Page Text
________________
અણ-
અણધાયું
અણુ-ગૂંધ્યું વિ. [+ ગૂંથવું ગુ. “ ભૂક] ન થયું. અણ-છૂટકે છું. [+ જુઓ છૂટકે'.] ટકાનો અભાવ, (૨) નહિ દાખલ કરેલું
અનિવાર્યતા અણગે(ક, ખ૦) પૃ. [જુઓ “અણગહ’.]
અણુ-૬ વિ. [+ જુએ છૂપું'.] પ્રગટ, ખુલ્લું, જાહેર અણુ-ગે ખ્યું વિ. [+ “ગખવું + ગુ. “યું' ભૂ.ક.] ન ગેખેલું, અણછો !. [૪. મનુવા સ્ત્રી.] પડછાયે, એળે. (૨) અભ્યાસનું યાદ કરવા મહેનત ન લીધેલી હોય તેવું. (૨) (લા) નુકસાન કરે તેવો છાંયડે, વણછો પિતાની મેળે આવડી જાય તેવું.
અણુ-વણછો છું. [ + સં. વન-થા સ્ત્રી.] મેલને હાનિ અણુમેહ જુએ “અગહ.”
કરનારો છાંયડો અણુ-ઘટ વિ., ક્રિ.વિ. [+સ. ઘ.], ૦૮ વિ. [+જુઓ “ઘટવું અણુ-જાણ વિ. [+ જુએ “જાણવું'.] અજ્ઞાન, બિનવાકેફ, બિન+ ગુ. ‘તું' વર્તક] ઘટે–ોગ્ય લાગે નહિ તેવું, અજુગતું, માહિતગાર. (૨) (લા.) મૂર્ખ, નાદાન અણછાજતું
અજુગતું વિ. [+ સં. સુરત] અજુગતું, અયોગ્ય અણુ-ઘટ વિ. [ જુઓ “ઘડવું’.] ઘડાયા વગરનું. (૨) ઘાટ- અણખ (-ખું) વિ. [+જુઓ જખવું' + ગુ. “યું' ભૂ.કૃ.] આકાર વિનાનું. (૩) (લા.) રિક્ષણ નહિ પામેલું, અશિક્ષિત. ખ્યા-તળ્યા વગરનું. (૨) (લા.) અવેચારિત (૪) ધડા વિનાનું, અવ્યવસ્થિત મનનું [વાંધાવચકે, કચ અણ-જખમી વિ. [+ જુઓ ખમી.) જેમાં જોખમ ન અણુચ (-ચ્ચ) સ્ત્રી, અંચઈ, અણચી, અણચાઈ ગઈ, રમતમાં હોય તેવું, બિનજોખમી, આફતની ધાસ્તી વિનાનું અણુ-ચણિયું, અણુ-ચયું વિ. [+ “ચણવું' + ગુ. “યું'-'યું” અણુ-જોયું વિ. [+ જુઓ જેવું+ગુ. “યું' ભૂક] જોયા વિનાનું, ભૂ, કૃ] ચણ્યા વિનાનું
(૨) ખ્યાલ બહારનું અણ-ચયું . [+સં. ચિંત>પ્રા. વ4િ4] ચાવ્યા વિનાનું અણ-ઝીયું વિ. [+ જુઓ ‘ઝીવવું' + ગુ. “યું' ભૂ.કૃ] અધ્ધરથી (૨) ચાખ્યા વિનાનું. (૩) નહિ કહેલું, અવણિત, અકથ્ય, લીધા વિનાનું, (૨) ગ્રહણ કર્યા વિનાનું, અગ્રહીત અવર્ણનીય
[જુએ અણુચી'. અણુ-ટેવાયેલું વિ. [+જુઓ “દેવાયું' + ગુ. “એલું બી.ભ.ક.] અણચાઈ સ્ત્રી. [જુએ અણુ’ . “આઈ' સ્વાર્થે ત. પ્ર.] જેને આદત – ટેવ નથી તેવું, મહાવરા વિનાનું, નવુંસવું અણ-ચાખ્યું વિ. [+ જુઓ “ચાખવું' + ગુ. “યું' ભૂ.ક] ન અણ-ટેક વિ. [+ જુએ “ટેકવું.] જેને ટેકવું ન પડ્યું હોય ચાખેલું. (૨) (લા.) ને ભેગવેલું
તેવું. (૨) ક્રિ.વિ. ટકથા વિના
[થોડું સ્થાન અણુ-ચાલતે કિ. વિ. [+“ચાલવું+ગુ. ‘તું' ૧. ક ,+એ' સા. અણુ-કામ પું. [સં. ઇ-શ્યામ, ન] લેશમાત્ર જગ્યા, થાડામાં
પ્ર.] ન ટકે, નિરુપાયે 'નારું, ગઈ કરનારું અણ ગયું) વિ. [+જુઓ ડગવું+ગુ. યુ'ભૂ] ન ડગેલું, અણચિયું વિ. જિઓ ‘અણી’. “યું” ત. પ્ર.] કચ કર- અડગ, સ્થિર, અચળ અણુ-ચિંતવ્યું, અણચિહ્યું કે, [+‘ચિતવવું’ + ગુ. ‘યું' ભૂ, અણુતા સી. [સં. ઉનતા] ઊણપ, એછપ. (૨) ખામી, બેટ ક.] અણધાર્યું, ઓરિતું
