Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 990

ઝરપાવવું
આ
ઝરપાવવું, ઝપાવું જુએ ‘ઝરપવું'માં, ઝરમર' ન. [રવા.] ઝીણી ઝીણી ઘરીવાળું એક પ્રકારનું ઝાંઝર. (૨) ઝીણા સુતરનું એક પ્રકારનું સ્ત્રીઓનું એઢવાનું લગડું ઝરમરૐ સ્ત્રી. [જૂ, ગુ, ઝર-મિર] ઝીણી છાંટના વરસાદ. (ર) ક્ર. વિ. એવી રીતે ઝીણી છાંટ નાખતું હાય એમ ઝરમર વરસનું ઝરમરવું અ. ક્રિ. [જુએ ‘ઝરમર,’-ના, ધા] ઝમ ઝરમરિયું` વિ. જુએ ‘ઝરમર+ગુ. યું' ત. પ્ર.] આર્મી વણાટનું. (૨) આછા વણાટવાળું વસ્ત્ર. (૩) સ્રીની કેડનું એ નામનું એક ધરેણું ઝરમરિયુંર વિ. જુએ ‘ઝરમરર’ગુ, યું' ત. પ્ર.] ઝરમર ઝરમર વરસતું. (ર) ન. ઝરમર ઝરમર વરસતા વરસાદ ઝરવાળિયું વિ. આછું પાછું વળેલું, ઝરમરિયું ઝરવું અ. ક્રિ. [ર્સ, જ્ઞ ર્ તત્સમ] ઘસાઈ આછું પાખું થઈ જવું (લગડા વગેરે). કરાવું ભાવે, ક્રિ. ઝરાવવું
પ્રે., સ. ક્રિ.
ઝરવુંઅે અ. ક્રિ. [સં. પ્≥ પ્રા. ફારી, પ્રા. તત્સમ] ટપકવું, ચૂવું, અવવું, ગળવું. ઝરાવુંર ભાવે, ક્રિ. ઝરાવવું પ્રે., સ. ક્રિ. ઝારવું છે., સ, ક્રિ, ઝાડનાં ડાળાં પાંદડાં વગેરે ખેરવવાં. (ર) મૈારપીછ વગેરેથી માંત્રિક પ્રયાગ કરવા. (૩) દર્દવાળા અંગ ઉપર પાણીના શેક કરવે. ઝેરવું પ્રે., સ. ક્રિ. ખેરવવું ઝરાવવું, ૧૨ ઝરાવું૧-૨ જુએ ‘ઝરવું–ર'માં, ઝરાવવું, ઝરાવુંૐ જુએ ‘ઝારવું’માં,
ઝર્સ ન. એ નામની એક વનસ્પતિ
ઝરસાટવું સ, ક્રિ. [રવા.] જુએ ‘ઝટેરવું.' ઝરસાટાવું કર્મણિ, ક્રિ. ઝરસાટાવવું કે., સ. ક્રિ.
જીરસાટાવવું, ઝરસાટાણું જુએ ‘ઝરસાટવું’માં, ઝરા(-રે)ણી સ્ત્રી. જએ ‘ઝઝણી.’ ઝરામણું ન. [જુએ ‘ઝરવું’+ ગુ. ‘આમ' રૃ. પ્ર.] ઝરવાની ક્રિયા, વા, વા ઝરામણૐ ન. [જુએ ‘ઝારવું’+ગુ. ‘આમણ’કૃ, મ.] ઝરવું એ. (૨) ઝારેલા ભાગ, (૩) ઝારવાનું મહેનતાણું ઝરામણી સ્ત્રી. [જ ‘ઝારવું’+ ગુ. ‘આમણી' રૃ. પ્ર.] જુએ ‘ઝરામણ (૩).’ ઝરાવવું,॰ ઝરાવું॰ જુએ ‘ઝરવું’માં. ઝરાવવું,ને ઝરાવુંરે જુએ ‘ઝારવું’માં.
ઝરેર પું. એ નામના એક નાના છેડ ઝરૈરું વિ. હોશિયાર ઝર(ળ)ની જુએ ‘ઝળેળી.’ અરે(-ળે)ળા જએ ઝળેળો.'
૯૪૨
1 કો. ૬૦
Jain Education International_2010_04
ઝળકતુ
કર
પુ. [સં. ક્ષર->પ્રા. જ્ઞરશ્ન-] મેઢું ઝરણું, ચમે ઝરા પું. પાંદડાં કાતરી ખાનાર એક જંતુ ઝેરા પું. એળી ન શકાય તેવા માથાના વાળના જથ્થા ઝરાળી સ્ત્રી. જએ ‘ગરાળી.’
