Page Text
________________
શ્રીનાથજી
૨૧૩
અત-વંત
‘અમદાવાદનું એનું નામ. (સંજ્ઞા.)
મુખ'નું એવું માનવાચક રૂપ શ્રીનાથજી મું. બ.વ. [સ. + એ “જી' (માનાર્થે) - શ્રી. શ્રીયુત વિ. [1] ઓ શ્રીમાન.” ગોવર્ધનનાથજી પુષ્ટિમાર્ગની મુખ્ય ગાદીના સેવ્ય ભગવાન શ્રીરતુ વા.પ્ર. [સં. શ્રી અતુ, સંધિથી] “સમૃદ્ધિ વધે’ શ્રીકૃષ્ણ કે જેમણે ગોવર્ધન ગિરિ ટચલી આંગળીએ એવા અર્થને વાકય-પ્રયોગ ધર્યો હતો એવી પૌરાણિક પરંપરા છે-નું લઘુ-૨૫] અત્યારે શ્રીરંગ -૨), જી પં. બ.વ. [સં. + ગુ. “જી” (માનાર્થે)]. નાથદ્વાર(મેવાડ-રાજસ્થાન)માં બિરાજતું પુષ્ટિમાર્ગીય વણ- તામિલનાડુમાં ત્રિચિનાપલી ના ત્રિચીની સામે કાવેરી વોના ઇષ્ટદેવરૂપનું શ્રીકૃષ્ણનું સ્વરૂપ. (સંજ્ઞા.) (પુષ્ટિ.) (૨) નદીના ઉત્તર કાંઠે આવેલું શેષશાયી વિષ્ણુનું સ્વરૂપ (લા.) નાથદ્વાર, (સંજ્ઞા)
સ્થાન અને એ તીર્ષ. (સંજ્ઞા.) શ્રી-નિકેતન ન., શ્રીનિવાસ રૂં. [સં.] લક્ષમીને રહેવાનું શ્રી રામ પું,અ.વ. [સં.] ભગવાન રામચંદ્રજી. (૨) પ્ર. શ્રીપતિ પુસિ] ધનવાન, દાલતમંદ. (૨) ભગવાન શ્રી- હિંદુઓમાં મરણની નનામી મશાને લઈ જતી વેળા વિષ્ણુ (લક્ષમીના પતિ) [તિથિ, વસંત-પંચમી. (સંજ્ઞા.) બેલાતો ઉદગાર. [૦ થઈ જવા (ર.અ.) મરણ પામવું] શ્રી-પંચમી ૫ગ્નમાં) સી. [સં] માઘ સુદિ પાંચમની શ્રી-વત્સ ન. સિં] ભગવાન વિષ્ણુની છાતી ઉપરનું વાળનું શ્રીપાત છું. [જગુ.] સંન્યાસી
ચેકસ વાટનું એક સુશોભિત ગુંચળું—એવું ચિહન. (સંજ્ઞા.) શ્રી-પાંચ વિ. [+ જ “પાંચ.] ભાઈને માન આપવા શ્રીવર . [સં.] લક્ષમીના પતિ–વિષ્ણુ
શ્રી-શ્રીશ્રી શ્રી-શ્રી' પાંચ વાર લખવાનો રિવાજ હતા- શ્રી-વર્ધન ન. [૪] ગોવા નજીકનું એ નામનું એક ગામ એનું કંકું રૂપ “શ્રી પ’
(લ્યાની સોપારી “સેવરધની' કહેવાય છે.) શ્રી-કલ(ળ) ન. [સં.] નાળિયેરનું ફળ. (૨) આંબળું. (૩) શ્રી-વિદ્યા અપી. સિં.] શક્તિના પ્રતીકરૂપ સાબિ૬ ત્રિકોણબીલું. [૦ આપવું, ૦ ૫કડાવવું (રૂ.પ્ર.) રુખસદ એ નામની એક વિદ્યા. (એને આકાર તે “શ્રી-ચક્ર') આપવી, નોકરીમાંથી કાઢી મૂકવું. પાછું વાળવું શ્રી-વૈષ્ણવ છું. [સં.] શ્રી રામાનુજાચાર્યજીને “શ્રી-સંપ્રદાય'ને (ર.અ.) સગપણ કરવું. ૦ બદલાવવું (ર.અ.) સગપણ અનુયાયી વૈષ્ણવ. (સંજ્ઞા.) કરવું].
