Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 1018

વામક
આસને માંનું એક. (યાગ.) વામ-બૂત વિજ્રએ ‘વામ + બડયું.'] માથા સુધી માણસ ઢી જાય તેટલું (વહાણ) સરામાંનું એક. (યાગ.) વામભુસન ન. [સં. વામ-મુન્ + આસન] યાગનાં આવામમાર્ગ પું. [સં.] શાક્ત સંપ્રદાયના એક ભેદ (કે જેમાં પંચ મકાર-મઘ માંસ મત્સ્યમુદ્રા અને મૈથુન-ની છૂટ છે.) (સંજ્ઞા,) [માર્ગનું અનુયાયી વામમાર્ગી, -ય વિ. [સં.]વામમાર્ગને લગતું. (૨) વામવામમુક્તાસન ન. [સં. વામ-મુત્ત + આત્તન] યુગનાં આસરામાંનું એક. (યાગ.)
૨૦૫૩
થામલે ચના સ્ત્રી. [સં.], ~ની શ્રી. [ + ગુ. 'ઈ' સ્વાર્થે - પ્રત્યય] જએ ‘વામ-નચણી.’ [નામાંનું એક. (યાગ.) વામવક્રાસન ન. [સં. વામ-વ + આસન] યાગનાં આસવામણું સક્રિ. [સં> પ્રા. વામ- એકલું.] (લા.) એકું કરવું. (૨) તજનું, (૩) (ભયને સમયે વહાણમાંથી વજનવાળા માલ-સામાન) દરિયામાં ફેંક, નમાલુંર કર્મણિ, ક્રિ, વસાવવું? કે.,સ.ક્રિ. વામશંખાસન (શાસન) ન. [સં. વામ-રાજ્ઞ + માસન] યોગનાં આસનેમાંનું એક (યેગ.) વામશાખાસન ન. [સં, વામ-રાાલા + માલન] યાગનાં આસામાંનું એક. (યાગ.)
વામસિદ્ધાસન ન. [સં. વામ-સિદ્ધ + માસન] એ નામનું ચેગનું એક આસન. (યાગ.)
વામા શ્રી, [સં.] સુંદર શ્રી, (૨) આ સામાન્ય
વામાક્ષી સી. સં વામ + અક્ષિ, સમાસમાં મક્ષ + ર્સ. ફ્ સ્ક્રીપ્રત્યય] જુઓ વામ-નયણી.’ [આચાર-બ્યવહાર વામાચાર પું. [સં. વામ + આ] . વામમાર્ગ પ્રમાણેના વામા ટામા પું.,બ.ત. બહાનાં, હા-ના, આનાકાની, વામાંટામાં. [॰ કરવા (રૂ.પ્ર.) ગાલાં-તલ્લાં કરવાં, પ્રવૃત્તિમાં રહ્યું બતાવી કામ ન કરવું] [આસનેામાંનું એક (યેગ.) વામાઈપદ્માસન ન. [સં. વામ + અર્ષે વર્ષે + વાસન] યેાગનાં વામાર્ધપાદાસન [સં. ન. વામ-અધવાય + આસન] યાગનાં આસનેમાંનું એક. (યેગ.) માઢાના શંખ વામાવર્ત, વિ., પું. [સં. નામ + આ વર્ત,- ટ્રÎયું.] ડાબા વામાસન ન. [સં. વામ + આન] યાગનું એ નામનું એક આસન. (યાગ.)
