Page Text
________________
છાંડણ
છાંડ ન. [જ ‘છાંડવું' + ગુ. ‘અણ’ રૃ. ×.] છાંડવું એ, જતું કરવું-પડતું મૂકવું એ. (૨) જમતાં થાળીમાં વધેલું અન્ન, ઇંડામણ
છાંઢવું સ. ક્રિ. દ. પ્રા. ૐā] જતું કરવું, મૂકી દેવું, તછ દેવું, છેડી દેવું. (૨) (જમતાં થાળીમાં અન્ન) પડતું મૂકયું. (૩) બાજુએ મૂકવું. (૪) (લા.) ઓળંગી જવું, વટાવી જવું. છંડાવું (ણ્ડાવું) કર્મણિ, ક્રિ. છંટાવવું (ડાવવું) પ્રે., સ. ક્રિ.
૮૬૫
ખાંડું ન. શરણાઈ ના એક ભાગ છાંડેલી વિ., શ્રી. જિઆ ‘છાંડવું’ + ગુ. ‘એલું’ હિઁ ભૂ. રૃ. + ઈ ' પ્રત્યય.] પતિએ કાઢી મૂકેલી ચા છૂટાઙેડા
આપેલા હેાય તેવી સ્ર, પરિત્યક્તા
છાંડા હું. [જુએ છાંડવું' +ગુ. એ' રૃ. પ્ર.” (લા.) ટકા, પંજી, ખજાના [એ, પ્રશ્ન કરતાં લીંપવું એ છંદણું ન. [જુએ ‘છાંદવું' + ગુ, અણું' રૃ. પ્ર.] છાંડવું છાંદવું સ. ક્રિ. [રવા.] છેા કે ગાર કરેલી કોઈ પણ સપાટીમાંના ખાંચા ઉપર લેચા કે લેચા મારવા. (૨) (લા.) ઢાંક-પિછાડો કરવા. છંદાવું (ન્હાવું) કર્મણિ, ક્રિ. છંદાવવું (ન્દાવનું) કે., સ. ક્રિ.
છિકલું વિ. [રવા.] આછકલું. (૨) ઉછાંછળું, (૩) છેાકરમતિયું. (૪) મસ્તીખાર છિછરાવવું જુએ ‘છીરનું’માં.
છિછલાઈ સ્રી. [જએ ‘છેલ્લું' + ગુ. ‘આઈ' ત, પ્ર.] વિલાપણું, કિલાઈ, આછકલાઈ છિછનું વિ. [રવા.] જુએ ‘કિલું.' શિયાઈ સ્રી. જુિએ ‘દ્બેિડું’+ગુ. ‘આઈ’ત. પ્ર.] બ્રિટોડાપણું, કલાઈ, આ કલાઈ સેÛિતુ વિ. [વા.] જુએ ‘કલું.’ છિન્તવવું, છિજાવું જુએ ‘છીજવું'માં છિટ (॰ છિટ) કે, પ્ર. [રવા.] જુએ ‘ટ’ છિટકાર પું. [રવા.] ત્કિાર, તિરસ્કારના ખેલ ટિકારવું સ. ક્રિ. જએ ‘છંટકારવું.' છિટકારાનું કર્મણિ, ક્રિ. ટિકારાવવું કે, સ. ક્રિ ટિકોરાવવું, ક્રિટકારાયું જુએ ટિકારવું'માં, બ્રિટ છિટ જુએ ‘ક્રિટ.'
દિણાવવું, ણિાવું જુએ ‘છીણવું’માં. છિતારવું સ. ક્રિ, ફેલાવવું તિાવવું, છિતાવું જુએ ‘છીતવું’માં, છિત્કાર પું. [રવા.] તિરસ્કારને એટલ, ટકાર છિદ્ર ન. [સં.] કાણું, ખાટું, વીંધ, વેહ. (૨) નાકું. [॰ કાઢવા, ૭ જેવાં, ૦ શેાધવાં (રૂ. પ્ર.) દેવ શેાધી બતાવવા] છિદ્ર-દર્શી વિ. સં., પું.] (લા.) દેષ લેનારું, ખેંચ કાઢનારું છિદ્ર-ષ્ટિ સ્ત્રી. [સં.] (લા.) ટાય ન્દ્રેતારી નજર, દોષ-ષ્ટિ, ‘સીનિસિઝમ’ (બ.ક.ઠા.) છિદ્ર-ભવન ન. [સં] જન્મ કુંડળીમાંનું આઠમું ખાનું. (જ્ગ્યા.) છિદ્ર-મય વિ. [સં.] કાણાં-કાણાંવાળું. (૨) આંતર દ્રોવાળું, પારસ.'
દ્રમય-તા સ્ત્રી, [સં.] છિદ્રો હોવાપણું, ‘પારેસિટી’ છિદ્ર-યુક્ત વિ. [સં.] છિદ્રવાળું, કાણું છિદ્ર-વૈધ પું. [સં.] લગ્નમાં સાતમા ખાનામાં પાપગ્રઢ હોય એવી સ્થિતિ, (યે।.)
