Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 1039

વિ-દલ(-ળ) ૨૦૭૪
વિધાધર પ્રાચીન દેશ, આજને વરાડ (મહારાષ્ટ્ર અને મધ્યપ્રદેશમાંન). વિદૂષક છું. [સં.] નાટયરચનાઓમાં નાયકને મરકરે (સંજ્ઞા.)
મિત્ર. (નાટક) (૨) જંગલે, ડાગલ (ભવાઈમા) વિદલ(ળ) વિ. [સં.) દળ વિનાનું (અનાજ). (૨) ખીલેલું, વિષક-વૃત્તિ સી, સિં] ટીખળ અને ચાળા કરવાનું વિકસેલું. (૩) ન. દહીંવાળી એક વાની
વલણ, ‘બર્નરી' (દ.ભા.) વિદાય કેિ.વિ. [અર. ૧દાકા . વિદાઅ ] વળાવાયેલું, વિદેશ યું. [સં] બીજે દેશ, બીજો મુલક, પરદેશ રવાના કરેલું, સેઢાવેલું. (૨) સ્ત્રી. જવાની રજા. [ કરવું વિદેશગમન ન. [સં.] પરદેશ જવું એ [પરદેશ ની (રૂ.પ્ર.) કાઢી મૂકવું, હાંકી કાઢવું. ૦ આપવી (રૂ.પ્ર) વિદેશણ (-શ્ય) સી. સં. વિશt + ગુ. અણુ સતીપ્રત્યય] સેઢાડવું. ૦ લેવી (રૂ.પ્ર.) જવા છટા પડવું]
વિદેશ-વાસ છું. [સં.) પરદેશમાં જઈને રહેવું એ વિદાય-ગીત ન. [+ સં.] વિદાય કરતી વેળાનું ગીત વિદેશવાસી વિ. સં..], વિદેશ-સ્થ.વિ. [સ.] પરદેશમાં વિદાય-ગીરી સી. [+ ફા.પ્રત્યય] રવાના કરવું એ, સેઢાડ- જઈને રહેનારું કે રહેલું વું એ, વોળાવવું એ, વળામણી
વિદેશી વિ. [સ,j.] પરેશને લગતું, પરદેશી, “ફેરિન.” વિદાય-બાલ પું. [+જુએ “બાલ."] વિદાય થતી વેળાના (૨) વિદેશનું વાસી, પરદેશમાં રહેનારું, “ફોરિનર.” (૩) શબ્દ, રવાના થતી વખતનું ભાષણ
પરદેશ જતા. એમિગ્રન્ટ વિદાય-માન ન. [સં.] વિદાય વખતે કરવામાં આવતુ સંમાન વિદેશીકરણ ન. સિં.] પિતાના દેશમાં પરદશન જેવું વિદાય-ન્માનપત્ર ન. [સં] વિદાય વખતે આપવામાં આવતા વર્તન વાતાવરણ વગેરે કરવાં એ
સંમાનને છાપેલો યા લખેલો કાગળ, “વલેડિકટરી એસ” વિદેશીય વિ. [સં] જએ “વિદેશી.' (૨) પરદેશથી આવેલું વિદાય-વ્યાખ્યાન ન. [સં.] વિદાય વખતે આપવામાં વિદેહ વિ. [સં.] મરણ પામેલું, અવસાન પામેલું. (૨ આવતું ભાષણ, “વલેંડિટરી એસ.'
માયા-પાશથી મુક્ત, જીવમુક્ત. (૩) પં. મિથિલાનો વિદાય-સંદેશ (-સદેશ) પું. [+] વિદાય વખતે મળ પ્રાચીન પ્રદેશ. (સંજ્ઞા.) [ને સસરે જનકરાજા કે મળેલ સફળ સફરને સંદેશો
વિદેહ-રાજ કું. સિં] દશરથનો વેવાઈ અને રામ લક્ષમણવિદારક વિ. સિં.] વિદારણ કરનાર
વિદેહી વિ. સિં] જુઓ વિદેહ(૧-૨).' [માં લીધેલું વિદારણ ન. (.) ચીરવાની સ્થિતિ, ફાડવાની સ્થિતિ. વિદ્ધ વિ. [૪] વાંધાયેલું. (૨) (લા.) વપરાયેલું, ઉપયાગ(૨) મારી નાખવું એ
વિદ્યમાન વિ. સિં] હયાતી ધરાવતું. જીવતું, વર્તમાન. (૨) વિદ્ધારનું સ.ફ્રિ. [સ. વિ-દ્ર-વતા, તત્સમ] ચીરી નાખવું, પ્રત્યક્ષ રહેલું, હાજર
[ારા ફાડી નાખવું. (૨) મારી નાખવું. વિદારાવું. કર્મણિ, ક્રિ. વિદ્યમાને કિવિ. [છુ. “એ” સા. વિ.પ્ર.] (લા) મારફત, વિદારાવવું છે. સ.કિ.
