Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 799

ઘાટ-ઘ)સલેટી
૭૫૪
ઘાસ-લેટ ઘા(-ઘાસલેટી વિ. [જ એ “ઘાસ-લેટ’ + ગુ. “ઈ' છે. પ્ર.] + “વાડે.'] ઘાંચીને વસવાને મહેલે
(લા.) અનિષ્ટકર. ખરાબ કરનારું [તેવી જમીન ઘાણ (-શ્ય જુઓ “ઘાંચશું.” ઘાસ-વાણ ન. [ સં, ઘાસ દ્વા] જયાં ઘાસ ઊગતું હોય ઘાંચો !. [જ “ઘાંચી.'] વાંસમાંથી સંડલા વગેરે બનાવઘાસ અ. જિ. સ. ઘs> >પ્રા. ઘરH] ઘસાવું, નારી એક હિંદુ જ્ઞાતિ અને એને પુરુષ, વાંસફેડે. (૨) ક્ષય પામવું. (૨) નુકસાન ખમવું
(તિરસ્કારમાં કહેવાતો) ઘાંચી ઘાસાહાર કું. [સં. ઘાસ + માં-હાર] ઘાસને ખારાક ઘાંટ ૫. કંસારો ઘાસાહારી વિ. [સં. ઘાસ + માહારી છું.] ઘાસને આહાર ઘાટરવાલ (૪) સ્ત્રી, મોરલી કરનારું
ઘાંટા સ્ત્રી, એરંડાની પાકેલી લુમ ઘા(-ઘાંસાળું વિ. સિંધુ ઘાસ + ગુ. આળું' ત. પ્ર.] ઘાસવાળું
ઘાંટાઘાંટ (ટ્ય), -ટી સ્ત્રી, જિએ “ઘાંટે,'-દ્વિભવ + ગુ. ઘાટ-ઘાં)સિયું જુઓ ‘ઘાશિયું.”
‘ઈ’ સ્ત્રી પ્રત્યય.] ઘાંટામાંથી કાઢેલો અવાજ, બૂમાબમ ઘા(-ઘાંસિ -૨-૩ જ “ઘાશિયો ૧-૨-૩,
ઘાંટાઝન ૫. પાણીમાં ડૂબકી મારનાર માણસ, ઘાટઆજ ઘાસે-સાટિયું ન. [જુઓ ‘ઘાસવું દ્વારા.] ઘસાય તેાયે ઘાંટી શ્રી. જિઓ “ઘાંટે' + ગુ. “ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યચ.] (લા.) વાં નહિ તેવું ઘરમાં પહેરવાનું બલયું. (૨) ઘસાતું અટ- કંઠની બહાર મધ્યમાં રહેલું શંકુ-આકારનું હાડકું, હૈડિયે. કાવવા માટેનું સાધન
[પાસ (૨) બે પહાડો કે ડુંગરાઓ વચ્ચેની સાંકડી ખીણ, ઘાટી. ઘાટ ન. [ સં. થાણ દ્વારા) ધાસના પૂળામાંથી છૂટું કરેલું
(૩) (લા.) મુશ્કેલી. [ અવવી, ૭ નઢવી (૨. પ્ર.) હરકત ઘાટી સ્ત્રી. [જ “ધાસવું દ્વારા.] ઘસારે
આવવી. ૦ ૫ડવી (રૂ. પ્ર.) બાળકનું ગળું આવવું. (૨) ઘાટિયું જુએ “ધાટિયું.’
મુકેલી આવવી. (૩) ગુંચ પડવી. ૦ ફૂટવી (રૂ.પ્ર.) જવાની ઘાંઘર()વું અ. ક્રિ. [રવા.] ઘાંટો કાઢીને રડવું, આરડવું.
આવવી. મરણની ઘાંટી (રૂ. પ્ર.) મરણ સમયની મુશ્કેલી. (૨) માટે અવાજે બુમ પાડથા કરવી
સુવાવડની ઘાંટી (રૂ. પ્ર.) સુવાવડની મુશ્કેલી. ૦ વટાવવી ઘાંઘરાં ન., બ. વ. [જુએ “ઘાંઘઉં.'] ઓવારણાં
(રૂ. પ્ર.) મુકેલી પાર કરવી). ઘાંઘરી સ્ત્રી, એક જાતનું વાદ્ય
ઘાંટી-ઘૂંટી સ્ત્રી. [જએ “ઘાંટી' + “ધંટવું' + ગુ.ઈ' કુ. પ્ર.] ધાંધલું ન. દિ. પ્રા. ધંધઇમ-] મેહ, ગભરાટ, (૨) એવારણાં. આથળ અને મીત
આંટીઘૂંટી અને મુશ્કેલીવાળો માર્ગ (૩) વિ. બહાવરું, વ્યાકુળ ઘાંgવાંછું
ઘાંટુ ન. જિઓ “ઘાંટે.'] (લે.) હુક્કાની ચલમને નીચલો ભાગ ઘાંઘાઈ જી. [જ યાદ : "
“ધાંધુ' + ગુ, “આઈ' ત. પ્ર.] ઘોઘાપણુ
3. 1 1 : *
ઘાંટ ન. {જ ઘટે.'] ગળામાં નીકળતો અવાજ, ઘટે,
ન. જિઆ અઘટિ] ગળામા " ઘાંઘ વિ. [૨વા., વાંધું વિ. [જુઓ ઘાંછું,'-દ્વિર્ભાવ.] (૨) (લા) જુએ “ઘાંટુ.'. (૩) તલને ડેડ, તલસરું બહાવરું વિહવલ, વ્યાકુળ. (૨) ઉતાવળું
ઘાંટે . સિં. ઘ02-> પ્રા. ઘંટ-] ગળામાંથી નીકળતો ઘાંચ (-ચ) સ્ત્રી. [વા.] ચીલામાં પડેલ જરા ઊંડે ખચકે.
