Page Text
________________
૨૦૩૮
વિશ-વિજ્ઞાન
વંઠ (૧૭) વિ. [સં. ] બાડિયું, ઠીંગણું, (૨) લંગડું ને વંદિતા (વન્દિતા) સી. [સ.] (લા.) પૂજ્ય આદરણીય સ્ત્રી કં. (૩) કુંવારું, વાં
વંદર-વાલ (૧દર) સી. [સં. વત્તા-નાળ] બારણે લટકતું વઠનું (વઠ4) એ. કે. સિં. વનપ્રા . વિનટ્ટ દ્વારા] તારણ, જંતર-વાલ, જંતર-માલ
જાતિ ધર્મથી ભ્રષ્ટ થવું, બગડવું. (૨) કુછંદમાં પડવું, વંઠા વંદે માતરમ (જે) કે. પ્ર. [૪] “હું માતૃભૂમિ (ભારત)ને (વઢાવું) ભાવે,ક્રિ. વંઠાવવું (૧ઠાવવું) પ્રેસ.કિ. વંદન કરું છું' એવો ઉદ્દગાર. (૨) એ ધ્રુવ-પંક્તિવાળું વંઠાવવું, વંઠાવું (૧૨ડા-) એ “વંઠવું'માં.
બીજા નંબરનું ભારતીય રાષ્ટ્રગીત (સ્વ. બંકિમબાબુનું રચેલું) વિવું વિ. જિએ “કંઠવું' + ગુ. “એવું' બી. ભટક] ભ્રષ્ટ થઈ નંદા (વન્દી) . એક ઘરાળું રાતે જીવડે, વદે, જેડા, ગયેલું. (૨) વ્યભિચારી, છિનાળવું
ઝલ. (૨) મટી મગરી, મદારી | વડે + ગ. “ઈ' પ્રત્યય.1 વાડ કે વંલ (વધ) વિ. [સ.] જુઓ- વંદનીય.” [વાંઝિયું, વાંઝણું કમ્પાઉન્ડની બેઠા ઘાટની ભીંત. (૨) લ.) કરતી દીવાલવાળો જંગ (૧ ) વિ. [સં.] જેને સંતાન કે ફળ નથી થયું તેવું, નાને રહેણાક ઘરવાળે બગીચા. [છાવી (રૂ.પ્ર.) નાનું વંધ્યત્વ () ન. [સં.] વાંઝિયાપણું
સામાન્ય કામ કરવું. ૦ પરનું ખરસલું (રૂ.પ્ર) તુક વસ્તુ] વંધ્યા (વયા) વિ., સ્ત્રી. [સં.] વાંઝણું વંડ (વડ) મું. [૨. પ્રા. પં. બંધ, પાળ] એક કરતાં વધુ વંધ્યાકરણ (૧-કયા-5 ન. [સં વૃથ્વીનરળ] ઓ “કંથીમકાનેવાળે ય ખુલે વંડી કરતાં જરા મેટી દીવાલથી કરશું.”
[રિક ખામી આંતરી લીધેલો વાસ કે વાડે. (૨) અગાસીની ઉપર વંધ્યા-દોષ (વધ્યાર છું. [સં] વાંઝિયાપણું હોવાની શારીખેંચેલી બે ત્રણ કુટની ફરતી દીવાલ, પેરે પેટ'
વિંધ્યા-પુત્ર (વયા) છું. [સં.] (લા.) અસંભવિત વસ્તુ વઠી (વઝી) સી. [ચરો] જુઓ “વંડી.'
વંશ (૧) પું. [સં.] પુત્ર-પૌત્રાદિકના રૂપમાં ચાલુ રહે તે વેદો (વા) કું. [ચરો] જાઓ “વડે.'
ક્રમ, પિતૃ-કુળ, ‘ડિનેસ્ટી' (હ.ગશા.). (૨) સંતતિ, ઓલાદ. -વંત (વક્ત) વિ. [સ. ૧a>પ્રા. વંત, પ્રા. તત્સમ]-વાળું. (૩) વાંસ (વનસ્પતિ), (૪) વાં. [ કાઢવે (રૂ.પ્ર.) કુળને
ગુ. મા. સં. શબ્દોમાં “વાનને બદલે જની રૂઢિએ “વંત'. ઉછેદ કરવો. ૦ને વેલો, હવેલા (રૂ.પ્ર.) પિતૃ-પરંપરા, વત' પણ વપરાય છે.)
