Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 1042

વિદ્રાવક
પીગળેલું. (૨) નાસી
ત્રિ-દ્રાવક વિ. [સં.] એગાળનાર વિ-દ્રાવણુ ન. [સં.] એગાળવાની ક્રિયા વિ-હાવિત વિ. [સં.] ઓગાળેલું. (૨) નસાડી મૂકેલું વિદ્રાવ્ય વિ. [સં.] ઓગાળી શકાય તેવું ત્રિ-સ્ક્રુત વિ. [સં.] ઓગળી ગયેલું, છૂટેલું, ભાગી ગયેલું, પલાયન થયેલું વિકેમ ન. [સં.,પું.] એ નામનું એક વૃક્ષ. (૨) પું. કંપળ, કૂંગા, (૩) પરવાળું (કિંમતી ગણાતા એક રત્ન દરિયાઈ ' પદાથૅ) [મંડ. (ર) કજિયા, કલહ વિદ્રોહ છું. [×.] સત્તા સામે માથું ઊંચકવું એ, ખળવા, વિદ્રોહ-કારી, વિદ્રોહી વિ. [સં.,પું] વિદ્રોહ કરનારું, ભાંગકેાડિયા, ‘સવર્સિવ’ [પંડિત, જ્ઞતા
જે
દ્વિજન કું.,ન. [સં. વિશ્વક્ + ગમ, સંવિથી, પું.] વિદ્વાન, વિદ્વત્તમ વિ. સં. વિદ્યમ્ + સમ, સંધિથી] ઉત્તમ વિદ્વાન વિદ્વત્તા શ્રી., -ત્ત્વ ન. [સં. વિદ્વત્ + જ્ઞા,ā] વિદ્રાન હોવા
પણું, પાંડિત્ય
દ્વિપરિષદ સ્ત્રી. [સં.
૨૦૦૦
વિધવાંશ (વિધવાશ) પું. [ + સં.અંશત્રુ જુએ ‘વિધવા-દાય.’ વિધ-વિધ ષ. [સં. વિદ્યા ના અ-સ્વાવિક ફ઼િર્ભાવ; આ શબ્દ વ્યાકરણ-સિદ્ધ નથી.] જુએ ‘વિ-વિધ.’ ત્રિધા સ્ત્રી, [સં] પ્રકાર, રીત
વિધાતા પું. [સં.] સૃષ્ટિની ઉત્પત્તિ કરનાર દેવ, પરમાત્મા, ‘પ્રેાવિદ્મન્સ’ (મ.સૂ.). (૨) પ્રજ્રપાત્તે, બ્રહ્મા. (૩) વિશ્વકર્મા વિધાત્રી શ્રી. [સં.] પૌરાણિક માન્યતા પ્રમાણે બાળક જન્મતાં ઠ્ઠીના લેખ લખનારી મનાતી દેવી શક્તિ. (સંજ્ઞા ) વિદ્યમ્ + વષર્, સંધિથી], દ્વિ-ધાન ન. [સં] ક્રિયા કરવી એ, કરવું એ, આચરણ, ‘પ્રેસેસ’ (૬.મા.). (૨) કથન, ચનિ, કેફિયત, ‘સ્ટેટમેન્ટ,’ ‘ઍફર્મેશન' (દ.ખા.). (૩) સૂચન, ‘પ્રેપેઝિશન,’ (૪) પૂર્વ ધારણા, 'પ્રેમિસ' (દ.ભા.). (૫) નિયમ, ધારા. (૬) વિધિ રીત, પ્રકાર. (૭) શાસ્ત્ર-વાકય, વિવિ-વાકય, કાયદા, ‘ લેજિસ્લેશન,’ (૮) કાયદાના નિર્ણય, ચુકાદે. ‘જજમેન્ટ' વિધાન વિ. [૨] શાસ્ત્ર-વાકયનું જ્ઞાન ધરાવનાર વિધાન-પરિષદ સ્ત્રી. [ + સં. દ્િ], વિધાન-મંડલ)-ળ) (.મણ્ડલ,-ળ)ન. [સં.], ત્રિધાન-સભા . [સં,] સ્વતંત્ર રાષ્ટ્રમાં પ્રજાના હિતને લગતા કાયદા કરનારી ચૂંટાયેલા સભ્યાની મંડળી, ‘લેજિસ્લેચર,’ ‘લેસ્લેિટિવ કાઉન્સિલ (યા) એસેમ્જલી’ વિધાન-સભ્ય વિ. [સં.] વિધાન-સભાનું સદ્દસ્ય, મેમ્બર * * લેજિસ્લેટિવ એસેમ્બ્લી'- એમ. એલ, એ.’ વિધાન-શાખા શ્રી. [મં] વિધાન-સભાનું પેટા મંડળ, ‘લેજિસ્લેશન બ્રાન્ચ’
ત્સભા સ્ત્રી. [સં. વિદ્યમ્ + સમા, સંધિી] વિદ્વાનેતા મેળાવડા, વિદ્વાનેની સભા, અકાદમી, ‘ઍકેડમી’ વિદ્વત્યુંન્યાસ (-સન્યાસ) પું. સં. વિદ્યમ્ + સુંન્ગ્વાસ, સીધથી] જ્ઞાન થયા પછી સંન્યાસનો દીક્ષા લેવી એ, પૂર્ણ જ્ઞાનીએ
કરેલા સંસારત્યાગ
વિ-ભૈગ્ય વિ. સં. વિદ્યમ્ + મોગ્ય, સંધિથી] વિદ્વાને