વામાંગ (વામા) [સ. યામ + TM ] ડાબું અંગ. (૨) (લા.] પત્ની, ભાર્યાં, પણિયાણી, ઘરવાળી વામાંગના (વામા ના) સ્ત્રી [સં. વામ + #ī] સુંદર સ્ત્રી, રૂપાળી ઘાટીલી સ્ત્રી [પ્રકાર વાઆંગ-પ્રાણાયામ (વામાગ) પું. [સં.] પ્રાણાયામના એક વામાંગુષ્પ્રાસન (વામાગુષ્ઠા-) ન. સં. વામ-બહનુજ + આાસન] એ નામનું મેગનું એક આસન. (યેગ.) વામાં-ઢામાં ન..બ.વ. જુએ વામાટામા.' વામિયાં ન.,ખ.વ. [જએ વામ’+ ગુ. ‘મું’ ત.પ્ર.] તરવામાં વાંલ ભરતા જવું એ [જાય એમ તરનારું વામિયું વિ. [જુએ વામ‘ + ગુ. ‘ઇયું’ ત.પ્ર.] વાંભ ભરતું વામી (વ. [સં.,પું.] જુએ ‘વામમાર્ગી,’
Jain Education International_2010_04
વાયા
વા-મૂઢ વિ. સં. મૂિહ> પ્રા. વામૂદ, મા, તત્સમ] અતિ બુદ્ધિહીન, તદ્ન ગમાર
વામેતર વિસ. વામ + ફર].ડાબાથી બીજું – જમણું વામારુ. સી. [સ, નામ + E] સુંદર જાધવાળી સ્ત્રી વાય' પું. [સ, વાયુ] વાત, હવા, પવન (પદ્યમાં) વાયર (વા:૨) શ્રી, [રવા.] વાહ વાહ, સામાશી વાયી પું. [સં.] વણનાર, વણકર
શાયર ન. [સં. વજ્જ, વિશ્લેષ અને વ્યત્ય] વાકથ, ખેલ, શબ્દ, વચન, વેણ (પદ્મમાં). (૨) અનાજ વગેરે વસ્તુ તાળતી વખતે કરાતી ધારણના ઉલ્લેખ-શબ્દ વાયકા શ્રી. સં, વચા≥ પ્રા. વાયા + ગુ. ‘કા’ સ્વાર્થે ત.×,] ઊડતી વાણી, ગપ, અફવા. [ ઊઢવી (૬.પ્ર.) ગપ ચાલવી, ૰ વંચાવી (-વ-ચાવી) (૩.પ્ર.) બેઆબરૂ થયું] લાય(-ચે)જ॰ જએ ‘વાએજ.' વાયજર,-જી જુએ વાએજ,
વાયડાઈ શ્રી [શએ ‘વાય ુ' + ગુ. ‘આઈ' ત.પ્ર.], “શેઢા પું.,બ.વ. [ જુએ ‘વેડા.’] વાયડાપણું, વારું વર્તન વાયડું વિ. [સં. વાત્ત≥ પ્રા. વાય + ગુ. ‘હું' ત.પ્ર.] (પેટમાં) વાયુ ઉત્પન્ન કરે તેવું, દુપાચ્ય. (૨) (લા.) સ્વભાવનું ચબાવલું અને વાંકું. [॰થવું (રૂ.પ્ર.) આડાઈ કરવી. ૦ પાઉં (રૂ.પ્ર.) ધાર્યાં કરતાં ઊલટું પરિણામ થયું] વાયડેલ વિ. [જુએ ‘વાયડું' + ગુ. ‘એલ' સ્વાર્થે ત...] ગાંડા જેવું
રાયણા શ્રી. [સં. વાવના > પ્રા, વાળા, પ્રા. તત્સમ.] ધર્મ-કથાનું વાચન, (જૈન.). (૨)ધર્મ-કથાનું પ્રથમ આલંબન. (જેન.)
વાયડ્યું ન. દ.ગ્રા. નાળમ-] નવાં પરણી આવેલાં વર-વધુ અથવા સીમંતિનીને અપાતું સગાંઓ તરફનું હોંશનું જમણ. (ર) નાના સૂપડામાં કંકુની ડાબલી કાંસકી વગેરે સૌભાગ્ય-ચિહ્ન કી સીએએ દાન કરવું એ. [॰ જમાવું (૩.પ્ર.) શ્રેણ જમાડવી, સૌભાગ્યવતી સ્ત્રીને ખવડાવવું] વાયા પું. મેાચીનું એક એાર શાયદા-ખત ન. જિઆ વાયદા' + ખત.ૐ'], થાયદાચિટ્ઠી(ઠ્ઠી સી. [ + જ આ ‘ચિટ્ઠી(-ઠ્ઠી'], વાયદા-પત્ર હું. [+સં.,ન.] પછીના નક્કી કરેલા દિવસે લેવડ-દેવડ કે કાર્ય કરવાના કરારનેા દસ્તાવેજ કાયદા-બાર ન.,સી. [જએ વાયદે' + બજાર,'] જ્યાં શરતી મુદ્દત ઉપર સેદા થતા હાય તેવી માર્કેટ, ‘ક્ષુચર્સ-માર્કેટ, ફૅડ-માર્કેટ’
વાયદા-સર ક્રિ.વિ. [જએ ‘વાયદા’+ ‘સર’ (પ્રમાણે).] કરેલા વાયદા પ્રમાણે [પ્રમાણે કરવાના ઠરાવ વાયદે-મંદી (-ખ-દી) સી. [જુએ વાયદેા' + ફા.] મુદ્દત વાયદો પું. [અર. વઅદહું ] કાઈ પણ કાર્યને માટે મુકરર કરેલી તે તે મુદ્દત, વદાડ, શરતી અવધિ [દાના સાદો (૩.પ્ર.) અમુક મુદ્દતે અમુક ભાવે માલ લેવાના કરાર. -દામાં પડવું (૩.પ્ર.) વાયદાના સેવાના ધંધા કરવા. ૦ કરવા, ૰ બાંધવા (રૂ.પ્ર.) મુદત બાંધવી કે ઠેરાવવી. ૦ ગાળવા (રૂ.પ્ર.) મુદ્દત વટાવવી કે વિતાવવી. -દે ચર્ચા