Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 885

ચોથી-પૂજન
૮૪૦
ચોપણ ચોથી-પૂજન (ચેથી-) ન. [+ સ.] (લા) ગુદા મૈથુન -પખ, એ (-) કિ. વિ. [સં. ચતુષ્પક્ષ> પ્રા. વરપ્પણ ચોથું (ઍવું વિ. [સં. ઘતુર્થ-> પ્રા. વધ-] ચારની + ગુ. એ સા. વિ. મ. (જ. ગુ. ચારે બાજુ, ચોતરફ સંખ્યાએ પહોંચેલું. [૦ વ્રત (રૂ. પ્ર.) મૈથુન ન કરવાનું ચોપગું (ઍને) વિ. જિએ “ચો' + “પગ + ગુ. “' ત. વ્રત. (ન.) - પાન મળ (રૂ.પ્ર.) ઢંગધડે ન હ]. પ્ર.] ચાર પગવાળું (પશુ સામાન્ય) ચોદકણું વિ. [એ “ચોદવું' + ગુ. “ક” + “અણું' કતૃવાચક ચોપચીની જુઓ “ચોબચીની.' કુ. પ્ર.) સ્ત્રી-સંજોગ કરવાના સ્વભાવવાળું, લંપટ
ચો-૫ટ' (ચ) વિ., ક્રિ. વિ. [સં. રતુqટ્ટ)પ્રા. વરqક્] ચોદ-ઘર ન. જિએ “ચોદવું' + “ધર] કુટણખાનું, ખાંજરું ચારે બાજથી (હથિયાર ફેંકાતું હોય કે ઘા મરાતો હોય તેમ ચોદણિયું વિ. [જ એ “ચોદવું' + ગુ. “અણુ” કવાચક ક. પ્ર. ચોપટ (ચોપટ) જ ‘ચોપાટ.”
+ “ઈયું' ત. પ્ર.] જુઓ “ચોદકણું.” [મથુન-ક્રિયા ચો-પટી (-) શ્રી. (સ. વતુufટ્ટમા-> પ્રા. ટ્ટિકા] ચોદણું ન. જિઓ “ચોદવું' + ગુ. “અણું” ક...] સ્ત્રી-સંભોગ, ચાકડા નીચે રાખવાની બેસણું (ખીલાવાળા) ચોદન ન. [૪] પ્રેરવું એ, દોરવણ
[(તર્ક) ચો-પદી (ચેર) સ્ત્રી. જિઓ “ચો-પટી.] ચાર જણાથી રમાતી ચોદન ચી. સિ] વિધિરૂપ આદેશ, પ્રવૃત્તિ હેતુ, વિધિવાકય. જુગારની એક રમત વેદના-લક્ષણ છે. [સં.] જેમાં વિધિ એટલે શાસ્ત્રની આજ્ઞા ચો-૫૮' (ચં) વિ. [જએ “ચોખ+ “પડ.'] ચાર પડવાળું હોય તેવું (ધર્મ). (મીમાંસા.)
ચોપટ ન. [જુએ “ચોપડવું.'] ચોપડવાની વસ્તુ. (૨) ચોદવું સ. જિ. સિં. સૂત્-ગ્રો, તસમ, “પ્રેર' અર્થ] (લા.) વહાણ રંગવાને બનાવેલું મિશ્રણ
સ્ત્રી-સંભોગ કરવા (અત્યારે અલીલતાનો ભાવ.). ચોદાવું ચોપડવું સ. કે. [છે. પ્રા. ચોવ8) ચોટે તે પ્રમાણે ખરડવું. કર્મણિ, કિ, ચોદાવવું છે, સ. ક્રિ.
(૨) (લા.) ગાળ દેવી. (૩) ખુશામત કરવી. ચોપડવું ચોદ(-દિશ (ચે) ક્રિ, વિ. [સ, તુરિંરા> જ. ગુ. ચઉ- કર્મણિ, ક્રિ. ચોપડાવવું ., સ. ક્રિ.
દિસિ, સા. વિ. “ઈ'પ્ર.] ચારે દિશામાં, ચારે બાજ, ચ-ગમ ચોપરા ., બ. ૧. જિઓ “ચોપડાં.] જ એ “ચોપડાં.' ચોદસિત-શિયે જ “ચૌદશિ.”
ચોપઢા-ગાંઠ (ચેપડા-ગાંઠ, સ્ત્રી. [જઓ ‘ચોપડ+ ‘ગાંઠ.] ચોદાઈ સ્ત્રી. જિઓ “ચોદવું' + ગુ. “આઈ' ક. પ્ર.1 ચોદ- છાતીની ચામડીના પડમાં થતી ગાંઠ વાની ક્રિયા. (૨) ચોદવા-ચોદાવવાને લાગે
ચોપડા-પૂજન (પડા)ન, [જ એ “ચોપડે’ + સં] દિવાળીને ચોદાવવું, ચોદવું જુએ “ચોદવું'માં.