ઝરી સ્રી. [સં.] નાનું ઝરણું ઝરૂખા-દાર વિ. [જુએ ‘ઝરૂખે' + ફા. પ્રત્યય] ઝરૂખાવાળું. ઝરૂખા પું. [ફા. ઇરહ] બારણાં કે બારી બારણાં આગળ ઉપરને માળે દીવાલની બહાર કાઢેલું તે તે છઠ્ઠું કે લાંબી ચાલ, મોટા ગોખ
ઝરેણી જએ ‘ઝરાણી.’
ઝલ પું., (-ય) સ્ત્રી, એ નામનું એક જીવડું
અલક શ્રી. [જઆ ‘ઝલકવું.'] (ગાવામાં દેખાતી) લહેરી, છલક, સુંદર ભરાડ (ગાવામાંને)
ઝલકવું અ. ક્રિ. [રવા.] ગાવામાં સુંદર મરોડ લેવે, અલકાવું ભાવે., ક્રિ. ઝલકાવવું છે., સ ક્રિ. [‘ઝલક.’ અલકાટ પું. જએ ‘ઝલકવું' + ગુ. ‘આટ' રૃ. પ્ર.] જુએ ઝલકાવવું, ઝલકાવું જએ ‘ઝલકનું’માં. અલર-ફલર વિ. [વા.] અવ્યવસ્થિત, ઢંગધડા વિનાનું ઝલાણુ ન. [જઆ ‘ઝલાવું' + ગુ. ‘અણ' કૃ.પ્ર.] ઝલાઈતે રહેવું એ, ઝલાવાની ક્રિયા કે સ્થિતિ ઝલાવવું, ઝલાણું જુએ ‘ઝાલવું’માં.
ઝણું ન. [જુએ ‘ઝલાયું' + ગુ. ''કૃ, પ્ર.] ઝલાઈને
ઊભા ને ઊભા રહેવું એ
ઝલે (ઝલેઃ) સ્ત્રી. [અર. જલા] ચળકાટ. (૨) સફાઈ, સ્વચ્છતા ઝલે-દાર (ઝલેઃ-) વિ. [ + ક્ા. પ્રત્યય] ચળકાટવાળું, (૨)
સાફ, સ્વચ્છ
ઝલે-મલે શ્રી. [જુએ ‘ઝલ,’ – દ્વિર્ભાવ.] તેજ, પ્રભા, (૨) (લા.) ઉત્તમતા, શ્રેષ્ઠતા. (૩) તાકાત ઝલેલ (-ય) સ્ત્રી, કાર્યસિદ્ધિ, સફળતા, ફતેમારી ઝુલેલાટ પું. [જુએ ‘અલેલ’ + ગુ. ‘આટ' સ્વાર્થે ત. પ્ર.] જુએ ‘ઝોલ.’ ઝલેહ જ ‘ઝલે.’ ઝલેદાર જુએ ‘ઝલે-દાર.’
ઝલા પું. જુિએ ‘ઝલાવું’ + ગુ. ‘એ’‡. પ્ર.] ઝલાઈ રહેવું એ, (૨) (લા.) વિટંબણા [રણ કરવાની ક્રિયા ઝલાડ ( ~ડય ) સ્રી. મૈટી ટેપલી. (૨) ધમણ, (૩) ધાતુનું ઝુલેર પું. ઝાડ હાલવાની ગતિ ઝલરી શ્રી. [સં.] ઝાલર ઝલે-પહલે પું, વરસાદનું ઝાપટું
ઝવણું ન. [જએ ‘ઝવવું' + ગુ. ‘હું’ કૃ. ×.] ઝરતું ઝીણું ટીપું જીવવું અ. ક્રિ. જએ ‘ઝમવું.' આનાં ભાવે. અને કે. પ્રચલિત નથી.) ઝવેર ન. [અર. મોહર્] ઝવેરાત, જવાહીર. (આ શબ્દ વ્યાપક નથી; બેશક, પુરુષો અને સ્ત્રીએના નામ તરીકે વપરાય છે.)
વેર-ખાનું ન. [+ જએ ખાનું.’] જવાહિરખાનું, ખાને ઝવેરાત શ્રી. [અર. ઇન્હે'નું ખાવ. ‘વાહિરાત્] જએ ‘જવાહિર,’ [સાચી પરીક્ષા કરનાર વ્યક્તિ ઝવેરી હું [અર. અહરી] ઝવેરાતના વેપારી. (ર) (લા.) ઝળક સ્રી. [જ ‘ઝળકવું.’] પ્રકાશની ઝલક, ચળકાટ ઝળક·દાર વિ. [+ ફા. પ્રત્યય] ઝળકવાળુ, ચળકાટવાળું ઝળકવું અ. ક્રિ. [૬. પ્રા. ફા] પ્રકાશ ફેલાવવે, ચળકવું. (ર) (લા.) ખરે। સ્વભાવ વ્યક્ત કરવે, પાત દેખાડવું. ઝળકાવું લાવે, ક્રિ. ઝળકાવવું પ્રે., સાહિ.