Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 980

જોહુકમ
૯૩૫
જ્ઞાન
જેહાકી, જમી દેર, હુકમને કડક અમલ
--જ્ઞ* પૃ. [સં. શું ધાતુમાંથી, મોટે ભાગે સમાસમાં અંત: જોહુકમી સ્ત્રી. [+ ગુ. “ઈ' સ્વાર્થ ત..] જઓ ‘હુકમ.’ ‘ગુણજ્ઞ’ ‘ષજ્ઞ” “કૃત-જ્ઞ' વગેરે) જ્ઞાતા, જાણકાર
હકમી વિ. [ + ગુ. “ઈ' ત. પ્ર.] હુકમવાળું. (૨) સિ સ્ત્રી. [સં] જાણવું એ, જ્ઞાન. (૨) બુદ્ધિ. (૩) સમઝ. આપખુદ
[‘વિન' (બાળક) (૪) સભાનતા, કેશિયસનેસ' ભેળ (ળ) ન. સિં. 1> પ્રા. ] જેવું, જોડકું, જ્ઞાત વિ. [સં.] જાણેલું, વિદિત. (૨) સમઝેલું ળિયાં (ળિયાં) વિ., ન., બ. વ. [ + ગુ. “ઇયું” સ્વાર્થે જ્ઞાત-પૂર્વ વિ. [સં] પહેલાંથી જાણવામાં આવેલું ત.પ્ર.] જેડકાનાં, બેડલાનાં, જોડિયાં
જ્ઞાતવના સ્ત્રી. [સં.] પિતાને યૌવન આવી પહોંચ્યું છે બેંક (જો ક) ન, પહેલા વરસાદથી ઉત્પન્ન થતું એક પ્રકારનું એવા ખ્યાલવાળી સ્ત્રી, મુગ્ધા સ્ત્રી જીવડું, ઈંદ્રોપ, જેકી
સાતથ વિ. [સં] જાણવા સમઝવા જેવું ક૬ (ક) સ્ત્રી. સિર૦ . નો! | જળ
જ્ઞાતા વિ, પૃ. [, પું] જાણકાર, માહિતગાર, વાકેફગાર. બેંક (ાઁ કથ) સ્ત્રી, સઢની આગળની કિનારી
(૨) ડા, શાણું
[જાણેલું જોકી (ક) જ જોકv
જ્ઞાતાજ્ઞાત વિ. [સં. જ્ઞાત + A-જ્ઞાત] જાણેલું અને ન ગક (ગક) ૫. એક પ્રકારના કાળા રંગના સુગંધી
જ્ઞાતિ સ્ત્રી. [સં.] અમુક ચોક્કસ સંજ્ઞાથી જાણીતો તે તે પદાર્થ (આસામમાં થો)
ફિરકે, નાત, ન્યાત, કાસ્ટ' ધરે (ધ) મું. પિટને બધો ભાગ
જ્ઞાતિ-જન પું, ન. [સે, મું] નાતીલું-લે-લી સ ( સ્ય) સ્ત્રી. [જ એ “ સવું.'] રેવ કે અરુચિથી
જ્ઞાતિ-બહિષ્કાર ૫. [સં] નાત બહાર મૂકવાની ક્રિયા. (૨) આપવાની ક્રિયા. [ ૦માં ઝાટકવું (રૂ.પ્ર.) અરુચિપૂર્વક
નાતનાં બંધન છોડી દેવાની ક્રિયા આપવાનું કહેવું].
જ્ઞાતિબહિષ્કૃત વિ. સિં.] નાત બહાર મૂકવામાં આવેલું જોટવું (સટ૬) સ ક્રિ. વિ.] ઉતાવળે ઉતાવળે ખૂબ
જ્ઞાતિબંધન (બન્ધન) ન. [સં.] નતને વળગી રહેવાનું, ખાવું (કટાક્ષની દષ્ટિએ વપરાતો ધાતુ)
નાતના રીતરિવાજોમાં જ કડાઈ રહેવાનું જોસણ (જો સણ) ન. [ જ જોસવું' + ગુ. “અણ”
જ્ઞાતિબંધુ ( બધુ) પું. [સં. નાતીલો, ન્યાતભાઈ કુ.પ્ર] (લા) જેસટવાની ક્રિયા. [ ૯ વાળવું (૩.પ્ર.) ઝટ
જ્ઞાતિ-ભેદ પું. [સં.] જુદી જુદી નતિ હેવાપણું, નાની ઝટ ખાઈ લેવું. (૨) કંટાળીને આપવું. (૩) નાખવું.