દિવસે કરવામાં આવતું વેપારીઓની હિસાબ-વહીઓનું પૂજન ચોદાશ(-સ) (ચોદારય,સ્પ) બી. [જઓ “ચોદવું” + ગુ. શારદા-પૂજન આશ(-સ) ત. પ્ર.] સંભેગની ઇચ્છા
ચપટાવવું, ચેપવું એ “ચોપડવું'માં. ચોદિત . [સં] પ્રેરણા કરેલું, દોરવણી આપેલું ચોપરાં ન., બ. વ. [sઓ ‘ચોપડું.'] શેકતી વખતે ધી કે ચો-દિશ ( ) જાઓ ‘ચો-દશ.'
તેલ મુકવામાં આવે છે તેવી પાતળી ભાખરી ચોદુ વિ. [જ એ “ચોદવું' + ગુ. ‘' ક. પ્ર.] લંપટ, લબાડ, ચોપડી (ચંપડી) શ્રી. [સ. વતq%ા-2 પ્રા. વાટક] (૨) (લા.) માલ વગરનું, નમાલું. (૩) મૂર્ખ, બેવકુફ. નાનું પુસ્તક, નાને ગ્રંથ [૦ મદન (રૂ. પ્ર.) જાઓ “ચોદુ’. (સં. મન=કામદેવ] ચોપડી-ચુંબક (ચેપડી-ચુમ્બક) વિ. [+ સં. (લા.) ચોપડી ચોધરા (ચોધરા) પું, બ. વ. જિઓ ચોધરી.'] દક્ષિણ વાંચવાની પ્રબળ લાગણીવાળું, ચોપડીને દેખતાં જ કે ચવા ગુજરાતની રાનીપરજ કોમ. (સંજ્ઞા.)
વળગે તેવું ચોધરી (ચૌધરી) કું. [હિં, ચૌધરી] મધલ જમાનાના ગામડામાં ચોપડું' (ચંપડું) . [ જુઓ ‘ચોપડી,'-આ શબ્દ સં.
એક સરકારી હોદો ધરાવનાર અમલદાર. (૨) ગાડીવાન. વતq> પ્રા. વધુમ-] (તુચ્છકારમાં) ચોપડી, થાળું (૩) આંજણા પાટીદારની તેમ બંગાળ વગેરેમાંની એક ચોપડે ન. જિઓ ‘ચોપડવું' + ગુ. “ઉ” ક. પ્ર.) ધી તેલ અવટંક અને એને પુરુષ. (સંજ્ઞા.)
મૂકી શેકવામાં આવતી પાતળી ભાખરી ચોધરે (ધરો) ૫. જિઓ “ચોધરી.]ગામડામાં પિલીસ- ચોપડું વિ. [જુઓ ચોપડવું' + ગુ. ‘ઉં' કુ. પ્ર.) ધી તેલ પટેલ કે પસાયતો. (૨) એ “ચોધરા.”
ચોપડવામાં આવ્યું હોય તેવું, ચીકટ. (૨) (લા.) ચીકણું. ચો-ધાર (ચો.) વિ. [ઓ “ચ”+ “ધાર.'] આંખના ચારે (૩) ખુશામતિયું ખૂણાઓથી ધાર નીકળતી હોય તે પ્રકારનું [૦ આંસુએ ચોપડે' (ચોપડે) ૫. [સં. ચતુપુટ પ્રા. વડપુરા-] રવું (ઉ. પ્ર.) પોકે પોક મુકી દેવું. (૨) ભારે નુકસાન હાથથી લખવામાં આવતાં હિંસાબ ગ્રંથ-લેખન વગેરે માટે વહોરવું]
[ચાર ધારવાળું બાંધેલ મેટા આકારને ગ્રંથ. (૨) જમીન ખેદતાં જોવામાં ચોધાર (-) વિ. જિઓ “ચોધાર' + ગુ. ‘ઉં' ત. પ્ર.] આવતે ભિન્ન પ્રકારને તે તે થર. [ડે કિંમત (કિંમ્મત) ચાધારી-હાસાંકળ શ્રી. એ નામની એક વનસ્પતિ (ઉ. પ્ર.) ચોપડામાં લખેલી મૂળ પડતર કિંમત, બુક-વેલ્ય.' ચોધાર (ચ) વિ, પું. [ઓ ‘ચો-ધારું.'] વજ નામની દેવું (રૂ. પ્ર.) ચોપડે નીકળતું કરજ વનસ્પતિની એક જાત
ચોપડો છું. [જુઓ ‘ચોપડું. '] જુઓ ‘ચોપડું.” (૨) ચોપ જ ચોબ.'
તમાકુનાં પાતરાંનો પડે ચપકાવવું સ. મિ. ચોપડવું
ચોપણ શ્ય) સ્ત્રી. જિઓ ‘ચોવું' + ગુ. અણ” કે પ્ર.]