Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 979

જેર
૯૩૪
જોહુકમ
જેર ન. ફિ.] બળ, શક્તિ, તાકાત (મુખ્યત્વે શારીરિક), (રૂ.પ્ર.) કરી બતાવવું.] જેવાવું ભાવે, ક્રિ. જેવા(રા)વવું કૌવત. (૩) (લા.) વેગ, આવેશ. (૩) લમ, જબરદસ્તી. D., સ.ક્રિ. (૪) ટેકે, પુષ્ટિ, સહાય. [ આવવું (રૂ. પ્ર) મહેનત પડવી. જોશ', -, -સ' છું. [સ. કરોસિ>ોરણ ન] જતિષ૦ કાઢવું (. પ્ર.) સત્તાનો દોર ચલાવો. ૦ ચઢ(-૮)વું વિષયક ગણતરી અને ફળાદેશ. [૦ જેવા (રૂ.પ્ર.) જન્મ(રૂ. 4) બળનું અભિમાન થવું. ૦ ચલાવવું (રૂ. પ્ર.) સત્તા કુંડળી વગેરે ઉપરથી ફળાદેશ કાઢી આપવા]. અજમાવવી. ૦ ચાલવું (રૂ. પ્ર.) શક્તિની અનુકુળતા થવી. જોશ-સર ન. [ફા. જેશ ] ઊભરે, ઉછાળો. (૨) આવેગ, ૦૫કડવું (રૂ. પ્ર.) વધારે મજબુત કે વેગીલા બનવું. ૦ સે. (૩) વધતું જતું બળ ૫૦૬ (રૂ, પ્ર.) વધુ પડતો શ્રમ અનુભવ. ૦મારવું જોશ(-સ)-દાર વિ. [ફા. પ્રત્યય જોશવાળું, શીલું (૨. પ્ર.) વધુ બળ કરવું. (૨) કામમાં વેગ કર. ૦ પર જેશન (જેશન) ન. [અર. જશ ] એક પ્રકારનું ખંડની આવવું, ૦માં આવવું (રૂ. પ્ર.) એ જોર પકડવું.'] કડીઓવાળું લશકરી બખ્તર, (૨) વિધાર્થીઓનું પુસ્તકે વગેરે જેર-કસ વિફા. જે શ] જોરવાળું. (૨) કસરતી
રાખવાનું પાકીટ, દફતર. (૩) હાથનું એ નામનું એક ઘરેણું જોર-જબરાઈ જી. [+ જુએ “જબરાઈ.'), જોર-જબરી સ્ત્રી જેશ(-સ)-બંધ (-બનધ) ક્રિ વિ. [જુએ “શ' + ફા. [+ જ “જબર’ + ગુ. “ઈ' ત. પ્ર.), જોર-જલમ છું. “બ.'] પ્રબળ જો સ્ત્રથી, ભારે વેગથી [‘જોશબંધ.' [+ જ “જુલમ'] જબરદસ્તી, પ્રબળ જમ
જોશ(-ભેર) (-૨થ) કિ વિ. જિઓ “જેશ' + “ભરવું.'] જાઓ જોરતલબી સી. [કા + અર.] શક્તિના બળથી ઉઘરાવવામાં જોશી ! સિ. કતિષિ-> પ્રા.ગોલિય-] જયોતિષવિદ્યાને આવતી હતી તે ખંડણી
જ્ઞાતા, વિદ્વાન, “એસ્ટ્રોલેજર.' (૨) બ્રાહ્મણે પારસીઓ જોરદાર વિ. [] જોરવાળું, બળિયું, તાકાતવાળું
વગેરેમાં એ ધંધાને કારણેની અવટંક. (સંજ્ઞા.) (પદ્યમાં.) જોર-ભેર (-૨) ક્રિ. વિ. [+ જુઓ “ભરવું.'] જોરથી દેશી . [+ગુ. “હું સ્વાર્થે ત...] જાઓ “જોશી(૧).” જેર-શેર . [.] મોટેથી પાડવામાં આવતા બમબરાડા જોશીપુર પું. [જનાગઢ પાસે “જોશીપરું ગામ; “જોશીપુર જોરાપ્ત વિ. [+ગુ. “આતું ત. પ્ર.] જુઓ જોરદાર.' બનાવી + ગુ. “ઉં' ત.ક.] જોશીપરા ગામ પરથી પડેલી જોરાવર વિ. [ફા. એ જોરદાર.”
નાગરેની એક અવટંક અને એને પુરુષ (સજ્ઞા.) જોરાવરી સ્ત્રી. ફિ.] જબરદરતી, જલમ
જોશી-પુરાણ ન. [+સં.] જતિષને લગતી વાતોને ગ્રંથ, જોરાળ -ળું વિ. જિઓ “ર” + ગુ. “આળ-આળું” ત...] જોશી-શાસ્ત્ર જુઓ જોરદાર.”
