Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 782

ઘચા ઘચ
૩૭.
ઘટવું
ઘચા ઘચ ક્રિ. વિ. રિવા. ઘચા ઘચ
હકીકત, ઊંટ’ (દ.બા.), “ફિનેમિનન' (પિ.ગ.) ઘચાપચી સ્ત્રી [રવા.] (લા.) સંભોગ, મૈથુન
ઘટનાનમ . [સં] બનાવોને સિલસિલો, સિકવન્સ ઑફ ઘચી સ્ત્રી, જિઓ “ઘ' + ગુ. ‘ઈ’ સ્ત્રી પ્રત્યય]ગિહલી-દંડાની ઈવેન્ટ્સ રમત માટેની ગિલી રાખવાની ગબી
ઘટનાગત વિ. [] બંધાયેલા સ્વરૂપનું, સ્ટ્રેચરલ. ઘચૂમ, ૦૩ પું. [રવા. * ગુ. ‘ડું સ્વાર્થે ત. પ્ર.] ઘાટઘટ ઘટનચિત્ર ન. [૪] ભિન્ન ભિન્ન આકૃતિઓના સંમિશ્રણથી વિનાને માણસ કે પદાર્થોને ભીંસાભીંસ જથ્થો
ઉપસાવવામાં આવતી કલામય આકૃતિ ઘચૂમલ વિ. જિઓ “ધમ’ + ગુ. “લ સ્વાર્થે પ્ર.) ધર્મલો ઘટના-પૂર્ણ વિ. [સં.] બનેથી ભરેલું થઈ રહેલું
[ઘચૂમ. ઘટના-રૂ૫ વિ. [સં.) બનાવવાના રૂપનું, “ફિનોમિનલ ઘચૂમલે પૃ. [જ એ “ઘમ' + ગુ. ‘લું' સ્વાર્થે ત. પ્ર] જુઓ ઘટ-પટવિ. [રવા] અવ્યવસ્થિત રીતે રહેલું.(૨) (ક્રિ. વિ) ઘચુંબ, ૦૭ જુઓ “ઘમ.”
હાથોહાથ ઘચુંબલ જુઓ “ધમલ.”
ઘટ-પાટ કું. ડગે નહિ તેવું દઢ આસન ઘચુંબલે જુઓ “ઘમલો.”
ઘટસ્થાપન ન. સિં] નવરાત્ર તેમજ લગ્નાદિ માંગલિક ઘટે છું. [રવા.] ઘચરકે
પ્રસંગે તેમ નવા મકાનમાં પ્રવેશ મુહૂર્ત વખતે ધાર્મિક વિચારે ઘટો છું. ગઠ્ઠો, પીંડે, લોંદો
કરવામાં આવતી માંગલિક ઘડાની સ્થાપના ઘચે પું. [રવા.] કેડી ઠેર વગેરેની રમત માટે કરવામાં ઘટ-ફાટ કું. સિ.] (લા.) પી કે રહસ્યમય વાતને ખુલી આવેલો નાનો ખાડો, ગબે, ગબી
કરવી એ. [૦ કર (રૂ.પ્ર) વાત ખુલી કરવી. (૨) ઘટ છું. [૪] ઘડે. (૨) (લા.) શરીર. (૩) હદય, મન. નિકાલ લાવવા. ૦ થ (રૂ.પ્ર.) વાત ખુલી થવી. (૨) [માં આવવું (રૂ. પ્ર.) (માતાજીને) આવેશ આવો! નિકાલ આવવા]. ઘટ (થ) સ્ત્રી, જિઓ ઘટવું' (ઓછું થવું).] ઘટાડો, ઘટ સ્ત્ર. (સં.] ૧-વેલાઓની જમાવટ, ખંડ. (૨) વાદળાંની એવું થયું–જણું થવું એ. [૦ આવવી, ૦ ખમવી, ૦ જવી, જમાવટ. (૩) (હાથીઓને) સમૂહ ૦ પઢવી (રૂ.પ્ર.) ખોટ આવવી, નુકસાન થવું]
ઘટાકાશ ન. [સં. ઘટ+ઝારા , ન.] ઘડામાંનું પિલાણ, ઘટ એ “ઘર.'
