Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 966

જીવન-પ્રક્રિયા
રાખતારું [કુદરતી પ્રવૃત્તિ, ‘મૅટાયૅાલિઝમ' જીવન-પ્રક્રિયા સ્ત્રી, [સં.] જીવન જીવવા માટે શરીરમાં થતી જીવન-પ્રણાલિકા, જીવન-પ્રણાલી સ્ત્રી. [સં.] જુએ ‘જીવનનીતિ’–‘જીવન-ચર્ચા.’
જીવન-પ્રદ વિ. [સં.] જુએ ‘જીવન-દાતા.' જીવન-પ્રયત્ન છું. [સં.] જીવન જીવવા માટેના પુરુષાર્થ, ‘સ્ટ્રગલ ફેર એન્ઝિસ્ટન્સ' (મ, ર.) જીવન-પ્રયાસ પું. [સં] જુએ ‘જીવન-પ્રયત્ન,’ફૂગલ કૅર ઍન્ઝિસ્ટન્સ’ (આ. ખા.)
જીવન-પ્રવાહ પું. [સં] જીવન દરમ્યાન ચાલુ રહેલી જીવન જીવવાની પ્રક્રિયા, લિખિ’
જીવન-પ્રસંગ (પ્રસર્યું) પું. [સં.] જિંદગીમાં બતેલે કાઈ બનાવ જીવન-પ્રિય વિ. [સં.] જેને જીવન વહાલું છે તેવું, જીવનાસક્ત જીવન-પ્રેરક વિ. [સં] માણસને ઉચ્ચ જીવન જીવવાની પ્રેરણા આપનારું [વાઇટલ એનર્જી’ (મ. ન.) જીવન-ખલ(-ળ) ન. [સં.] જીવી રહેવાની શક્તિ, પ્રાણ-ખલ, જીવન-બુટ્ટી સ્રી. [સં. + જ બુટ્ટી.'] જીવન જીવવાને શક્તિમાન બનાવે તેવી યુક્તિ કે પ્રક્રિયા જીવન-ભર (-રય) ક્રિ. વિ. [સં. + જુએ ‘ભરવું.’] સમગ્ર જીવન દરમ્યાન, જિંદગી સુધી, હયાતી સુધી, જીવનપર્યંત જીવન-મંત્ર (-મન્ત્ર) પું. [સં.] જીવનના મુખ્ય આદર્શ, જીવનસૂત્ર, ‘ક્રીડ,’ ‘મૅસિમ' [‘એસેન્સન’ જીવન-મુક્તિ, [સં.] અવસાન, દેહાંત. (૨) નિર્વાણ, જીવન-મૂડી સ્ક્રી. [સં.] જીવનરૂપી સંપત્તિ. (૨) (લા.) જીવન જીવવામાં સહાયક બને તેવી વ્યક્તિ, જીવનને સાચેા આધાર જીવન-મૂર્તિ સ્રી, [સં.] જેણે જીવન જીવી જાણ્યું છે તેવી
આદર્શ વ્યક્તિ
જીવન-મૂળી સ્ત્રી. [સં. + જુએ ‘મુળી.'] જીવનની સફળતા અપાવે તેવું જ્ઞાન, જીવતના આધાર જીવન-યાત્રા સ્રી, [સં.] જન્મથી મૃત્યુ સુધીના પ્રવાસ, જીવનપ્રવાહ, જીવન-સફર
જીવન-ચોપન ન. [સં.] જીવન ગાળ્યે જવાની ક્રિયા જીવનયુદ્ધ ન. [×.] સારી રીતે સુખમય જીવન ગાળવાને માટે જીવનમાં આવતાં વિઘ્ના સાથેની અથડામણ, જીવનસંગ્રામ, ‘સ્ટ્રગલ ફેર એન્ઝિસ્ટન્સ' (પ્રે. લ.) જીવન-થ પું. [સં.] જીવનરૂપી રથ જીવન--રસ પું. [સં.] ચેતન પદાર્થાને ટકી રહેવાને માટે પદાર્થ શરીર વગેરેમાં વહેતા રસ, પેટપ્લાઝમ’ (ન. મૂ. શા.) (ર. વિ.) જીવન-રસાયણ,ન ન. [.સં રસાયન] પ્રાણીઓના શરીરમાંનાં તત્ત્વાને લગતું શાસ્ત્ર, ખાયેા-કેમિસ્ટ્રી' જીવન-રહસ્ય ન [×.] છત્રન ખરેખર શા માટે ભેગવવાનું છે એના મર્મ, જીવન જીવવાનું રહસ્ય [(હસ્ત.) જીવન-રેખા(-ષા) શ્રી. [સં.] હથેળીમાંની આયુષ-રેખા. જીવન-લક્ષી વિ.સં., પું.] જીવનને ધ્યાનમાં રાખનારું,
જીવન-વિષયક
જીવન-લીલા શ્રી. [સં.] જિંદગ્ધ-રૂપી ક્રીડા, જીવનના ખેલ જીવન-વિકાસ પું. [સં] જીવનને ખીલવ્યે જવાની પ્રક્રિયા,
