Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 1070

વિકાસના
૨૧૦૫
વહ-૧)
વૃશ્ચિક રાશિના તારા સમૂહમાં દેખાવું એ. (.) વૃષ્ટિ સ્ત્રી. [.] વરસાદ, (૨) લા.) ઉપરથી કોઈ પણ વૃશ્ચિકાસન . [+ સં. બાળ] એ નામનું યોગનું એક વસ્તુ-કુલ વગેરે છાંટવાં નાખવાં એ આસન. (ગ)
વૃષ્ટિ-ગૃહ ન. સિં૫,૧.] કુવારે. (ગો.મા.). વૃશ્ચિકી . [સં.] વીંછીની માદા, વીંછણ
વૃષ્ટિ-કર્તા જિ.પં. [સવું,] વરસાદ કરનાર (પરમાત્મા) વૃષ [સં.) એ “વૃષભ.'
વૃષ્ટિ-જન્ય વિ. સં.] વરસાદથી ઉત્પત્તિ થઈ શકે તેવું વૃષકેતન, વૃષકેતુ ૫. સં. બ.બી.] (નંદી-પોઠિયાને સંબંધે વૃષ્ટિ-માપક યંત્ર (ન્ય-ત્ર) ન. [સં.] વરસાદ કેટલો પડયો એ ચિહન (ઈ) મહાદેવ, શિવ, શંકર
એ માપવાનું સાધન, “રેઇન-ગજ' વૃષણ મું ન. [સંપું.] પુરુષ કે નર પશુ વગેરેનું વીર્યોત્પાદક વૃષ્ટિવિદ્યા સહી. [સ.] વરસાદ કયારે કેટલો કયાં થશે એ અંડ, પિલિય, ગોળી
વિશેની ગણતરી આપતું શાસ્ત્ર વૃષણકોશ() . [સં. વૃષણની કોથળી, વૃષણ-થેલી વૃષ્ટિ-સ્નાન ન. [સં] પડતા વરસાદમાં નાહવું એ [(Gજ્ઞા.) વૃષણ-છેદન ન. [સ.], વૃષણ-છેદન ન. [, સંધિ વિના] ધૃણિ ૫. [.] શ્રીકૃષ્ણન.એ નામને એક યાદવ પૂર્વજ.
વૃષણની ગોળી કાઢી લેવાની ક્રિયા, ખસી કરવાની ક્રિયા વૃરિણ-કલ(ળ) ન, વૃરિણવશ (-વશ) ૫. [સ.] ચાદાનું વૃષણ-થેલી સ્ત્રી. [+ જુએ “વેલી.'] જુઓ “વૃષણ-કેશ. એક કુળ કે જેમાં શ્રીકૃષ્ણ થયા. (સંજ્ઞા.) [‘ટેનિક' વૃષણ-વૃદ્ધિ . (સં.] વૃષણનું વધવું એ, વધરાવળ, “હાઈ- વૃષ્ય વિ. [સં] વીર્યવર્ધક, ધાતુની વૃદ્ધિ કરનાર, પૌષ્ટિક, ડ્રોસિલ
વંત (વૃત્ત) ન. [૪] પાંદડા કે ફળનું દીઠું, દાંટિયું, ડઢ, વૃષપર્વા . [.] પૌરાણિક ગાથા પ્રમાણે શુક્રાચાર્યને ડીંટિયું યજમાન અને ચયાતની બીજી રાણી શર્મિષ્ઠાને પિતાવૃતાક (વૃન્તાક) ન. [.. છેડ, ન, ફળ] રગણું (સંજ્ઞા.)
છંદ (9ન્દ) ન. [સ.] સમૂહ, કેળું, મેદની, સમુદાય વૃષભ પં. [8] વૃષ, ઋષભ, (જુવાન હોય તે) આખલે, છંદ-ગાન (વૃન્દ-) ન. [૪], વન ન. [+ સં. જન], છંદગોધ, ગોધલો, (ખસી.ન કરેલ હોય તો) ખૂટ, ખંટિયો, ગીત (વૃન્દ) ન. [સં.] સમુહમાં ગાવું એ, સમૂહગાન સાંત, (બાકી સર્વસામાન્ય) બળદ, બળદિયે, (પાઠ વૃદન્યુદ્ધ (વૃન્દ-) ન. [સં.], છંદ-લાઈ (૬-) wી. [+ ઉપાડનારો) પિકિ (એ શિવમદિરમાંનો “નંદી' પણ). જ એ “લડાઈ .'] સામસામે સમૂહમાં રહી લડવાની ક્રિયા, (૨) કૃષ્ણના સમયને એક અસુર. (સંજ્ઞા) (૩) સ્ત્રી. સમૂહ-યુદ્ધ સિં૫.] બાર રાશિઓમાંની બીજી આકાશી રાશિ, વરખ છંદ-વાદન (વદ) ન. [સં.] સમૂહમાં રહી ભિન્ન ભિન્ન રાશિ . (જ.)