છિદ્રાકાર પું., છિદ્રાકૃતિ શ્રી. [સં. ઇિંદ્ર + જ્ઞ-6ાર, મા-ñિ] કાણાના રૂપના આકાર. (ર) વિ. કાણાના આકારનું છિદ્રાન્વેષણ ન. [સં. છિંદ્ર + મમ્હેન ળ] (લા.) દોષ શેાધવાની
છાંછળ-માંછળ વિ. [વા.] ઉપર-ઉપરનું, ઉપલકિયું, ઉપર
[‘*ાંદવું (૧).' જુએ
‘' રૃ.
ચેાટિયું. (૨) સાધારણ કૅટિનું છંદનું-છૂંદણું સ. ક્રિ. [જુએ છાંડ્યું' + છંદમું.'] છાંદસ (બ્રાન્ડસ) વિ. [સં.] વૈદિક ભાષા-સાહિત્યને લગતું. (૨) આર્લે (પ્રયાગ વગેરે). (વ્યા.). (૩) વેદપાઠી છાંદા-છૂંદી ી. [જુએ ‘છાંદસું’+ ‘છંદવું' + ગુ. પ્ર.] છાંદવું અને છંદનું એ, છાંદા મારવા એ છાંદું ન. [જ઼એ ‘છાંદવું + ગુ. ‘*' į. પ્ર.] ગાર દે છે! ઊખડી જતાં પડેલે ખાંચા મેં બાકોરું છાંદો છું. [જુએ ‘શંખ્યું.']ગાર કે અેની સપાટી ઉપર મારવામાં આવતા લાંઢા. [॰ કરવા (રૂ. પ્ર.) ગુપ્તતા જાળવવી, ૦ દેવા, ॰ મારવા (રૂ. પ્ર.) સપાટીના ખાંચામાં લેાંદે થાપવ] છાંદોર પુ. [જુએ ‘છાંડવું” ગુ, એ' રૃ. પ્ર. સાપે ‘ડ’ના ‘' થયે.] છંડામણ, [॰ કરવા, ॰ ઘાલવા, ॰ સૂવા
.
(રૂ. પ્ર.) જમતાં ઇંડામણ રાખશું] છાંદોગ્ય (મઢાગ્ય) ન. [સં.] સામવેદનું એ નામનું એક જાણીતું પ્રાચીન ઉપનિષદ (સંજ્ઞા.) છાંય (છંાં:ચ) જએ ‘ઈ.’ છાંયડી (wi:ય-ડી) સ્ત્રી. [જુએ ‘બ્રાંચ’ + ગુ, હું'. વાર્થે ત. પ્ર. + ‘ઈ ’હીપ્રત્યય.] નાના છેાડવાની છાયા છાયા (છાં:યડા) પું, [જુએ ‘છાંય’ + ગુ. હું’ત. પ્ર.] છાયા, એળેા, છાંયા
છાંય-બાણ (બ્રાંચ-) ન. [ + સં., પું.] ટાંગા-રિકા વગેરેમાં હાંકનાર ઉપર છાંયા આવે એવી રીતે કાઢેલી ત
Jain Education International_2010_04
છિનાળવું
છિ(-હીં)કાણું ન. નાની જાતનું એક હરણ, વિકારહું થ્રિક્રિયાનું વિ. [રવર.] સુસવાટા કરતું છિકલાઈ સ્ત્રી. [જુએ ‘છિંકલું' + ગુ. ‘આઈ' ત. પ્ર.] વિકલાપણું, આછકલાઈ
છાંયા (યે) પું. [જુએ ‘છાંય' + ગુ. ‘એ' સ્વાર્થે ત. પ્ર.] જએ ‘છાંયડો' – ‘છાયા.’ છ(-હીં)કડું ન. [જુએ ‘ક્રિકારું' + ગુ. ‘ડ' સ્વાર્થે ત. પ્ર.] નાની જાતનું એક હરણ [માદા વિકારતું છિ(-હીં)કારી સ્ત્રી. [જુએ ‘છિંકારું’+ ગુ. ‘ઈ’ સ્ક્રીપ્રત્યય.]
કા-૫૫
ક્રિયા
છિદ્રાબ્વેષી વિ. સં. છિદ્ર + મત્યેવી પું.] (લા.) દેષ શેાધનારું છિદ્રાલુ(-ળુ) વિ. [સં.] છિદ્રોવાળું, કાણાંવાળું દ્રિાક્ષુ(-ળુ)-તા સ્ત્રી, [સં] છિદ્રો હોવાપણું છિદ્રિત વિ. [સં.] જુએ ‘દ્રિાલુ,’ છિનવાવવું જએ છીનવવું’માં. છિનાવવું, છિનવું જુએ ‘છીનવું'માં. છિનાળ (ન્ય) સ્ત્રી. [દે. પ્રા. દિના] વ્યભિચારિણી સ્ત્રી છિનાળવું વિ. જુિએ ‘છિનાળ’ + ગુ. ‘વું` ત, પ્ર.] વ્યભિચારી
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016072 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1976 |
| Total Pages | 1086 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 32 MB |