શ્રી-સદન ન. [૪] જ શ્રી-નિકેતન.” શ્રીફળી સી. [+ગુ. ઈ' ત...] નાળિયેરી. (૨) શ્રી-સવા કેમ. [+જુઓ “સવા.”] બધું સવાયું થાઓ આંબળાંનું ઝાડ. (૩) બીલી (ઝાડ)
એ ભાવનાનો માંગલિક લખાણને આરંભે લખાતો શ્રી-ભાષ્ય ન. [સં.] શ્રી રામાનુજાચાર્યે બાદરાયણ વ્યાસનાં સંકેત “શ્રી ૧ બ્રહ્મસૂત્રો ઉપર સંરકૃતમાં લખેલા ભાગ્યનું ટૂંકું નામ, (સંજ્ઞા.) શ્રી-સંપ્રદાય (-સમ્પ્રદાય) કું. સિં.] શ્રીરામાનુજાચાયૅજીને શ્રી મદ્ વિ. [સં.] માનનીય કે પૂજનીય દેવ-આચાર્ય-ગુરુ વિકસાવેલે એ નામને વૈષ્ણવ સંપ્રદાય, રામાનુજવગેરેની પૂર્વે અષ વ્યંજનથી શરૂ થતા નામની પહેલાં]. સંપ્રદાય. (સંજ્ઞા.) સંમાન્યઃ “શ્રીમત્ કૃષ્ણચંદ્ર” “શ્રીમત કહ્યાણરાયજી શ્રી-સાત વિ. [ + જ “સાત.'] મોટે ભાગે રાજવીઓશ્રીમતી વિ., સ્ત્રી. [સં.] ના નામપૂર્વે એ માનવાચક
વગેરેનાં નામ પૂર્વે સાત શ્રી લગાડવાના રિવાજનું શ. (૨) (લા.) પત્ની, ભાય શ્રીમદ્દ વિ. [સ, શ્રીમત -વેષ વ્યંજન પૂર્વે સંધિજન્ય શ્રીસૂક્ત ન. [સે.] વેદનું ૪-૪ ‘] પવિત્ર અને માન્ય આચાર્ય વિદ્વાન કે ગ્રંથ પૂર્વેને લગતું એક સૂક્ત, લક્ષ્મી-સૂત. (સંજ્ઞા.) [(સંજ્ઞા.) શ્રીકાર: “શ્રીમદ્ભગવદ્દગીતા’ ‘શ્રીમદ્ભાગવત’ શ્રીમ- શ્રીસ્થલ(ળ) ન. [સં. સિદ્ધપુરનું મયકાલીન એક નામ, વલભાચાર્ય' “શ્રીમદરાજચંદ્રજી'
શ્રીહરિ કું, સિ.] ભગવાન હરિ, વિષ્ણુ. (સંજ્ઞા) શ્રીમદ ૫ [સં.] ધનને ગર્વ
શ્રત વિ. સં.] સાંભળેલું. (૨) વિદ્વાન, જ્ઞાની. (૩) ન, શ્રીમંત (-મ-) વિ. [સં. °જત > પ્રા. °] ધનવાન, વેદ-વિવા, શ્રતિ. (૪) નાનાં આગમ શાસ્ત્ર (બારે અંગ) દોલતમંદ, માલેતુજાર. (૨) ગાયકવાડ પેશ્વા વગેરેનાં નામની શ્રત-કેવળી લિ. [+ સ.વી, કું.આગમ-શાસ્ત્રોનું પ્રબળ પૂર્વ ગૌરવ માટે: “શ્રીમંત સયાજીરાવ મહારાજ' વગેરે જ્ઞાન ધરાવનાર (તીર્થંકર-કેટિને તે તે પુરૂષ). (જેન.). શ્રીમંતાઈ (શ્રીમતાઈ) [+ ગ. “આઈ' ત...] શ્રીમંતપણું શ્રત-જ્ઞાન ન. સિં.1 જૈન આગમેની ઊંડી સમઝ. (જૈન) શ્રીમાન વિ. ૫. [સં. “માન ૬.] જ “શ્રીમંત(૧).” (૨) શ્રત-જ્ઞાની વિ. [સંપું.] જુઓ શ્રત કેવળી. હરકોઈ સાણસના નામની પૂર્વે લખાતો માનવાચક શબ્દ, શ્રત-ધર વિ. [સ.] સાંભળવા માત્રથી યાદ કરી લેનાર ‘મિસ્ટર'-‘મિ.”
શ્રત-પંચમી (પરચમી) જી. સં.] જેઠ સુદિ પાંચમની શ્રીમાલ(ળ) ન. [સં.પાટણ(ગુજરાત)થી ૧૨૮ કિલો- દિગંબર જૈનાની એક પવિત્ર ગણાતી તિથિ. (રજ્ઞા.) (જન.) મીટર ઉત્તરે અને આબુથી ૬૬ કિ. મી. પશ્ચિમે આવેલું શ્રત-પ્રમાણ ન. [સં.] જેન આગમ-શાસ્ત્રો(અંગા)ને માયકાલનું એક નગર, ભિનમાળ. (સંજ્ઞા).
મળતે પુરા (જૈન) શ્રીમાળી વિ. ૫. [+ ગુ. “ઈ' ત.] શ્રીમાળ નગર માંથી શ્રત-માર છું. [૪] શ્રત-જ્ઞાનને ગર્વ [અનુલેખન, ‘ડિટેશન' આવેલા બ્રાહ્મણ અને વાણિયાને તે તે જ્ઞાતિ-જન. (સંજ્ઞા) શ્રત-લેખન ન. સિ.1 સાંભળ્યા પ્રમાણે લખવામાં આવતું શ્રી-સુખ ન. સિં.] ભગવાન તેમજ મોટા પુરુષો વગેરેના સ્ત-વંત (વક્ત) વિ. [એ,°વ>પ્રા.વંa] જેન આગમ
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016073 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1294 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 39 MB |