વાદ્યો સાથે વગાડવાની ક્રિયા, ઓર્કેસ્ટા” વૃષભ-ધવજ છું. [સં. બ.બી.] ઓ “વૃષકેતન.”
છંદ-સંગીત (વૃન્દ-સકગીત) ન. [સં.] જાઓ “વૃદ-ગાન.' વૃષભ-પુરુષ પૃ. [સં] કામ-શાસ્ત્ર પ્રમાણે પુરુષોના ચાર વૃંદા (દા) અરી. [સં.] તુલસીનો છોડ. (૨) રાધિકા. પ્રકારો મહેને એક
[મહાદેવ, શિવ (સંજ્ઞા.) (૩) વૃંદાવનની એક દેવી. (સંજ્ઞા.) (૪) જાલંધર વૃષભ-વાહન ૫. [સંબ.બી.] (નંદી-પઢિયે વાહન હોઈ) રાક્ષસની પત્ની. (સંજ્ઞા.)
[(૧).’ વૃષભ-સંક્રમણ (સક્રમણ) ન., વૃષભસંક્રાતિ (સક્રાન્તિ) વૃદાટવી (વૃન્દાટવી) . [ + સં. ગરવી એ વૃંદાવન
સી. [સ.] સૂર્યનું આકાશમાં વૃષભ રાશિમાં આવી રહેવું એ વૃદારક (વૃન્દાર ક) મું. [સં.] વર્ગને મુખ્ય માણસ, મુખી (એપ્રિલની ર૧ મી તારીખ). (ખગોળ)
વૃંદારણ્ય (વૃન્દારણ્ય) ન. મિ. વૃ + અ_] જુએ “વૃંદાવૃષભાનુ, ૦૫ ૫. [સં.] કૃષ્ણના સમયને ગણાતો એક વન(૧). આહીર (રાધાને પિતા)
વૃંદાવન (વૃન્દા-) ન. [સં.] મથુરાથી ઉત્તર તરફનું યમુનાના વૃષભાનનંદિની (નદિની), વૃષભાનુ-જી સ્ત્રી. [સં.] વૃષ- પશ્ચિમ કાંઠાનું તુલસીનું એક પ્રાચીન વન (જયાં કૃષ્ણ
ભાન ગેપની પુત્રી રાધા. (સંજ્ઞા) [છું. મહાદેવ, શિવ બાળપણ ગાળેલું). (સંજ્ઞા) (૨) એ સ્થળ ઉપર વસેલું વૃષભરૂઢ વિ. [ + સં. મા-હa] બળદ ઉપર બેઠેલું. (૨) એક ગામ (આજે એ તીર્થે પણ છે). (સંજ્ઞા.) વૃષભાસુર પું. [ + સં. અસુર] જએ “વૃષભ(૨).
વૃંદાવન-વિહારી (વૃન્દાવન- વિપું. [સં૫] (વૃન્દાવનમાં વૃષભેવ . [ + સં. ૩ર૪] શ્રાવણ વદિ અમાસના વિહાક કર્યો હતો તે શ્રીકૃષ્ણ દિવસ (શણગારેલા બળદની પૂજા કરવાને (સંજ્ઞા.) વૃંદાવનીય (વૃન્દાવનીય] વિ. [સં.] વંદાવનને લગતું વૃષલ પું. [૩] શકિ. (૨) હીન કટિને માણસ
વેઈટ ન. [.] વજન, ભાર, બેજ
(નાકર વૃષલી સ્ત્રી. [સં.] ક . (૨) કુલટા સ્ત્રી
વેઈટર છું. [.] હરિ, ખજમતદાર. (૨) હોટેલનો વૃષલી-પતિ ! [સં.] દીને ધણી, શ. (૨) બ્રહ્મચર્ય- વેઇટિંગ રૂમ (વેઇટિ- . [] રેલવે સ્ટેશન કે મેટર
થી ભ્રષ્ટ થયેલે બ્રહ્મચારી કે સંન્યાસી [‘વૃષકેતન. સ્ટેશન ઉપરનો મુસાફરોને રાહ જોવા બેસવાનો ઓરડે. વૃષાંક (વા) વિ. [સ. ૧૧ + બં, બી .] જ (૨) હોસ્પિટલમાં કે દા તરને ત્યાં દર્દીઓને વારે આવે વૃષેત્સર્ગ કું. [સં. વૃ9 + કલ્લ] ન પરણેલા જવાનના ત્યાંસુધી બેસવાને એરડે
[નાખવાની સંડલી મરણ પાછળ હિંદુઓમાં કરવામાં આવતો વાછડા-વાછડીના વેસ્ટ પેપર બાફકેટ સ્ટી. [.] ૨ી કાગળ કચરે લગ્નને ધાર્મિક વિધિ, નીલોત્સર્ગ, નીલ પરણાવ એ ૧૯૮-૧) પું. એ નામની એક વેલ. [નું દર્દ (- )