Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 925

જજર-થથર
જજર-થથર વિ. [વા.] તાકાત વિનાનું, કમર. (૨) જ વિ. [સ.] હલે ચાલે નહિ તેવું, સ્થાવર, અચર. બોલવામાં અસ્પષ્ટ, બબડું, તોતડું
(૨)(લા.) બુદ્ધિ લાગણી કે અસર વિનાનું, કુર્તિ વિનાનું, જજિયા-રે . [જએ “જજિય+રે.”] જ એ “જજિયે.' જાડી બુદ્ધિનું, મૂઢ, “બ્રટ.” (૩) અગતિક, સુસ્ત, અક્રિય, જજિયે પું. [અર, જિઝય] મુસ્લિમ શાસનકાલમાં ‘નર્ટ.' (૪) જગત. (વેદાંત.) ઇસ્લામના અનુયાયીઓ સિવાયની પ્રજા પાસેથી લેવામાં જ સ્ત્રી. [સં. ના, વળી જ જડવું.''] મૂળિયાનો ગઠ્ઠા આવતો હતો તે કરી
જેવો પ્રજનક ભાગ, મૂળ, મુળિયું. (૨) ખીલી, મેખ. (૩) જજે !. “જ' વર્ણ કે વ્યંજન. (૨) “જ' વર્ણનું ઉચ્ચારણ રીઓનું નાકનું એક નાનું ઘરેણું, ચુની. [૦ ઉખેડવી, જઝબાત એ “જજબાત.”
કાઢવી, ખેરવી (રૂ.પ્ર.) સમૂળગો નાશ કરવો.૦ ઉખવી, જટ(લ) વિ. જંગલનું વાસી, વન્ય. (૨) જિદ્દી હઠીલું. ૦ ઉખડી જવી (. પ્ર.) સમૂળગો નાશ થવો. ૦ ઘાલવી, (૩) અનાડી
૦ જણાવવી, ૦ ના(-નાં)ખવી, (રૂ. પ્ર.) ઊંડે સુધી દાખલ જટકે' છું. [૨વા] ઝાંટવાની ક્રિયા
થઈ જવું. ૦ ઘાલી બેસવું (-બેસવું) (રૂ. પ્ર.) ઊંડે સુધી જો ૫. ડાગાડી, ટગે, એક
દાખલ થઈ ચીટકી પડવું. ૦ જામવી (રૂ. પ્ર.) દઢ થઈ જટલ જુઓ “જટ.”
રહેવું. ૦૫કડવી (રૂ. પ્ર.) વાતના મુદ્દાને પકડી પાડ. જટલી . જિઓ “જટ' દ્વારા.] જટાની એક લટ ૦ ૫હેરવી (-પેરવી) (રૂ. પ્ર.) નાકમાં ની પહેરવી. જટા શ્રી. [સં.] સાધુ–બાવા ઋષિઓને વધારેલા વાળને
૦ બાઝવી (રૂ. પ્ર.) પ્રબળ રીતે ચાટી રહેવું. ૭ વાસવી સમૂહ, (૨) વડવાઈ. (૩) વૈદિક મંત્રોચ્ચારને એક પ્રકાર. (રૂ. પ્ર.) હિંદુઓમાં બાળકોને જઈ દેવાના પ્રસંગે કે પરણ(૪) જટામાંસી, છડ (વનસ્પતિ). [૫છાવી (૨. પ્ર) નારાઓને માથાના વાળમાં ફેઈ એ વીંટી બાંધવી]. ગુસ્સે થવું
જ-કરણ વિ. સિં + > “કરણ.' અર્વા. તભવ] (લા.) જટા-જર . (સં.) જટાને આંટા દઈ વાળેલા ડે
જડ પ્રતિનું, “ઇન્સેન્સિટિવ' (બ.ક.ઠા). જટાધરે વિ., પૃ. [સં.], જટાધારી વિ., પૃ. [સ, j] (૨) પુ. [રવા.) બસ ફેરવી લીધા પછી માખણ ઊંચું જટા ધારણ કરનાર (સાધુબાવ-ઋષિ)
લાવવા ધીરેથી લાંબે -તરે રવાઈને લેવામાં આવતે ઘમરે જટા-પાઠી ૫. સિં.] વૈદિક મંત્રોને ‘જટા’ પ્રકારને પાઠ જજ જેઓ “જજ. કરનાર વિધિ
જિટા, માંસી, છડ જાતર ન., (-૨) શ્રી. [જએ “જડવું' + ‘તર' ક. પ્ર.] જટામાંસી (મીસી) સી. [સં.) એ નામની એક વનસ્પતિ, જડવા.ચિપકાવવાની ક્રિયા. (૨) જડવા-ચિપકાવવાની રીત જટાસટ ૫. સિં.1, જટા-મુગટ પં. સંઅર્વા. તલ વિ. સ. 78 દ્વારા.1 જડની માફક ધભી રહેનારી તદ ભવ] કેશ ગૂંછળાના આકારને મુગટ
જનતા સ્ત્રી. સિં.] જડપણું, અચેતનપણું. (૨) બુઠી બુદ્ધિ જટાયુ પું. [૪] રામાયણમાં આવતા દશરથ રાજાને એક હેવાપણું. (૩) એ નામને એક વ્યભિચારી ભાવ, (કાવ્ય.) મિત્ર રાજા (પૌરાણિક માન્યતા પ્રમાણે ગીધના સ્વરૂપને), () ઇનશિયા' (કે. હ.) Jધરાજ, (સંજ્ઞા.) [વૃત્તિ (રૂ. પ્ર.) અશક્ત છતાં પ્રામાણિક જતી સી. [ઓ જડવું' દ્વારા. (ખાસ કરી ચેરીના સામનો કરવાનું લોકશાહી વલણ(ૉ. ગુણવંત શાહ, ન.મા.) આરોપમાં) ચારનાં અંગે તેમજ એનાં સ્થાની લેવામાં જળું વિ. [સં. ૧ + ગુ. ‘આવ્યું છે. પ્ર.] જટાવાળું. [ી હરડે (ઉ. પ્ર.) વૃષણ].
