Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 954

જાની
જામ(મિ)ની
જાની પું. સંવાણિa->પ્રા. નિમ- બ્રહાણાની એક જાફરિયાં ન, બ. વ. [જ એ “જાફરાં'માં ‘જાફરું' + ગુ. ઈયું”
અટક અને એને પુરુષ. (સંજ્ઞા) પ્રિાણપ્રિય ત. પ્ર.] જુઓ જાફરાં. જાનાર વિ. ફા.1 જાન આપવા તૈયાર થાય તેવું, દિલજાન, જાફરિયું વિ. [જ એ “લફરાં” –એ. ૧, “કરું' + ગુ. ઇયું” જાની-વાસ છું જિઓ "જાન" + સં.; વચ્ચે ‘ઈ’પ્રક્ષેપ.] સ્વાર્થે ત. પ્ર.], નફર વિ. [જ “જાફર' + ગુ. “ઉં' ત. -સે યું. [+ ગુ. “ઓ' સ્વાર્થે ત...] પરણવા આવેલા પ્ર.] જાફરાંવાળું, ગુચ્છાવાળા વાળવાળું (કતરે વરની જાનને ઉતારો. [-સે કાણે થ (ઉ.પ્ર.) ઘરના જ જાફરે વિ, પું. [જ “જાફરું.'] (લા.) ગુરછાદાર વાળવાળે માણસ તરફથી ખાનગી વાત બહાર પડવી]
જાફાટ ન. બેદરકારી જાનુ મું, સ્ત્રી. [સે., ન.], પ્રદેશ ૫. સિં.] ઘૂંટણ, ગોઠણ જ-બ-ર કિ. વિ. [ફા] ઠેકઠેકાણે, સ્થળે સ્થળે. (૨) (લા.) જાનુ જ “જાનો .'
ઘણું વધારે પડતું [પડે તેવું, જાસલ. (૪) સડેલું જાનુ વા, -વાયુ જ “જાનો વા,વાયુ.”
જાબર વિ. નબળું, દુર્બળ. (૨) વૃદ્ધ, ધરડું. (૩) તૂટી ભાંગી જાનુ-શીર્ષકાસન, જાનુ-શીર્ષાસન ન. [સં. નાનુ-શીર્ષ, વી + જબલું ન. નાનું અને છીછરું ખાબોચિયું માન] યોગનાં ૮૪ આસામનું એક આસન. (ગ.) જાબાલિ પું. [સં.] એ નામને ઉપનિષત્કાલને એક કષિ. જાનેવારી જુઓ “જુઓ જાન્યુઆરી.”
[(સંજ્ઞા) જાનડી જ “જનરડી' (પ્રવાહી ઉચ્ચારણ).
જામ પં. [સં. 1મ, અર્વા. તદ ભવ] યામ, પ્રહર, પહેર જાનૈયા . [ ઓ “જાન + ગુ. “ઐયા” ત. પ્ર.] પરણવા જામy. [ફા.] પડઘીવાળે પાલ (મોટેભાગે “દારૂને ચાલો) જતા વરની જાનમાં તે તે પુરુષ, જાને
જામ પુ. સિંધમાં સમાં રાજપૂતો વગેરેને રાજશાહી એક જાનેનજિગાર વિ. [ફ.] પ્રાણ-પ્રિય, ખૂબ વહાલું
ઇલકાબ (જે સમા રાજપૂતો કચ્છમાં આવતાં લેતા આવ્યા જાનેતર વિ. [જએ “જન' દ્વારા] જાનને લગતું, જનમાંનું અને જામ રાવળે નવાનગર વસાવી જાડેજા રાજ્ય સ્થાપતાં જાન્યુઆરી મું. [અં.] ખ્રિસ્તી વર્ષો પહેલો મહિના, નવાનગરના રાજવીઓનાં નામની પૂર્વ ઇલકાબ બને.) જાનેવારી. (સંજ્ઞા.)
(સંજ્ઞા.)
[સજજડ ચાટી ગયેલું જાસ્થિ ન. [સં. નાનુ + મ]િ ઘૂંટણનું હાડકું જામ' ક્રિ. વિ. જિઓ “જામવું.] ઠરીને ચાટી ગયેલું, જા૫ છું. [સં.] જુએ “જપ.”
