Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 1019

વાયર
૨૦૫૪
વાયુ-વિદ્યા
વિદ્વાન
TA,,,
(-૨)વું (રૂ.પ્ર.) ટહેલે ચડવું. અગત્યના વાયદા (રૂમ) આંતરડામાં થતો વાયુને ગાળ, ગેસના ઉપદ્રવ અશકય મુદત).
1 [તારને સંદેશ વાયુ-ચક્ર ન. [સં.] પૃથ્વીની આસપાસ વીંટળાયેલું હવાનું વાયર (.ધાતુને તાર, તારનું દોરડું, વાળે. (૨) પડળ, વાતાવરણ વાયરમેન ૬ [] વીજળીના દેરડાંની દેખરેખ રાખનાર ને વાયુચક્રશાસ્ત્ર ન. સિ.] વાયુચક્રને લગતી વિદ્યા મરામત કરનાર સરકાર-માન્ય કારીગર
વાયુચક્રશાસી વિ. [સ,,$] વાયુ-ચક્રનું જ્ઞાન ધરાવનાર વાયરલેસ . [એ.] દેરડા વિનાને સંદેશ વાયરે ન. [૪. વાયુ દ્વારા દે.પ્રા. વાઘર.] વરસાદ વિનાનું વાયુ-ચર વિ. [સં.] આકાશમાં ફરનાર, બેચર, આકાશગામી હોવું એ – પવન વાયા કરવો એ. (૨) મારું ચોમાસું, વાયુજન્ય વિ. સિં.] જુઓ “વાત-જન્ય.” ખરડિયું
વાયુ-જલ(-ળ) ન, બ.વ. [સં.] હવા-પાણી, આબોહવા, વાયરે . જિઓ “વાયરું.'] સખત પવન (ખાસ કરી જલ-વાયુ
(િ૨) શરીરમાંનું એવું તત્વ દરીયાઈ). [રા વાઈ ચુકલા (રૂ.પ્ર.) સુખ-દુઃખને વાયુ-તવ ન. [સં.] પાંચ તોમાંનું બીજું કુદરતી તત્વ. અનુભવ થઈ જવો. અરે ચહ(૮) (રૂ.પ્ર.) વિચારના તરંગ વાયુનતનય . [સં.] પૌરાણિક માન્યતા પ્રમાણે વાયુદેવના ચલાવવા. (૨) ઉશ્કેરાઈ જવું. -રે જવું (રૂ.પ્ર.) નો પુત્ર હનુમાન અને ભીમ પાંવ ઉપયોગ કરવો. ૐ કાઢ, ૦ કાઢી ના(નાંખો (રૂ.પ્ર.) વાયુદેવ કું, સિં], તા ૫. [સ., સી.] પવનનો અધઉં કરી નાખવું. (૨) ધમકાવવું. (૩) થકવવું. ૦ અધિષ્ઠાતા દેવ, (સંજ્ઞા.)
તિનય.' ખા (ઉ.પ્ર.) કામ-ધંધા વિના નવરા બેસી રહેવું. (૨) વાયુનંદન (-નન્દન, વાયુ-પુત્ર ! સિ.) એ “વાયુદુઃખ ભોગવવું. ૦ નીકળ, ૦ નીકળી જા (રૂ.પ્ર.) વાયુ-પ્રકા૫ મું [સ.] જુઓ “વાત-પ્રકોપ.' થાકીને લોથ થઈ જવું, મરણતેલ થઈ જવું. ૦ વા વાયુ-પ્રવચન, વાયુ-પ્રસારણ ન. [સ.] રેડિયે-વાર્તાલાપ, (રૂ.પ્ર.) પ્રસાર થ, ફેલાવું]
રેડિયે-બ્રોડકાસ્ટ, રેડિયો-ટોક,” “બ્રોડકાસ્ટ’ વાયલ' વિ. સિં. વા>પ્રા. વાંદુ દ્વારા] ચંચળ અને વાયુભક્ષી વિ. . પું.] હવા ખાઈને જીવનારું અવ્યવસ્થિત મગજનું, ઘરીવાળું, તરંગી
વાયુભાર-આલેખ ! સિ., સંધિ વિના] હવાના દબાણનું વાયલર ન. સી. [એ. વાઇલ] સહેજ કડકાઈવાળી અંકન, “બેર-ગ્રાફ
કાપડની ઝીણી વણાઈની ઊંચી જાત (સ્ત્રીઓ માટેની) વાયુભાર-દર્શક (યંત્ર) (-ચત્ર) વાયુભાર-મા૫૪ (યંત્ર) વાયેલી વિ. જિઓ “વાયલ”+ . “ઈ' સ્વાર્થે ત...] (ન્યત્ર) ન. .] હવાનું દબાણ માપવાનું યંત્ર, બંજુએ “વાયલ.'