ભારે ઘટે અવાજ. [રા પાડવા (રૂ. પ્ર.) બમ-બરાડા (લા) ફાંસ, વાંધા, અડચણ. (૩) ગુંચ, ગૂંચવણ
કરી બોલાવવું. (૨) ક્રોધને અવાજ કર. – ઊંઘ ઘાંચ(-ચે)ણ (-શ્ય) સ્ત્રી. [જુએ “ઘાંચી + ગુ. “અ૮-એ)ણ”
| (રૂ. 45 મોંમાંથી ચોખે અવાજ નીકળ. ૦ કાઢો સૌપ્રત્યય.] ઘાંચીની કે ધાંચી જ્ઞાતિની સ્ત્રી (હિંદુ મુસ્લિમ (૩ પ્ર.) તાણીને મેટે બેલિવું. ૦ ખૂલ (રૂ. પ્ર.) જુએ બંનેમાં), (૨) ઘાંચા જ્ઞાતિની સ્ત્રી
ઘાટ ઊઘડવા.” ૦ પાઠવે (રૂ.પ્ર.) બેલાવવું. (૨) ખિજાવું, ઘાંચી મું. [દે.મા. ધંવિમ-] તેલીબિયાંને ઘાણીમાં નાખી
વઢવું. ૦ બેસ (ગૅસ) (રૂ. પ્ર.) અવાજ ખરો થઈ તેલ બનાવનાર અને વિચાર (હિ; એમાંથી કેટલાક
જવ, તદ્દન બેઠેલે સાદે બેલવું, ફાટેલે સાદે બોલવું]. પાછળથી મુસ્લિમ થયેલા. હિંદુ “ઘાંચી' અત્યારે “ચાંપાનેરી વાળ :
નરી ઘાંડી શ્રી. ઘરના એવા ઉપરથી તેમ ઝાડની ડાંખળી ઉપરથી મેટ' તરીકે જાણીતા છે અને અત્યારે દુધને ધંધો કરતા
લટકતી બરફની શંકુ-આકારની કટકી, હિમ-કણ માલુમ પડી આવે છે.). (૨) સેરઠમાં રાજપૂતોમાંથી ઉતરી
ઘાંતી સ્ત્રી. આદમનું ફળ, જ્ઞાન-ફૂલ (પ્રસ્તી માન્યતા પ્રમાણે) આવેલી મુસ્લિમ ખેડૂત જ્ઞાતિ અને એને પુરુષ. (૩)
ઘાંદુ . એ નામનો એક રેગ (આમિકામાંથી થાય છે.) (લા.) મેલાં તેલિયા ડાઘવાળાં કપડાં પહેરનાર માણસ. ઘાંયજી . [જ “ઘાંયજ' + ગુ. “ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય.] ઘાંયજા [, ખૂટ (રૂ.પ્ર.) દીવામાં તેલ ખૂટી જવું. ૦ જેવું (રૂ.પ્ર.) જ્ઞાતિની સ્ત્રી, વાળદિયાણી ગંદુ, મેલું. ની ઘાણી જેવું (રૂ.પ્ર.) ઘણું જ ગંદુ. ૦ની ઘાયલે . વાળંદ, નાઈ, હિંદુ) હજામ. (૨) મરની ચાંદલા ઘાણીએ જેઠવું (-ઘાણિયે-) (રૂ.પ્ર.) દીપી ન નીકળે તેવી વગરની મેટી પીછી, તરવારડી પ્રવૃત્તિમાં જોડાવું. (૨) આંધળું કામ કર્યું જવું. ૦નું ગાળિયું ઘશિયું જ “ઘાશિયું.” (૩.પ્ર) જન્મમરણને કેરે. ને ઘાણ (ઉ.પ્ર.) ગંદો પહેરવેશ, ઘાશિ૧-૨-૩ જ “ઘાશિ.૧-૨-૩, અને બળદ, ૦નો બેલ (રૂ.પ્ર.) કરીને પણ ન કર્યું એવી ઘાંસા એ “ઘાસણ.” સ્થિતિવાળું. (૨) સંસાર-વ્યવહારના કામમાં ગૂંચવાઈ ગયેલું]
ચવાઈ ગયેલું! ઘાંસણિયું ન. કવાના કાંઠા પાસે રાસડી પથ્થરમાં ન ઘસાય
અહિ ઘાંચીને ખીલ સ્ત્રી, જિએ “ઘાંચી' + ગુ. ‘’ છે. વિ. ને એ માટે રાખવામાં આવતું લાકડાનું આડું
વચ્ચે અનુગ + ખીલડે.”] (લા.) એ નામની એક રમત ઘાંસરોટી જ ઘાસરેટી.’ ઘાંચી-વાઢ ડ), - પું. [એ. “ઘાંચી + “વાડ.' ઘાંસલેટ જ “ઘાસલેટ.”
.
વા (કુ
"(. 3)
જો (