[એ અણચ.” અણુ-તેવું વિ. [+જુઓ તેડવું+ગુ. “યું' ભૂ.ક.] (લા.) અણચી સ્ત્રી. [જુઓ ‘અણી’ + ગુ. ‘ઈ’ સ્વાર્થે ત. પ્ર.] બોલાવ્યા વિના આવેલું, વણતેડ્યું, વણખેતર્યું અચી-મચી સ્ત્રી, એ નામનું એક ઘાસ
અણુ-તેવું વિ. [+ જુએ “તાળવું + ગુ.યું ભૂ.ક.] જેનું વજન અણુ-ચૂકયું વિ. [+ જુએ “ચુકવું’ + ગુ. ‘યુ” ભૂ] નહિ કરવામાં આવ્યું નથી તેવું, અણખ્યું ચૂકેલું, નહિ ભૂલેલું. (૨) ક્રિ. વિ. અચૂક, જરૂર
અણુ-દબ વિ. [+જુઓ “દબવું'.] દબાય નહિ તેવું અણુ-ર્યું લિ. [+જુઓ “ચેતવું + ગુ. “યું’ ] ચેત્યુ ન અણુ-દાખવ્યું વિ. [+જુએ “દાખવવું'+ગુ, “યું' ભૂ. કુ] હોય તેવું, અસાવધ. (૨) સળગ્યું ન હોય તેવું, પિટવું ન નહિ બતાવેલું, અપ્રગટ. (૨) સમઝાવ્યા વિનાનું હોય તેવું (અગ્નિ વગેરે)
અણુ-દાતા વિ. [+સ.] કંજૂસ, કૃપણ અણુ છ–છી) [સ. મનિષ્ઠ-> પ્રા. શાળ] નામરજી, અણદીઠ(~) વિ. [+સં. ૮-> પ્રા. દ્રિઢ -] ન જોયેલું, છાનું નાખુશી. (૨) અણગમે, કંટાળો. (૩) (લા) ખ, ટેવ અણ-દીધ(~É) વિ. [+સં. ૨૪ > પ્રા. દ્વૈિન દ્વારા] દીધાઅણુ-૭૦ વિ. [+જુએ, “કડવું'.] છડીને છેતરી ન કાઢી હોય તેવું આપ્યા વિનાનું, અદત્ત
[યેલું, અણદીઠું અણુ-છતું' વિ. [ + જુઓ “છતું.'] પ્રગટ નહિ તેવું, છાનું, ગુપ્ત. અણદેખ્યું વિ. [+જુઓ દેખવું+ગુ. “યું' ભૂ.ક.] ન અણુછતું વિ. [જ “અણછ' ના. ધા. + ગુ. “તું” વર્ત, કૃ] અણદો છું. એ નામની એક જાતની રમત, એરંડા નહિ ધારેલું. (૩) અણમાનીતું
અણુ-દોહ્યું વિ. [ + “દેહવું' + ગુ. “યું” ભ. ક] ન દેહેલું, અણછાજતું વિ. [+ જુએ “છાજવું'+ ગુ. ‘તું વર્ત..] છાજે દેધા વિનાનું. (૨) (લા) અટકી પડેલું નહિ–ોગ્ય લાગે નહિ તેવું, અઘટિત. (૨) શરમજનક, અણુ-ધર્યું છે. [+ જુએ “ધસવું’ + ગુ. ‘યું ભૂ.ક.] નહે ડિસ્પેઇસકુલ”
'ધસેલું, જેથી આગળ નહિ વધેલું
[દેવાદાર અણુછિયું ન. [સં. મનિતિ -> પ્રા.
મ ગ ] (લા) અણધારક વિ. [સ. #->પ્રા. મન + સં.] કરજદાર, છણકો, ગુસ્સાને બેલ. (૨) ધિક્કાર, તુરકાર (૩) વિ. અણધાર્યો વિ. [+ જુએ “ધારવું’ + ગુ. “યું” ભૂ.કૃ.] નહિં અણછી કરનાર
ધારવામાં આવેલું, અણચિતવ્યું, આકસ્મિક અણુછી જુઓ “અણછ.'
[અસંતુષ્ટ, અતૃપ્ત અણધેયું વિ. [+ જુએ “ોવું' + ગુ. “હું” ભૂ.ક] ધોયા અણુ-છીખું વિ. [+જુઓ “છીપવું' + ગુ. ‘યું ભૂતક] (લા) વિનાનું, ન જોયેલું, કેરું
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016072 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1976 |
| Total Pages | 1086 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 32 MB |