જુદાઈ
[સમ-ભજન (૪) બેદરકારીથી મૂકવું]
જ્ઞાતિ-ભેજન ન. [૪] એક જ નાતનાં માણસનું થતું જેસવું (સવું) સ.ક્રિ. રિવા.] અરુચિ કે રેષથી આપવું.
જ્ઞાતિભ્રષ્ટ વિ. [સં.] નાતનાં બંધનમાંથી ખસી ગયેલું (૨) જએ ‘જો સટવું. (૩) બાળવું
જ્ઞાતિ-માસિક છું. સિં] તે તે જ્ઞાતિને લગતી વિગતે આપસા-ધમકી (સા-) સ્ત્રી. જિઓ સિવું' + ગુ. “ઉ”
નારું મહિને નીકળતું સામયિક કુ.પ્ર. + “ધમકી.'] ભય ઉત્પન્ન કરાવે એવી વાણી
જ્ઞાતિ-મેળે . [સં. + જ મેળો.] નાતન સમૂહનું જોસે (સો) પં. જિઓ ઝાંસે.”] ઠપકે
એકઠા થવાનું, નાત-મેળો વન ન. [સં. થોવન] જોબન, જવાની (પદ્યમાં.)
જ્ઞાતિ-રિવાજ છું. [સં. + જુઓ “રિવાજ .] નાતના રીતજાહર ન. [સં. પૃ> પ્રા. ૧૩-૫, લાખનું બનાવેલું
રિવાજ-ધારા-ધોરણ મકાન] (લા.) સામુદાયિક આત્મહત્યા (ખાસ કરી રાજ
જ્ઞાતિવાદ ૫. [સં] નાતો ચાલુ રહેવી જોઇયે એ પ્રકારની પતમાં થતી હતી તે, કેરેલાં કરનારા રાજપનની પત્નીઓનું વિશાળ ચિતા સળગાવી બળી મરવાનું થતું એ), જમેર
માન્યતા
હિનાનું આગ્રહી ચી સ્ત્રી. જવ અને ઘઉંની પડતર ડીમાં થતી એક
જ્ઞાતિવાદી વિ. [સ., પૃ.] જ્ઞાતિવાદમાં માનનારું, જ્ઞાતિઓ જાતની ફૂગ
જ્ઞાતિ-વ્યવસ્થા સ્ત્રી. [સં.] નાતનું બંધાયેલું માળખું જ્ઞાતિ-સંમેલન (-સંમેલન) ન. [સં] જાઓ “જ્ઞાતિ-મેળે.' જ્ઞાતિ-સંસ્થા (સંસ્થા) સ્ત્રી. [સં.] ભિન્ન ભિન્ન જ્ઞાતિઓ
હોવાની પરિસ્થિતિ. (૨) તે તે જ્ઞાતિનું મંડળ
જ્ઞાનતા સ્ત્રી, – ન. [સં.] જ્ઞાતાપણું નાગરી
ગુજરાતી સાત્યભિમાન ન. [સે જ્ઞાતિ + મમ-માન ૬.] પિતે અમુક
ચોક્કસ નાતન છે એનું ગૌરવ શકું. [સ. ન્ + ગ નું સંયુક્ત લેખન-સ્વરૂપ. મૂળાક્ષરમાં જ્ઞાત્યાચાર છું. [સં. રાતિ + માં-ચાર] નાતને રીતરિવાજ
ગુજરાતી કક્કો લખતાં એને સૌથી છેલ્લો લખવાનો અને જ્ઞાત્યુદય . [સં. જ્ઞાતિ + ૩ઢg] નાતની ચડતી, જ્ઞાતિની રિવાજ; એનું સ્વાભાવિક ઉચારણ નષ્ટ થયું છે. હિંદી- ઉન્નતિ ભાષીઓ “,” મહારાષ્ટ્રિય “વ' અને ગુજરાતમાં ‘ન' જ્ઞાન ન. [સં] જાણવું એ, ‘ ઈન્ટસ.” (૨) સમઝણ. ઉરચારણ; ત્રણે ખેટાં છે.] “' + ‘ઈ'નું ગુજરાતી લિપિમાં (૩) બુદ્ધિ, અક્કલ. (૪) સમઝ-શક્તિ , રખન” (આ. બા.). દેવનાગરી નું ઊતરી આવેલું સ્વરૂપ
(૫) નિર્ણયાત્મક સ્થિતિ, જ જમેન્ટ' (પ્રા. વિ.) (૬) પ્રતીતિ,
5
જ્ઞ
જ્ઞ
જ્ઞ