ત્રી. [સં. સમ+ આપત્તિ] સમાપન. (૨) સમાત.
(૩) અકસ્માત. (૪) સમાધિ. (ગ) સમાપન ન. [સ. હમ + આપન], “ના જી. સમાપ્ત કર- વાની ક્રિયા, સમાલિત
[પૂરું કરવું (ના.ક્ર.) સમાપવું સક્રિ. [સં. સન્ + , તત્સમ] સમાપ્ત કરવું, સમાપ્ત વિ. સં. સન્ + સાક્ષ] પૂર્ણ, પૂરું સમાપ્તિ મી. [સં. સન + મfa] છેડે આવી જ
એ, અંત આવે સોલાવું એ, પૂર્ણતા. (૨) અંત, છે. (૩) (લા.) મત, અવસાન, મરણ સમાતિ -દર્શન ન. [૪] છેલે દેખાવું એ. (૨) નાટયરચનામાં છેક ક કે ભરત-વાય, એપિલેગ '(ન..) સમાયતિ સી. [સં. સમ-ભા-]િ તાલના લયની એકતા.
(સંગીત.) સમાયુક્ત લિ. [સં. રમ +-યુa] જોડાયેલું. (૨) તત્પર થયેલું, સાબદું થયેલું તૈયાર સમાજકવિ. [સં. સન્ + મા-થોન] સંયોજક, ગોઠવણી
કરી આપનાર, ગોઠવનાર સમાર છું. ખેડયા પછી ઢેફાં ભાંગવા ફેરવવાનું પાટિયું (જેને ચાસમાં બીની એરણી કર્યા પછી બી ટાંકવા પણ એ રીતે ઉપયોગ થાય છે.) [ ૦ દેવ (રૂ.પ્ર.) સમાર વડે સરખું કરવું. રે આવવું (રૂ.પ્ર) કરસણ ઉપ૨ સમાર ફેરવવાનો સમય આવવો (થાડું ઊગ્યા પછી)] સમારકામ ન. [જએ “સમારવું' + “કામ,૨] મરામત
કરવાનું કાર્થ, મરામત, દુરસ્તી સમારણું ન. જિઓ “સમારવું' + ગુ. “અણું' કવાચક
કુ.પ્ર.] ચામડાં ચીરવાનું લોખંડનું એક ઓજાર સમારત સ.કે. [સં. સન્ + મા- >પ્રા. સન-] દુરસ્ત કરવું, મરામત કરવી. (૨) ઓળવું (માથાના વાળ ઠીક કરવા). (૩) (શાક) છીનવું, સુધારવું, વનારવું. (૪) ચીરવું, ફાડવું (મડ૬ કે ચામડું). સમારાવું કર્મણિ, જિ. સમ(ભારાવવું છે, સ..િ સમારંભ (-૨ષ્ણ) પં. [સં. સન્ + અ-૨] શરૂઆત, આરંભ. (૨) મેળાવડે. (૩) ધામધૂમવાળા ઉત્સવ
સમારાધન ન. [સં. રમ + ગા-ધન] પ્રસન્ન કરવાની ક્રિયા. (૨) પરિચર્યા. શુષા સમા(મ)રાવવું, સમારાવું જ સમારવું'માં. સમારો૫ . [સં. સન્ + બા-૪૫), ૫ણ ન. (સં.] ઉપ૨ : ચડાવવાની ક્રિયા. (૨) સોંપવું એ, સાંપણી. (૩) વ્યાખ્યાન વગેરેનો ઉપસંહાર, સમાપન સમાપિત વિ. સં. હમ + -રષિa] જેને સમારેપ કરવામાં આવ્યો હોય તેવું સમારોહ પું. [સં. હમ + મારી] ચડવાની ક્રિયા. (૨)
સમારંભ, મેળાવડે. (૩) ધામધૂમવાળો ઉત્સવ, મેળે સમાલ' છું. પશ્ચિમ દિશાને પવન, અવર. (વહાણ) સમાલ પું. પાણીમાં નાખતાં ઉપર તરી આવે તે ફિક્કા ભરા રંગને અગર સમાલવું સ.જિ. [સં. સમ+મા > હિ “સમાલના..] સંભાળવું. (૨) સાવધાની રાખવી, સાવચેતી રાખવી. (૩) એકસાઈ રાખવી. સમાલાણું કર્મણિ, વિ. સમાલાવવું છે., સ.જે.
[સમ(૬).’ સમાલાકાર (સિમાલ ૨) પું. . તH + અવતાર] જુઓ સમાલાવવું, સમાલાવું એ “સમાલવું'માં. સમાલીકન ન. [સં. સન્ + મા-કોવાન] બરોબર જેવું એ સમાલોચક વિ. [સં. સમ+ મા-શેત્ર] (પુસ્તકોનું) અવ
લોકન લખનાર, સમીક્ષક, સમીક્ષા કરનાર, ગુણદોષનું વિવેચન કરનાર, રિવ્યુઅર' સમાલોચન ન. [સં. સન્ + મા-છો ], -ના મી. (સં.] સમાચકનું કાર્ય, સમીક્ષા, અવલોકન, ગુણદોષ-વિવેચન, રિન્યુ.” (૨) વિચારણા
[સમાવેશ, સમાસ સમાવ છું. [જ “સમાવવું.] સમાવવું સમાવું એ, સમાવડા(રા)વવું એ “સમાવવું.” આ પુનઃપ્રે. રૂપ. સમાવર્તન ન. [સં. સન્ + મા-વર્તન] અભ્યાસ પૂરો થયે દ્વિજ બહાચારીનું ઘેર પાછું વળી આવવું એ (બ્રાહણેમાં જનોઈ ને અંતે ‘બળ દોડાવવો એ આ ક્રિયાને આભાસ માત્ર આપે છે.)
[કરનાર સમાવતી વિ. પું. [સ રમ્ + મા-વી. પું.] સમાવર્તન સમાવવું એ “સમાવું'માં. સમાવઠા(રા)વવું પુન., B., સક્રિ.
| [આવેલું, સમાવેશ પામેલું સમાવિષ્ટ છે. [સં. સન્ + આન-વિ] દાખલ કરવામાં સમાવું અ..િ અંદર આવી ભળી કે ગોઠવાઈ જવું, માવું, અદશ્ય થઈ જવું (અંદરના ભાગમાં જઈ), સમાવવું છે, સમાવડા(રા)વવું પુનઃ પ્રે., સ કિ. સમાવેશ છું. [સં. સન્ + મા-] દાખલ કરવા કે થવાની ક્રિયા, સમાસ સમા ૫. [જ એ “સમાવું' + ગુ “એ” ક..] સમાવેશ,
સમાસ, (૨) દાર કાઢવાની નળી કે કાણું સમાસ પું. [સં. સમ્+ માસ] સમાવું એ, સમાવેશ. (૨) સંક્ષેપ. (૩) બે કે વધુ મૂળ પદાર્થોનું રાસાયણિક સંયોજન, કંમ્પાઉન્ડ.” (૨.વિ.) (૪) પૂર્વના પદ કે પદોના વિભક્તિપ્રત્યયોના લેપે અમુક ચોક્કસ પ્રકારે શબ્દોનું જોડાઈ જવું