ભાગવી શકે તેવું, વિદ્વાનોને માટેનું. (૨) વિદ્વાને રસ પડે કે ગમે તેવું
વિધિ-નિર્દેશ
અં. વડા.'] પતિ મરણ પામ્યા હોય તેવી સ્ત્રી, રાંડેલી સ્ત્રી, રાંડી-રાંડ [મળતા વિધવા સ્ત્રીના હિસ્સા વિધવા-દાય પું. [×.] પતિના કુટુંબમાંથી કાયદા પ્રમાણે વિધવા-લક્ષણ ન. [સ,] શરીર ઉપરનાં વિધવા થયાના ખ્યાલ આંપતાં ચિહ્મામાંનું તે તે ચિહ્ન વિધવા-વિવાહ પું. [ર્સ ] વિધવાનું પુનર્લગ્ન, ‘રિ-મૅરેઇજ’ વિધવાશ્ચમ પું. [+ સં અશ્રમ] નિરાધાર વિધવા સ્ત્રીઓને
આશ્રય લેવાનું સ્થાન
વિઘ્ન-વર વિ. સં. વિદ્યમ્ + ā] ઉત્તમ વિદ્વાન વિદ્વદ્-વર્ગ પું. સં. વિદ્યમ્ + દ્મ, સંધિથી] વિદ્વાનાના સમહ, પીડેત-ગણ
વિદ્વદ્-વર્ષ વિ. [સ. વિશ્વમ્ + વથ, સંધિથી] ઉત્તમ વિદ્વાન વિસંહલ(-ળ) (-મણ્ડલ,-ળ)ન., લી(-ળી) શ્રી. સં. વિસ્ + મળ્યુ,સ્ત્રી] જએ વિદ્રપરિષદ’ – ‘એકેડમી’ (ન.ભા.)
વિદ્વાન વિ. સં. વિદ્યર્થી-વિદ્વાન, પું.] જેણે વિદ્યા મેળવી છે તેવું, પંડિત, જ્ઞાતા, ‘કેંડલર. (ર) જ્ઞાની માસ. (૩) નિષ્ણાત, ‘એક્સ્પર્ટ’ (આ.ભા.) અધમતાન વિદ્વેષ છું. [સં.] પ્રબળ અદેખાઈ, ભારે ઈર્ષ્યા. (૨) શત્રુતા, વિદ્વેષણ G. [સં.] જએ ‘વિદ્વેષ.’ (ર) દુષ્ટતા, વિદ્ધેષિતા સ્રી. [સં] વિદ્વેષી હેાવાપણું વિદ્વેષી,-ષા વિ. [સં.,પું.] વિદ્વેષ કરનારું -વિધ વિ. સં. વિદ્યા, દ્વારા. ખ.વી.થી] પ્રકારનું (સમાસમાં ‘બહુવિધ’‘અનેકવિધ’ ‘નાના-વિધ' ‘શ-વિધ' વગેરે) વિધરાવતું જુએ ‘વીધરાનું’માં. વિધર્મ પું. [સં.] અિન્ન ગુણ-લક્ષણ, (૨) જિન્દુ ધર્મસંપ્રદાય, પરધર્મ. (૩) વિરાથી ધર્મ-સંપ્રદાય
વિધર્મી વિ. [સં.,પું.] ભિન્ન ગુણ-લક્ષણવાળું. (૨) ભિન્ન ધર્મ-સંપ્રદાયનું, પરધર્મી. (૩) વિરેપી ધર્મ-સંપ્રદાયનું વિધવા સ્ત્રી. [સં. વિ થવો પતિ મરી ગયેા છે તેવી વિધવા ખત્રી. થી; પણ મૂળમાં એક જ શબ્દ છે. સર૦ Jain Education International2010_04
વિધાનાત્મક વિ. [+ ર્સ, માત્મન્ +~Ā] જેને વિશે નિશ્ચિત રૂપ કહેવામાં આવ્યું હોય તેવું. ‘પબ્રિટિવ' (ચં.ન.) વિધાયક વિ. [સં.], વિધાયી વિ. [સં.,પું.] કાંઈ કરનારું, કાર્ય કરનાર, ‘ઍક્ટિવ.' (ર) ઘડનાર, રચનાર, (૪)
સ્થાપના કરનાર
વિધિ કું., સી. [સં.,પું.] કરવું એ, ક્રિયા, પ્રેસેસ.' (૨) વિધાન, ‘એર્મેશન. (મ.ન.). (૩) શાસ્ત્રાજ્ઞા. (૪) કાર્ય કરવાની રીત કે પદ્ધતિ, ‘પ્રેાસીજર.' (પ) સંસ્કાર-કાર્ય, ‘સેરિમની.' (૬) પું. અવશ્ય કરવાને નિયમ, ધારા. (૭) વ્યવસ્થા. (૮) સંસ્કાર. (૯) બ્રહ્મા, (૧૦) ભાગ્યદેવી. (૧૧) ભાગ્ય, [ના અક્ષર (કે લેખ) (રૂ.પ્ર.) નસીબ, ભાગ્ય [વર્તવાપણું વિધિ- ક્રર્ય (-કÅર્ય) ન. [સં.] શાસ્ત્રની આજ્ઞાને વ વિધિ-ચિન્હન, સં.] ગણિતમાં સરવાળા બાદબાકી ગુણાકાર વગેરે ક્રિયાને માટેનું તે તે ચિહન. (ગ.) વિધિ-નિર્દેશ હું. [સં.] હકારાત્મક વિધાન, ઍમંદિવ