Page Text
________________
જ્ઞાન-બલ(પી) ૯૩૭
જ્ઞાનાભિલાષ જ્ઞાન-બલ(ળ) ન. [સં.] જ્ઞાનરૂપી શક્તિ. (૨) સમઝવાની જ્ઞાનવિષયક વદ . [સં.) જ જ્ઞાન-પ્રક્રિયા, એપિસેટેશક્તિ, પ્રબળ સમઝદારી
મેલેજી (હી. વ.) જ્ઞાન-ભંડાર (-ભડાર) . [સં. + એ ભંડાર.] જ્ઞાન જ્ઞાન-વૃદ્ધ વિ. [સં] ઉમરે ઘરડું ન હોય છતાં સમઝદારી .
આપનારા ગ્રંથો (મુખ્ય હસ્તલિખિત)નું સંગ્રહાલય. (જૈન) ઘણું સારી ધરાવતું હોય તેવું, ઊંચું જ્ઞાન ધરાવનાર નાની જ્ઞાન મંડળ (-ભડોળ) ન. [સં. + જુઓ “ભંડળ.] જાઓ ઊંમરનું જ્ઞાન-ધન.
સિંપૂર્ણ જ્ઞાની જ્ઞાન-વૈરાગ્ય ન. [સં.] પુરી સમઝથી લીધેલ ત્યાગ જ્ઞાન-ભીનું વિ. [સં. + જુએ “ભીનું.] જ્ઞાનથી તરબળ, જ્ઞાન-શક્તિ સ્ત્રી. [સં.] સમઝવાની શક્તિ. (૨) જેના ઉપર જ્ઞાન-બ્રશ (-ભેંશ) ૫. સિં] જ્ઞાનનો નાશ, “એરિયા' જે ગુણ અને તમોગુણની અસર નથી તેવો સવગુણ. (દાંતા) જ્ઞાન-મદ ૫. સિં.] જ્ઞાની હોવાની મસ્તી કે ગર્વ જ્ઞાન-શત્રુ વિ. સિ,યું.] (લા) તદ્દન અભણ અને જ્ઞાન વિનાનું જ્ઞાન-મય વિ. [] જ્ઞાનપૂર્ણ, જ્ઞાની. (૨) જેમાં જ્ઞાન રહેલું જ્ઞાન-શાખા શ્રી. સિં] વિશ્વવિદ્યાલયની ભિન્ન ભિન્ન છે તેવું (કોઈ પણ કાર્ય)
વિષેની અને વિદ્યાઓની તે તે શાખા, વિદ્યાશાખા, કેકટી” જ્ઞાનમંજષા (-ભજવાઈ સી. [સં] (મુખ્ય હસ્તલિખિત) જ્ઞાન-શાસ્ત્ર ન. [સં.) એ જ્ઞાનપ્રામાણ્યશાસ્ત્ર,’ ‘એપિગ્રંથોની પટી [ધાર્મિક પુસ્તકાલય સ્ટેમાલેજી” (હ. વ.).
[અભાવવા જ્ઞાન-મંદિર (-મદિર) ન. [સ.] ધાર્મિક વિદ્યાલય. (૨) જ્ઞાનાન્ય વિ. [૪] તદ્દન અજ્ઞાની, સમઝદારના સંપૂર્ણ જ્ઞાન-માતા સ્ત્રી. સિ] “આલમ મેતર' (દ. ભા.) જ્ઞાનસત્તાક વિ. સં.) બુદ્ધિજન્ય, “સજેકટિવ' (હી.વ.) જ્ઞાન-ભાગ કું, સિ.] જીવ જગત અને પરમાત્માના તાત્ત્વિક જ્ઞાન-સન ન. [સ. જયાં કોઈ એક કે વધુ વિષય ઉપર
સ્વરૂપનું જ્ઞાન મેળવી જેમાં મેક્ષ પામવાને ખ્યાલ છે ચર્ચા-વિચારણા કરવામાં આવતી હોય તેવું આયોજન, તે સંપ્રદાય, જ્ઞાન-પથ. (સંજ્ઞા.)