જામ-ખાનું ન. [ફા. જામહ ખાન' અને “જુઓ “જામે” જા૫ક વિ, પું. સિં.] જપ કરનાર (બ્રાહ્મણ), જપ, જપી + “ખાનું.] કપડાં પહેરવાને એરડે. (૨) કાચ જડયા હોય જાપતારજિસ્ટર ન. [જ “જાપતો' + અં.] કબજે બતાવ- તે ખાસ ઓરડો, આયના-ખાનું નારી માંધને પડે, “સર્વેલન્સ રજિસ્ટર'
જામગ(-ગીરી સ્ત્રી. ફિ. જગ્ગીરી] તપ કે બંદૂકના કાનમાંના જાપતા છું. [અર. જાબિત ] જાતે, બંદોબસ્ત, કબજે, - દારૂને સળગાવવાની સળગતી દોરી, કાકડી, પલીતો. કસ્ટડી.' [-તામાં રાખવું (રૂ. પ્ર.) કબજામાં સાચવવું. [૦ ચાંપવી ૦ ચૂકવી, સળગાવવી (રૂ. પ્ર.) ઉશ્કેરી
મૂક (રૂ. પ્ર.) કબજે સાચવવા ચાકી પહેરો મૂકવો. મૂકવું, ઉશ્કેરાટ ફેલાવો] [ નાના ગેળ સેને ૦ રાખ (રૂ. પ્ર.) કબજે સાચવવો].
જામઠું ન. જુઓ “બ્રામ. (૨) ચાંચડ મચ્છર વગેરેના કરડથી જા-૫ ન. જિઓ જા’ (આજ્ઞા., બી. પુ., એ. વ) + પૂરું જામણ ન. જિઓ “જમવું' + ગુ. “અણ” કે. પ્ર.] (દહીં (૬૨)] (લા) જતું કરવું એ, ધ્યાનમાં ન લેવું, ન ગણકારવું એ બનાવવા દૂધમાં નખાતું) મેળવણ, આખરણ, અધરાણ જપાની, -નીઝ વિ. [એ. ‘જાપાન + ગુ. “ઈ'ત, પ્ર. અને જામણી સ્ત્રી, લાકડાને ફાટેલો ટુકડે [પરશુરામ. (સંજ્ઞા.) અં] જાપાન દેશને લગતું, જાપાન દેશનું
જામદરન્ય પું. [સં.] ભગુવંશના જમદગ્નિ ઋષિને પુત્ર – જાપિ, જપી વિ, ૫. જિઓ સં. 1 + ગુ. ઈયું – “ઈ' જામદાની સ્ત્રી. [ફા. જામદાની] કપડાં રાખવાની પેટી કે ત. . એ “જપિયો – “જપી.”
લી. (૨) પિતમાં વેલની ભાત પાડી હોય તેવું એક કાપડ જાપ્તો જુઓ ‘જાપ.”
જામ-દાર વિ. [ફા. જામહદા૨] કપડાં દાગીના વગેરે જામ્ય વિ. [સં] જપ કરવા યોગ્ય, જપ કરવા જેવું વસ્તુઓ સાચવનાર (અમલદાર) જાફત જ “જિયાફત.”
[(કેસરના રંગની) જામ-દાર વિ. ફિ.] પાણી પાવાનું કામ કરનાર જાફર છું. [અર. જઅફરા ] કલમી આંબાની એક જાત જામદાર-ખાનું ન. [જ “જામદાર' + “ખાનું.] કપડાંદાગીના જાફરમાની વિ. [અર. “જઅફરાન્' દ્વારા ગુ.] કેસરિયા રંગનું રેકડ વગેરે સાચવવાનું મકાન કે ઓરડે, ખજાને, ઝવેરખાનું જાફરાન ન. [અર. જઅફરા ] કેસર
જામદારી સ્ત્રી. [ફા. જામહદારી] જામદારખાનાની કામગીરી જાફરાની વિ. [+ ગુ. ‘ઈ' ત. પ્ર.] કેસરિયા રંગનું જામદારી સ્ત્રી, [૩] પાણી પાવાની કામગીરી જાફરાબાદી વિ. [જાફરાબાદ' – સૌરાષ્ટ્રને દક્ષિણ ભાગે આવેલું જામનગરી વિ. [“જામનગર’ – સૌરાષ્ટ્રનું જાણીતું નગર + ગુ. એક શહેર + ગુ. “ઈ' ત. પ્ર.] જાફરાબાદને લગતું
ઈ' ત. પ્ર] જામનગરને લગતું, જામનગરનું જાફરાં ન., બ. વ. [ઓ “જાફરાન' દ્વારા જાફરું.'] (લા) જામ-નટ . [ઓ “જામ + અં] ઉપરની ચાકી
કેસરના જેવા માથાના અવ્યવસ્થિત વાળ, જારિયાં ઢીલી ન થાય એ માટે વાઈસર જેવી ચાકી, લોક-નટ' જારિયાળું વિ. [જ “જાફરાંમાં “જાફરું' + ગુ. “ઈયું” +, જામ(મિ)ની સ્ત્રી. [સ. થીમની અર્વા. તદભવ, જ. ગુ. આળું ત. પ્ર.] જાફરાંવાળું
યામિની, રાત્રિ