Page Text
________________
ઝમક
ઝરવું ?
ઝમક ઝી. [રવા, આ શબ્દને સં. મન સાથે સંબંધ શકય] ઝમ(મ)ઝમી સ્ત્રી. જિઓ “ઝમ,”-દ્વિર્ભાવ) (લા) હાથના સવરવ્યંજનોનાં પદ્યના ચરણમાંનાં ચક્કસ પ્રકારનાં આવર્તન, ચાળા સહિતની બોલાચાલી, ધમાધમી, વાચિક ઝઘડે અનુપ્રાસ, (કાવ્ય). (૨) જુએ “ઝમકાર,-.'. (૩) ભભક. ઝમાવવું, ઝમાવું જુએ “ઝમવુંમાં. (૪) નખરાં સાથેની ચાલ
ઝમેટવું સ.જિ. રિવા. સખત માર મારવો, ઝમેટવું કર્મણિ, ઝમકલ(-ળ) વિ. [જ “ઝમક' દ્વારા.3 લાલિત્યવાળું, ક્રિ, ઝમેટાવવું છે., સ.કિ.
સંદર. (૨) આનંદ આપનારું. (૩) (લા.) ચાલાક, ચપળ ઝમેટાવવું, ઝમેટાવું એ “ઝમટવું'માં. ઝમકદાર વિ. [+ ફા. પ્રત્યય] ઝમકવાળું
ઝમેર-ઝમેર જ “ઝરમર. ઝમકવું અ.ક્રિ. [વા.] ઝમકાર કરવો. (૨) ચમકવું, પ્રકાશ ઝમેલે જુઓ જમેલો.' (૨) પું. ઝઘડો વરવો. (૩) નખરાં કરતાં ચાલવું, ઝમક ઝમક અવાજ અમેલિયું વિ. જિઓ “ઝમેલો' + ગુ, ઇયું? ત.પ્ર.] ઝઘડાસાથે ચાલવું. ઝમકાવું ભાવે, ૪િ. ઝમકાવવું છે., સ.ક્રિ. બાર, ધાંધલ કરનારું ઝમકાર છું. [જ એ “ઝમ' + સં. વાર.'] ઝમ ઝમ એ ઝમેર જ જમેર.'
[‘જમેરિયું.' મધુર અવાજ
ઝરિયું વિ. [જુએ “ઝમેર +ગુ ઈયું તે પ્ર.] જુઓ ઝમકારવું અ.કિ. જિઓ “ઝમકાર'ના, ધા] ઝમકાર કર ઝરકલી સ્ત્રી. એ નામની એક ચોમાસુ ભાજી ઝમકારે છું. [+ જુઓ “ઝમકાર' + ગુ. “એ” વાર્થે ત.પ્ર.] ઝરકિયું ન. પશુ-પક્ષીને બિવડાવવા ખેતરમાં ઊભું કરાતું જુઓ ‘ઝમકાર.”
બનાવટી માણસ, ચાડિયે. (૨) ભૂત-પ્રેત વગેરેની અસર ઝમકાવવું, ઝમકવું જ “ઝમકવું'માં.
કાઢવાની મનાતી એક ક્રિયા ઝમકાળે વિ. [જ એ “ઝમક' + ગુ. “આળું' ત..] ઝમક- ઝરીબ . [કા.] સોનું ટીપનાર માણસ વાળું. (૨) ઝમકારવાળું
ઝરકેબી સ્ત્રી. [જ “ઝરબ’ + ગુ. “ઈ' ત. પ્ર.] ઝમકુ સ્ત્રી. [જુઓ “ઝમક' + ગુ. “ઉ” ત...] (લા.) ગુજરાતી સેનાનાં પતરાં બનાવવાની ક્રિયા
સ્ત્રીઓમાં પડતું એક નામ. (સંજ્ઞા.) [(૨) રણકે, ઠણકે ઝરખ જુઓ “જરખ.” ઝમકે ૫. જિઓ “ઝમકવું' + ગુ. “એ” કુમ] ઝમકાર. ઝરખલા ૫. તાંદળજાની ભાજી ઝમખ-ઝુમખું જ “ઝમખ-ઝમખું.'