વિદ્યા સી. સિ.] ઊંડી સમઝ, જ્ઞાન. (૨) જ્ઞાનનું શાસ્ત્ર વિદારાવવું, વિદારવું જ એ વિદાર'માં.
ક કળા. (૩) તે તે જ્ઞાનની શાખા. “ફેંકટ.' (૪) કોઈ વિ-દારિત વિ. [સં.] ચીરી નાખેલું, ફાડી નાખેલું. (૨) વસ્તુ કે કામની માહિતી અથવા જ્ઞાન. (૫) જવ અને મારી નાખેલું
બ્રહ્માના અભેદને વિષય કરનારી ચિત્તની વૃત્તિ. (૬) વિજ્ઞાન, વિદારી સ્ત્રી, (સં.એ નામનો એક વેલ (યકોળાને), સાયન્સ.” [ચોદ વિઘા (ઉ.પ્ર.) સર્વ શાસ્ત્રો. મેલી વિદ્યા વિદારી કંદ. (૨) એક રોગ (ગળાનો)
(..) કામણમણ, મંતરજંતર] વિદારીકંદ (-કન્ડ) છું. [સં.] જએ “વિદારી(૧).”
વિદ્યા (લઘુકયતન “ય) સ્ત્રી. એ “વદ્યા” વિદાહ છું. [સ.] બળતરા, દાહ (શરીરમાં)
વિદ્યા-કલા-ળા) સી. [સં] શાસ્ત્રો તથા હુન્નર-ઉદ્યોગ વિદાહી વિ [સં૫.] બળતરા કરનારું
વિધાકીય વિ. [ + સં. * + ત.મ, નવો શ6] વિદિત વિ. સં] જાણેલું, જાણીતું [ કરવું (રૂ.પ્ર.) વિઘાને લગતું. “એકેડેમિકલ' (ઉ.જે.) જણાવવું, વાકેફ કરવું. ૦ થવું (રૂ.પ્ર.) જાણવું]. વિદ્યા-ખાતું ન. [સં. + એ ખાતું.']. કેળવણી, ખાતું,
દેશા આ. [સં.1 મહયપ્રદેશની એક પ્રાચીન નગરી. શિક્ષણ-તંત્ર, ‘એજયુકેશન ડિપાર્ટમેન્ટ આજનું ભલસા. (સંજ્ઞા)
[મરી ગયેલું વિદ્ય-ગુરુ છું. [સં.] ભણાવનાર રિક્ષક, “પ્રોફેસર' (મ.) વિ-દીર્ણ વિ. [સં] ચીરેલું, ફાડેલું. (૨) નાશ પામેલું. વિદ્યા-ગૃહ ન. [સં. ૫. ન.] નિશાળનું મકાન, શાળા, પાઠવિદુર પું. [સં] સંતનું રાજાના પુત્ર વિચિત્રવીર્યનો દાસીમાં શાળા, કુલ'
[ખુબ ઉત્સુક, જિજ્ઞાસુ થયેલો પુત્ર (ધતરાષ્ટ્ર અને પાંડુના એ એમ સાવકો ભાઈ). વિધાતુર વિ. [સં. વિદ્યા + અgિ૨] વિદ્યા મેળવવા માટે (સંજ્ઞા.) [૦ની ભાજી (રૂ.પ્ર.) ગરીબની સેવા. ૦વાક્ય વિદ્યા-દંભ (-દખ્ખ) પું. [સં] વિદ્વત્તાને વધુ પડતો ડોળ, (૨.પ્ર.) ઉપદેશના બેલ. ૦૮ (રૂ.પ્ર.) વાત વાતમાં “પેડન્ટ્રી'
[ડોળ કરનાર, “પેડન્ટ” કંગાલિયત બતાવ્યા કરવી એ].
વિદ્યાદંભી (-દભી) વિ. [સં૫] વિદ્વત્તાને વધુ પદ્ધતિ વિદુરનીતિ . [સં] મહાભારતના ઉદ્યોગપર્વમાન વૃત- વિદ્યા-દાન ન. [સં.] ભણાવવાનું બદલા વિનાનું કામ
રાષ્ટ્રને વિદુરે કહેલા શિખામણરૂપ લોકોને સંગ્રહ, (સંજ્ઞા) વિદ્યા દેવી સ્ત્રી, [સં.] સરસ્વતી દેવી, શારદા વિદુષી સી. [૪] વિદ્વાન સ્ત્રી
વિદ્યા-ધન ન. (સં.] વિદ્યા-રૂપી સંપત્તિ, શિક્ષણ-રૂપી ધન વિન્દર જિ, જિ. વિ. સિ.1 વિશેષ દર, ઠીક ઠીક આપે વિધાધર વિ. [સ.] વિઘા ધારણ કરનાર, વિદ્વાન. (૨).
વિદિશા એ.