કુળ-વેલ. ૯ જ (રૂ.પ્ર.) સંતાન ન થવાં, પિતૃ-પરંપરા નારા વતર (ઉત્તર) છું. [સેરાજૂર, અર્વા, તદ ૧] એક જાતની પામવી. ૦ રહે- ) પિતૃ-પરંપરા ચાલુ રહેવી) અર્ધ-દેવ ગણાતી જીવ-જાતિ, (૨) ભૂત, પ્રેત
વંશ-કર (વશ) વિ. [સં.], વંશ-કારી (વંશ-) વિ. સિં૫.] વંતરાવવું, વંતરાવું જએ “વાંતરવું'માં
વંશ ચાલુ રાખનાર (પુત્ર સંતાન). વંતરી(વતરી) વિ., રહી. જિઓ“વંતરો+ગુ. ' પ્રત્યય.] વંશ-કમ (વીશ) ૫. [સં] વંશ-પરંપરા, છનિયાજોજી' યંતર સી. (૨) (લા) બદસુરત સી
['વંતર.” વંશગત (વીશ) વિ. [સં.] પેઢી દર પેઢી ચાલ્યું આવતું, વંતરો (વન્તરો) પૃ. [સં. તરવ>પ્રા. ચં ] જુઓ વંશપરંપરાગત, હેરીડિંટરી'
[વળી, પેઢીનામું વિતા (૧ન્તાક) ન. [સ વૃત્તા- પું.] રગણું (શાક) (નાનું) વંશ ચરિત,-ત્ર (શ) ન. [સં.] પિતૃ-કુળની હકીકત, વંશાવંતક-૧ સી. [+ગુ. ' સ્વાર્થે ત...] રીંગણને વંશ- છેદ (-) . [સ.] પિતૃ-પરંપરાને નાશ છોડ, રીંગણ
જિઓ “વંત.” વંશજ (વીશ), ધર વિ. [સં.] પિતૃવંશમાં જન્મેલું. (૨) -વતું (વતું) વિ. જિઓ- “વંત' + ગુ. “ઉ” વાર્થે ત.ક.) ૬. સંતાન, વારસ (પુત્ર) વંતાશ (તારા) લિ. [સં. રાજ + આરા =વાજાર] જેણે વંશ-પત (શ-પત્ય) સી. [સં. + જુઓ “પતા') વંશની આશાઓ જતી કરી હોય તેવું, આશા રહિત
-કુળની પ્રતિષ્ઠા, કુળની આબરૂ વંદણુ (વન્દણ) ન, અણુ સી. [સં. ચંહ્ન, ના > પ્ર, વંશ-પરંપરા (વેશ-પરમ્પરા) શ્રી. [સ.] પેઢી-દર-પેઢીનો ક્રમ, વંતળ, , પ્રા. તત્સમ) વંદન, નમન. (જેન).
પુત્ર-પરંપરા, બાપ-દાદાને ચાલુ ક્રમ, વંશ-ક્રમ, છનિયાવંદન (વન્દન) ન. [સં.] વંદવું એ, નમન, નમસ્કાર
લેજી
[વારાથી ચાલ્યું આવતું વંદન-વાણી (વજન) સ્ત્રી. [સ.] નમસ્કારપૂર્વકના શબ્દ વંશપરંપરાગત (વંશપરમ્પરા) વિ. [સં] વાપ-દાદાના વંદના (વન્દના) સી [સ.] ઓ “વંદન.' [વંદ વંશ-રક્ષા (વીશ) સ્ત્રી. સિં.) વંશની જાળવણી (માણસ પશુ વંદનીય (વજનીય) વિ. [સં.] વંદન કરવા જેવું, નમવા જેવું, પક્ષી જંતુ વનસ્પતિ વગેરે સર્વ કોઈની) વંદનીયતા (વન્દનીય) સી. [સ.] વંદનીય હોવાપણું વંશલોચન (શ-) ન. [૪] વાંસના પિલા ભાગમાં વંદચ્ચાર (૧દાચ્ચાર) કું. સિં, વન + ગ્રા] “હું થતે એક કિંમતી ઔષધીય પદાર્થ, વાંસકપૂર વંદુ છું' એ બોલ, વંદન-વાણું
વંશ-વધારણ (શિ) વિ. [+ ઓ “વધારવું' + ગુ. “અણ વંદ૬ (વન્દ૬) સ, જિ. [સં. વર્, તત્સમ] નમન કરવું, કર્તવાચક કુમ.], વંશ-વર્ધક, બેન (ઉશ) વિ. સં.] વંદન કરવું. (૧-ક માં કર્તરિ). વંદા (જાવું) કર્મણિ, વંશની વૃદ્ધિ કરનાર (સંતાન) કિ. વંદાવવું (વન્દાવવું) પ્રે.સ.કિ.
વંશ-વાહી (શિ) સ્ત્રી, [+જુઓ “વાડી. ] (લા.) કટુંબવંકાવવું, વંદા (વંદા) જ “વંદjમાં.
વિસ્તાર, કુળ-વિસ્તાર [વારસદાર પુત્ર, “એર' વંદિત (વન્દિત) વિ. [સં.] જેને નમન કરવામાં આવ્યું વંશ-વારસ (વીશ) પૃ. [+જઓ “વારસ.'] વંશમાં જન્મેલે હોય તેવું, વંદાયેલું
વંશ-વિજ્ઞાન (વીશ) ન. [સં] પ્રજાનાં ભિન્ન ભિન્ન વંશ
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016073 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1294 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 39 MB |