ઝરખિયું ન. [જઓ “ઝરખ” + ગુ. ઈયું” ત.પ્ર.] (ઝરખની ઝમ ઝમ ક્રિ. વિ. જિઓ “ઝમ,’-દ્વિર્ભાવ.] ‘ઝમ ઝમ' એવા જેમ પકડતું હોઈ) (લા.) કાંટાને ગળા
અવાજથી. (૨) ઝમઝમાટી થાય એમ, ધીમી ઝણઝણીવાળી ઝરખેલ, ઝરખે કું. [જઓ “ઝરખ' + ગુ, “એલ’–‘એ” બળતરા થાય એમ
ત.પ્ર.) એ “જરૂખ'–‘ઝરખ.” ઝમઝમ પં. [અર. ક મ્] મકાની પાસે આવેલ ઝરમર . ફિ.] સોની ઇસ્લામમાં પવિત્ર ગણાતો એક કૂવે
ઝરગરી સ્ત્રી, [ક] સનીને ધંધો ઝમઝમવું અ ફિ. [ઓ “ઝમ,”- ના.ધા.] અવાજ કરે. ઝરઝરી જી. [અનુ.) પાણીને કેજો (માટીને) (૨) ઝણઝણીવાળી ધીમી બળતરા થવી. ઝમઝમવું ઝરર . [ઓ “ઝરડવું.'] લુગડું ફટતાં થતે અવાજ, ભાવે, જિઝમઝમાવવું છે., સ કિ.
(૨) ઝરડાંના ટુકડા ઝમઝમાટ પું, ટી સ્ત્રી, જિઓ “ઝમઝમવું' + ગુ. “આટ’ ઝરણું જ “ઝડકું.' -“આટી' કુમ.] ઝમઝમવું એ
ઝરકે ઓ “ઝડકે.” ઝમઝમાવવું, ઝમઝમાવું જુઓ “ઝમઝમવું'માં.
ઝરણું સક્રિ. રિવા.] “ઝરડ' એવા અવાજ સાથ (કપડું ઝમઝમી જુએ “ઝમાઝમી.’
કાગળ વગેરે) ફાડવું. ઝરાણું કર્મણિ, ક્રિ. ઝરઢાવવું પ્રે.સ.કિ. ઝમણ ન. જિઓ “ઝમવું' + ગુ. અણુ કુ.પ્ર.] ટપકીને ઝરડાવવું, ઝરડાવું જુએ “ઝરડવું'માં. પાણીનું એકઠા થવું એ
ઝરડી સી., ડું ન. જિઓ “ઝરડવું' + ગુ. “ઈ'-'ઉં' ત.પ્ર.] ઝમ(મેર જિએ “જમેર.'] જુઓ જમેર–હર.” (લા) કાંટાવાળું ઝાંખરું. ડુિં વળગવું(રૂ.પ્ર.) સ્ત્રી પરણવી. અમર-૩)ખ ન. [જુએ “ઝુમ્મર' દ્વારા.] શોભા માટે છતમાં (૨) લફરું વળગવું].
[(૦૨)ડકે.” રંગા બિલેરી કાચના લોલકવાળો કાચની હાંડીને દીવ, ઝરડે કું. [જુઓ ‘ઝરડવું' + ગુ. “ઓ' કુપ્ર.] જુઓ “ઝઝુમ્મર
ઝરણ ન. [જુએ “ઝરવું’ + ગુ. “અણ” ક. પ્ર.] જમીન કે ઝમરખ-દીવ મું. [+ જુઓ “દીવડે.'] ઝમરખ જે તરત પહાડ વગેરેમાંથી પાણીનું ટપકવું એ. (૨) અરે, નિર્ઝર, ઝરણું
ઓલવાઈ જાય તેવો દીવો. (૨) રામણ-દીવો (લગ્ન-પ્રસંગો) ઝરણું સ્ત્રી. [જ એ “ઝરણુંક્યુ, “ઇ” સ્ત્રી પ્રત્યય.] નાનું ઝરણું ઝમરી સ્ત્રી. [અનુ] તેજ, પ્રભા. (૨) આંખે અંધારાં આવવાં ઝરણું ન. [એ “ઝરવું+ગુ, “અણુ” કે પ્ર.] ઝરણથી એ (તેજની અસરથી).
થયેલો રેલો, ઝરે, નિર્ઝર ઝમરૂખ જુઓ “ઝમરખ.”
ઝર૫ છું. કપાસ પાકતાં પહેલાં કરવામાં આવતે સેદે ઝમ ન. એક પ્રકારનું વાજિંત્ર [જાણીતાં નથી.) ઝરપવું અ. જિ. [રવા.] ટપકવું, ચવું, ઝમવું. (૨) વિકસવું ઝમવું અ.ક્રિ. ટપકવું, ચવું (આનાં ભાવે અને છે. ખીલવું, ઊઘડવું. (૩) પીગળવું, એગળી જવું. ઝરપાવું ઝમાકારી સ્ત્રી, જારકર્મ, છિનાળું, વ્યભિચાર
ભાવે, ક્રિ. ઝરપાવવું છે., સ, ક્રિ.
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016072 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1976 |
| Total Pages | 1086 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 32 MB |