સેમિનાર જ્ઞાન-માણ વિ. [સ, j] વિ. ] જ્ઞાનમાર્ગને લગતું જ્ઞાન-સમૃદ્ધ વિ. [સં] ઘણું જ્ઞાન મેળવી લીધું હોય તેવું જ્ઞાન-મુદ્રા સી. [સં.] જ્ઞાની પુરુષોને બેસવાની એક ખાસ જ્ઞાન-સમૃદ્ધિ સ્ત્રી. [સં.] મેળવેલા જ્ઞાનની ભવ્યતા પ્રકારની પદ્ધતિ
[વ્યક્તિત્વ જ્ઞાનસંગ્રહ(-સગ્રહ) ૫. સિં.] “જ્ઞાનકેશ,’ એન્સાઈજ્ઞાન-મૂર્તિ સી. [1] જ્ઞાનનું સાક્ષાત્ સ્વરૂપ, જ્ઞાનથી ભરેલું કપીડિયા” (ક. મા.) જ્ઞાનમૂલક વિ. [સં. જેના મૂળમાં જ્ઞાન રહેલું છે તેવું જ્ઞાન-સંચય (સ-ચય) કું. [સં] જ “જ્ઞાન-સંગ્રહ.” જ્ઞાનયજ્ઞ છું. [સં.] જેમાં જ્ઞાનની વિભિન્ન કોટિઓથી જ્ઞાન-સંપન્ન (-સપન) વિ. [સં.] “જ્ઞાન-વંત.” તત્તવ મેળવવાનું છે તેવી પ્રક્રિયા, જ્ઞાન દ્વારા કરવામાં જ્ઞાનસંપન્નતા સ્ત્રી. [સં.] જ્ઞાનસંપન્ન હોવાપણું આવતી ઉપાસના, એક પ્રકારને જ્ઞાનગ
જ્ઞાન-સંપાદન (-સમ્પાદન) ન. [8] જાઓ “જ્ઞાન-પ્રાપિત.” જ્ઞાન-ગ . [સં.] શ્રવણ, મનન અને નિદિધ્યાસન દ્વારા જ્ઞાન સંસ્કાર (-સરકાર) પું. [સં.] રવાભાવિક રીતના પરમાત્મતત્વ સાથે એકાત્મકતા લાવવાની ક્રિયા
આમ-ભાનની પારંપરિક તાલીમ જ્ઞાનયોગી વિ, ડું સિં, પું.] જ્ઞાનયોગથી ઈશ્વરપાસના જ્ઞાનસ્વરૂપ-વિદ્યા સ્ત્રી. [સં.] જુએ “જ્ઞાનપ્રામાણ્યશાસ્ત્ર, કરનાર વ્યકિત
એપિસ્ટ મેલે' (અ. ક). જ્ઞાન-લક્ષણ ન. સિં] જ્ઞાન થયું છે એવું બતાવનારું ચિહ્ન જ્ઞાન-સામગ્રી સ્ત્રી. [સં.] સભાનતાનું સાહિત્ય, ડેટા ઓફ જ્ઞાનવર્ધક વિ. સિં] જ્ઞાન વધારનારું
કૅલ્શિયસનેસ' જ્ઞાન-વલી સ્ત્રી. [] જ્ઞાનરૂપી વેલ, જ્ઞાન-સરણી જ્ઞાન-હીન વિ. સં.] અજ્ઞાની. (૨) કમ-અક્કલ [જ્ઞાન જ્ઞાન-વંત (નવન્ત) વિ [સ + સં. વર્-> પ્રા. વત] જ્ઞાનવાળું, જ્ઞાનાગ્નિ પં. સિં. જ્ઞાન + માન] જ્ઞાનરૂપી અગ્નિ, પ્રબળ રાનવાન, જ્ઞાની
[નોલેજ' (મ.ન.) જ્ઞાનાચાર છું. સિં. શનિ + મા-૨] જેનોના પાંચ આચાર જ્ઞાન-વાદ પું. [સ.) એ “જ્ઞાન-પ્રાધાન્યવાદ,’ ‘થિયરી ઑફ માંહેને એક આચાર, ભણવું ભણાવવું લખવું લખાવવું જ્ઞાનવાદી વિ. . પું.] જ્ઞાનવાદમાં માનનારું
અને પુસ્તક-સંગ્રહ એ પ્રકારનું સાધુજીવન. (જેન) જ્ઞાનવાન વિ. [સં. વ>°વાન પું] જાઓ “જ્ઞાન-વંત.” જ્ઞાનાતીત વિ. [સં. જ્ઞાન + મરી] જ્ઞાનને પણ વટાવી ગયેલ જ્ઞાન-વાપી સ્ત્રી. [સં] કાશી-વારાણસીનું એક તીર્થ. (સંજ્ઞા) (પરમાત્મ-તત્ત્વ) (૨) સિદ્ધપુરમાંનું એક તીર્થ. (સંજ્ઞા) એિક રોગ જ્ઞાનાતુર વિ. [સ. શાન + માતુર] જ્ઞાન મેળવવાની પ્રબળ જ્ઞાન-વાયુ પું. [સં. મોટી મોટી વાત કર્યા કરવાના મગજને વૃત્તિવાળું, પ્રબળ જિજ્ઞાસુ જ્ઞાન-વાર્તા સ્ત્રી. [સં.] જએ “જ્ઞાન-કથા.”
જ્ઞાનાત્મક વિ. [સં. જ્ઞાન + માત્મન્ + ક્ષ જ્ઞાનરૂપ, જ્ઞાનપૂર્ણ જ્ઞાન-વિચાર છું. [સં.] જ્ઞાનદષ્ટિથી કરવામાં આવતી વિચારણા જ્ઞાનાત્મા છું. સિં. જ્ઞાન + મારHI] જ્ઞાતાપણાની અહંભાવજ્ઞાન-વિજ્ઞાન ન. [સં.] (જીવ અને જગત સંબંધી ઊંચી વાળી ઉપાધિથી જેને આત્મા મુક્ત થઈ ચૂક્યો છે તેવા સાધક સમઝણ એ) જ્ઞાન અને (પરમાત્મવિષયક ઊંડી સમઝણ જ્ઞાનાધ્યાસ પું. [સં. જ્ઞાન + અધ્યાપ] એક પદાર્થમાં અન્ય એ) વિજ્ઞાન, સામાન્ય અને વિશેષ એમ બે પ્રકારની પદાર્થદેખાવાના આભાસરૂપ જ્ઞાનની પરિસ્થિતિ, મિશ્યા-જ્ઞાન, સમઝણ
ભ્રાંતિ-જ્ઞાન. (વેદાંત) જ્ઞાન-વિષયક વિ. [] જ્ઞાનને લગતું
જ્ઞાનાભિલાષ પું. [સં. શાન + અમિ-છા૫], -- શ્રી [સં.
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016072 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1976 |
| Total Pages | 1086 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 32 MB |