મીટર” (પ.ગ.) વાયવલિંગ જ વાવડિંગ.'
વાયુમય વિ. [૪] જુઓ “વાયુપ.” વાય-વરણે પું. એ “વરણે.”
[લગતું વાયુ-અંદલ(-ળ) (-મડલ-ળ) ન. સિં.] પૃવીને ફરતું રહેલું વાયવીય વિ. [સ.] વાયુને લગતું. (૨) વાયવ્ય ખૂણાને વાતાવરણ, વાયુચક્ર વાયવ્ય વિ. સિ.) જ વાયવીય.” (૨) પું, સ્ત્રી. વાયુમંડલ(-ળવિધા (-મણ્ડલ,૧) સી. (સં.) જ “વાયુસિ.વિ.] ઉત્તર અને પશ્ચિમ વચ્ચેને ખો
મંડલ-શાસ'-ભેટરિલે' (ઉ.બા.) [લગતી વિદ્યા વાય યાઅ ન. [+ સંઅ] પવનદેવને મંત્ર ભણી વાયુમંડલ(ળ) શાસ્ત્ર (ભડલ,ળ) ન. સિ.] વાતાવરણને ફેંકવાનું મનાયેલું એક દિવ્ય અસ્ત્ર
વાયુમાપ-દર્શક યંત્ર) (-ચત્ર) ન. [સં.] જુઓ “વાયુભારવાયસ સિ.] કાગડે
દર્શક-બેરોમીટર' (ન.લા) [ફેફસાં સુધી માર્ગ વાયસાન ન. [ સં. અન] કાગ માટેના બલિદાનનું વાયુમાર્ગ કું. [સં.] હવા જવાનો રસ્તો. (૨) નસકોરાંમાંથી અનાજ, કાક-બલિ, કાગવાશ
વાયુ-મિતિ સી. [સં.] વાયુનું ઘટ્ટપણું માપવાની ક્રિયા વાયસી પી. સિ.] કાગડી
વાયુ-મિશ્ર વિ. સિં.] જેમાં હવાનું મિશ્રણ કરાયેલું હોય વાયસલી સી. એ નામની એક વનસ્પતિ, કાળા કાકેલી તેવું, “એરેઈટેડ' (અ.ત્રિ.). વાયા ના.. [૪] દ્વારા, મારફત (અંગ્રેજી રીતે શબ્દની વાયુ-યંત્ર (ચ) ન. સિં.] ગેસ-ભઠ્ઠી, “ગેસ-ટ્વેન્ટ.” (૨) પૂર્વે: “વાયા મદ્રાસ' = મદ્રાસ થઈને)
જ “વાયુભારદર્શક(૦ યંત્ર).
વાયુયાન ન. સિ.] વિમાન, એરપ્લેઇન’ તરવું. (૩) વાત-રોગ. (૪) આંતરડામાં ચડતો ગોળો. (૫) વાયુ-૩૫ વિ. સં.] હવાના રૂપમાં રહેલું ન. વાઈનો રોગ. [ આવવું (રૂ.પ્ર.) ફિટ આવવી. ૮ વાયુ-રેચક( યંત્ર) (ચત્ર) ન. [સ.] પદાર્થના પોલાણમાંથી
થ (ઉ.મ.) પેટમાં બાદી થવી. (૨) રીસ ચડવી] હવા ખેંચવાનું સાધન વાયુ-કાય છું. [સં] છાના છ પ્રકારમાં એક. (જેન.) વાયુરાગ કું. [સ.) જુએ “વાત-રોગ.' વાયુકારક વિ. સં.] શરીરમાં વાયુને રોગ કરનાર વાયુ-લક . [સ.] આકાશમાં વાતાવરણવાળો પ્રદેશ વાયુ-કાશ(-૧) પું. સિ.] ફેફસાંની દીવાલોમાંનું હવા વાયુ-વમલ(ળ) ન., . [ન.] પવનનાં ગૂંચળાંવાળી ભરાવાનું છે તે છિદ્ર
પરિસ્થિતિ, ઝંઝા-વાત “કંટાળિયે, “સાઈકલન' (ન.લી. વાયુ-શહમ . [સ.), વાયુ-ગેળા પું. [+જોઓ ગેળે. વાયુ-વિવા મી(સં.) હવાની પ્રક્રિયાને લગતું શાસ્ત્ર,