Jain Education International_2010_04
જીવન-સ્થિતિ
જીવનને ઉન્નત દશા તરફ લઈ જવાનું કાર્ય, જીવનનું ઘડતર જીવનવિકાસ-શાસ્ત્ર ન. [સં.] બાયો-ટેક્નલૅલ્ડ' (દ. કા.) જીવન-વિગ્રહ વિ. [સં.] જુએ ‘જીવન-મૃત્યુ,' સ્ટ્રગલ કર ઍઝિસ્ટન્સ' (ઉં. વ.) જીવન-વિષયક વિ. [સં.] જીવનને લગતું જીવન-વીમે પું. [સં. + જુએ ‘વીમા,'] જિંદગીના વીમે જીવનવીમા-નિગમ યું. [+સં.] જિંદગીના વીમે ઉતારતું ખાનગી સરકારી કે અર્ધસરકારી તંત્ર, લાઇફ ઇન્સ્યોરન્સ કોર્પોરેશન'
૯૨૧
જીવન-વ્રત
જીવન-મૃત્ત ન., -ત્તાંત (-ત્તાન્ત) પું., ન.[ä. + સં. + અન્ત પું.] જીવન-ચરિત, જીવન-કથા જીવન-વૃત્તિ સ્ત્રી. [સં.] ભરણ-પોષણ માટેના ધંધા જીવનવ્યાપાર પું. [સ.] જીવનની સમગ્ર હિલચાલ. (૨) ઇંદ્રિયાનું હલન-ચલન, ‘ઑર્ગેનિક સેન્સેશન’(મ. ન.) જીવન-વ્યાપી વિ. સં., પું.] સમગ્ર જીવનમાં વ્યાપીને રહેલું, જીવનના અંત સુધી પહેાંચતું જીવન-યાસંગ (સ) પું. [સં.] જીવન ચલાવવા માટેની પ્રવૃત્તિ, જીવન-વૃત્તિ, ભરણ-પોષણ માટેના ધંધા-ધાપા વગેરે ન. [સં.] જીવન જીવવાને ચાક્કસ પ્રકારના સ્વીકારેલે આદર્શ [‘લાઇફ-એનર્જી’ જીવન-શક્તિ સ્ત્રી. [સં.] જીવન જીવવા માટેની આત્મશક્તિ, જીવન-શાસ્ત્ર ન. [સં.] જુએ ‘જીવ-વિદ્યા.’. (૨) જીવન કેવી રીતે જીવવું એને વિચાર આપતું શાસ્ત્ર જીવનસખા પું. [સં.] જિંદગી-ભરના મિત્ર જીવન-સખી સ્રી. [સ.] જિંદગી-ભરની સ્ત્રી મિત્ર, પત્ની જીવનસફર શ્રી. [સં. + જ એ ‘સક્ર.’] જુએ ‘જીવન યાત્રા.’ જીવન-સહચર પું. [સં.] જુએ ‘જીવન-સખા,’ જીવન-સહચરી, જીવન-સંગિન` (-સ૭ ગિની) સ્ત્રી. [સં] જુએ ‘જીવન-સખી.’
જીવન-સંગી (-સગી) વિ. [સં., પું.] જીવનના અંત સુધીનું સેાખતી (૪ એ ‘જીવન-સખા’-‘જીવન-સખી.').(૨)શ્રી.પત્ની, ભાર્યાં, ઘરવાળી, જીવન-સંગિની
જીવન-સંગ્રામ (-સગ્રામ) પુ., ન. [સં., પું.], જીવનસંઘર્ષ (-સર્ષ) પું. [સં.] જઆ ‘જીવન-યુદ્ધ,' 'યૂગલ ફોર એન્ઝિસ્ટન્સ' (ના, દ.)
જીવન-સંદેશ (-સન્દેશ) પું. [...] જીવન કેવી રીતે જીવવું એના ખ્યાલ આપ એ [ઘડપણ જીવનસંધ્યા (-સન્ધ્યા) . [સં.] (લા.) વૃદ્ધાવસ્થા, જીવન-સાથી વિ. [સં. + જુએ ‘સાથી.'] જુએ ‘જીવન-સંગી.’ જીવન-સાધન ન. [સં.] ભરણ-પાષણનું સાધન, ઉદર-નિર્વાહ ચલાલવાનું સાધન
જીવન-સાય, જીવન-સાથેંકય ન. [સ,] ઉચ્ચ પ્રકારનું જીવન જીવવાની સફળતા, ઉચ્ચ પ્રકારે જીવી જવું એ, જીવનની સાર્થકતા
જીવન-સિદ્ધાંત (-સિદ્ધાન્ત) પું. [સં.] જઆ ‘જીવન-મંત્ર.’ જીવન-સિદ્ધિ સ્ત્રી. [સં] જએ જીવન-સાફલ્ય.' [(ન.લ.) જીવન-સૂત્ર ન. [સં.] જુએ ‘જીવન-મંત્ર,' ‘મૅસિમ,' ‘મૅટો’ જીવન-સ્થિતિ સ્ત્રી. [સં.] હયાતી, જીવનાવસ્થા