જોશી-બુઆ પું, બ.વ. [ + મરા. “બુઆ] મહારાષ્ટ્રમાં વર્ષજેરૂ સ્ત્રી. [હિ. રૂ] પત્ની, ભાર્યા, ઘરવાળી
રાતે “શી” માટે માનવાચક શબ્દ [જ્યોતિષી જેરૂકું વિ. જિઓ જોર' + ગુ. “ઉ' + “કું' વાર્થે ત. પ્ર.] જોશીરાજ છું. [+સં. 1નનનું સમાસમાં સં. “રાન'] શ્રેષ્ઠ જુઓ “જોરદાર.”
જોશી(-સી)લું વિ. [ જુએ “જેશ(-સ)* + ગુ. “ઈલું' ત. જેરે, તો છું. જિઓ જોર + ગુ. ઓ' સ્વાર્થે ત. પ્ર.] જુઓ “જોશ-દાર.” [(ર) જ જોશીપુરાણ.
પ્ર. + “તેરગુ. “ઓ' સ્વાર્થે ત. પ્ર.] સખ્તાઈ, દાબ, દબાણ જોશી-શાસ્ત્ર ન. [+ ] જયોતિષવિદ્યા, “એસ્ટ્રોલોજી.” જોજેટ ન. [અ.) એક પ્રકારનું બારીક વણાટનું કિંમતી કાપડ જેષ જ ‘જોશ.” (“વિષે'ની જેમ ફેથિી ‘જોષ” લખાય છે, જેલ ન. દહીંનું વઘારેલું લેાળવું
પણ આ સ્વરૂપે ગુ.માં ઉચ્ચારણ થતું નથી.) જેલિયું ન. એ નામનું એક ઘરેણું
પિતા સ્ત્રી. [સં. પવિતા સ્ત્રી, (પદ્યમાં.) જેલી સૂકી. તોફાનના સમયમાં ઉપગમાં લેવાતું વહાણ- જેપી એ “જેશી' (“જોષ'ની જેમ ફેઢિથી માત્ર લખાયે માંનું એક ખાસ દેરડું.” (વહાણ.)
છે, સ્વાભાવિક પ્રથમ “સી” અને પછી “શી”) જોલી વિ. [અં.] ખુબ આનંદી, પ્રસન્ન ચિત્તવાળું. (૨) જેસર જુઓ ‘જોશ." નિર્દોષ મજાક-મશ્કરી કરનારું
જેસરવું જુઓ “સટવું.' જેવા(રા)વવું જ “જેવુંમાં.
જેસતા(-દાન ન. [અર. જઝદા] જાઓ “જેશન.” જેવાઈ ઝી. [સં. વૌવન>, ગુ. જોવન' + ગુ. “આઈ' જેસ-દાર એ “જેશ-દાર.” સેવાર્થે ત.ક.] જવાની. (પદ્યમાં.)
જેસબંધ (-બન્ધ) જાઓ “જેશ-બંધ. વર(ટા)વવું જુઓ જેવું માં.
જેસ-ભેર (ર) જાઓ “જેશ-ભેર.” જેવા-તેરા પું, બ.વ. [જએ જોવું' + “તેડવું.'] વર-કન્યાને જેસણું જ “સરું.'
એકબીજાને સાસરે જતાં આવતાં કરવાની ક્રિયા જેસીલું જ “શીલું. જેવાવું જ જોવું'માં.
જેસે . [ જાઓ “જો.” કવિ નર્મદે જોસે' પ્રયોજેલો.] જેવું સ. ક્રિ. [સં. ઘઉં - ઘોરથ ->પ્રા. નોન-] દેખવું, નિહાળવું, “જુઓ “જસે.” [ઈ' ત.પ્ર.] જ એ “જોહુકમી.” ભાળવું. (૨) (લા.) તપાસવું. (૩) સાફ કરવું. (૪) અખતરે જેહાકી સ્ત્રી. [અર. જહહાક’-એક જ હમી બાદશાહ + ગુ. કર, પ્રયાગ કરવો. (૫) કદર કરવી. (૬) અનુભવવું. જેહાર જુઓ “જુહાર.' [ઈ લેવું (રૂ.પ્ર) ધમકી આપવી. જેઈને ચાલવું જોહારવું જ “જુહારવું.” (રૂ.પ્ર.) વિચાર કરી કાર્ય કરવું. ત્યા(-વા) જેવું કરવું જોહુકમ ! [ગુ. જે’ (= દેખ, નિહાળ) + જ હુકમ.]