જતું વિ. જિઓ “જડ' + ગુ. તું વર્ત. કુ. [(લા) બંધજટિત વિ. [સં.] ગૂંચવાયેલું. (૨) ચિમકાવેલું. (૩) જડેલું બેસતું માફક આવે તેવું, યોગ્ય રીતનું જટિયું ન. [જ એ “જટા' + ગુ. ઈયું' ત. પ્ર] માથાના વાળની જડત્વ ન. સિ.] જુઓ ‘જડતા.” લટ, જટૂકલું
જડત્વક (-કેન્દ્ર) ન. [સં.] જડ પદાર્થનું ગુરુવ-મધ્યબિંદુ જટિલ વિ. [સં.] જટાવાળું. (૨) ગુચવાયેલું, “ઈન્ટ્રિકેઈટ.' જત્વાકર્ષણ ન. [+સચા-૪ર્ષT] એક પ્રબળ જડ પદાર્થની (૩) અઘરું, અટપટું, “કોપ્લેકસ (બ.ક.ઠા.)
બીન જડ કે ચેતન પદાર્થને પિતા તરફ ખેંચવાની ક્રિયા, જટિલતા સ્ત્રી. [સં.] જટિલપણું
ગુરુત્વાકર્ષણ, ‘ગ્રેવિટેશન જ કલું ન. [જુઓ ‘જટા' દ્વાર.] માથાના વાળની લટ, જટિયું જ-થી વિ. [સં.] જડ બુદ્ધિવાળું જઠ પું. ઇમારતી કામમાં વપરાતે એક પથ્થર
જ-પૂજક વિ. [સ.] જડ પ્રકૃતિને સૃષ્ટિનું કારણ માનનાર, જઠર ન. [સ, પું, ન.] ઉદરને અંદરને અનકેશ, હોજરી અનાત્મવાદી, પ્રકૃતિકારણવાદી. “મૅટરિયાલિસ્ટ' (રા. વિ.) જયકર-રસ છું. [સં.] જઠરમાં અન પચાવનાર રસ, જહબા(બ)-તો, જડબા(-બાં)-ફાટ વિ. [જ ‘જડબું” જઠરમાં ઝમતું પાચક પ્રવાહી, “ગેટૂિંક જ્યુસ”
+ગુ. ‘આ’ બી, વિ, બ. વ. + “તોડવું- “ફાડવું'.] (લા.) જઠર-વ્યથા સ્ત્રી. [૩] પેટનો દુખાવે, ઉદરનો વ્યાધિ સામાને બોલવાનું ન રહે તેવી રીતનું સચોટ (સામાને જઠરાગિન પૃ. સિં. નઠક મરિના પેટમાં અનાજને પચાવવાની જડબાં ખોલવાને – બલવાને આરો જ ન હોય) શક્તિનું તત્તવ
[વધારનારું જટ-બુદ્ધિ વિ. [સં.] જુએ “જડે-ધી'– “જડ-મતિ.” જઠરાગ્નિ-() દીપક વિ. સિ.] પેટની પાચનશક્તિને જડબું ન. મેઢામાંની નીચેની દાંતવાળી હાડકાંની માંડણી, જળી સ્ત્રી. જવની રોટલી
જોબન.” [૦ તેડી ના-નાંખવું, ૦ ભાંગી ના(નાંખવું
-
-