ઘડામાંની ખાલી જગ્યા-રૂપ આકાશ ઘટક વિ. સિં.] જનારું, રચનારું. (૨) વસ્તુના અંશરૂપ. (૩) ઘટાઉ વિ. [ઓ “ધટવું' + ગુ. “આઉ' કુપ્ર.] ઓછું પું. કામ કરવાનું કે, “બ્લેક.” (૪) એકમ, કૅસ્ટિટયુઅન્ટ' થતું જતું હોય તેવું ઘટક આણું છું. [સં.] આકાર આપનાર બારીક કણ, ઘટા-(-)મ વિ. સિ. ઘટા દ્વારા) ઘટાવાળું [ભપકો સેમેટિક સેલ” (ન.દે.)
[(પીતી વખતે) [(પીતી વખત)
ઘટા-ઘે(-)ર પં. [જ એ -(-) ૩. આ
સં. થર્ટી દ્વારા] (લા.) આડંબર, ઘટક ઘટક ક્રિ.વિ. રિવા.] “ઘટક' “ધટક' એવા અવાજથી ઘટાટો૫ છે. [સ. ઘટ + આરો] અડંબર, ભપકો. (૨) ઘટકર્પર છું. (સં.) ઘડાનું અડધિયું
વાદળાંઓની જમાવટ, મેઘાડંબર ઘટક દ્રવ્ય ન. [સં.] આકાર આપનાર પદાર્થ, ઈન્ટેડિયન્ટ ઘટાડવું એ જ ઘટવું'માં. ઘટકાવયવ છું. [સં. ઘર + મવૈવવ] અંગભૂત અવયવ કે ઘટાડે રૂં. જિઓ “ઘટવું' + ગુ. “આડે' કુપ્ર.એ ઇભાગ, ‘કેમ્પોનન્ટ
[ઉતારી જવું ઊણું થવું એ, ઊણપ, કમીપણું, “ડિકશન. (૨) બંધ ઘટકાવવું સક્રિ. [રવા.] “ઘટક' એવા અવાજથી ગળે પડવું એ, “બેઈટમેન્ટ’
[પરકાયાપ્રવેશ ઘટકી અડી. સિં] નાને ઘડે
ઘટપાલટ ન. સિં. ઘટ + પલટ' દ્વારા] શરીર બદલવું એ, ઘટ પું. [વા.] સણકે, ચસકે, [-કા ન(નાંખવા, ઘટ-બેર ન. એ નામની એક વનસ્પતિનું ફળ, ગટ-બાર -ક ભરવા (રૂ.પ્ર.) ચસકા આવવા]
ઘટ-બેરી એ “ગટબેરડી. ઘટ ઘટ કિ.વિ. [વા.] “ઘટ ઘટ એવા અવાજથી (પીતી વેળા) ઘટ-મ(-4), (ઘટય-મ(-4),થ) સ્ત્રી. [જ એ “ઘટવું' + ઘટઘટાવવું સક્રિ. જિઓ “ઘટ ઘટ.—ના, ધા.] “ઘટ ઘટ “ભટવું.'] (લા.) વિચારોની પરંપરા. ગડમથલ એવા અવાજે પી જવું, ગટગટાવવું
ઘટમઠ છું. [સં.] (લા.) સ્થળ, જગ્યા ઘટતા સ્ત્રી. [સં.] ઘડે હોવાપણું, ઘડાની સ્થિતિ ઘટમ-દાર વિ. [સં. ઘાટ + ફ. પ્રત્યય] ઘાટીલું. ઘટતા સ્ત્રી જિઓ ઘટ + સં, ત. પ્ર.] ઘટ્ટપણું ઘટમાન વિ. સિં] બને જતું, થતું જતું. (૨) ઘટતું, યોગ્ય ઘટતું વિ. [જ “ઘટવું' + ગુ. “તું' વર્ત. ક.] (લા.) ઘટન્માળ જી. [સ, ઘટ-માયા], -(-ળા) જી. સિ.] વાજબી, યોગ્ય
(લા) પેંટનાં ડેલચાંની માફક ચાલતી પરંપરા ઘટત્વન. [૩] જુઓ “ઘટ-તા.
ઘટ-ઘટ (ઘટય-વટ) જેઓ “ઘટ-મટ.' ઘ ત્વન. [જ “ધટ'+ સં, ત. પ્ર.] જ ધટ-તા.' ઘટવધ (ઘટ-વર્ષ) સ્ત્રી. જિઓ ધટવું'+ “વધવું.”] ઓછું ઘટન ન. (સં.) બનવું એ, રચના, રચના
થવું ને વધી પડવું એ, ઘટાડો-વધારો ઘટન-તત્વ ન. [સં.] બંધારણને લગતે સિદ્ધાંત, “સ્ટ્રકચરલ ઘટવું અ. ક્રિ. [સં. ઘટ તત્સમ બનવું, થવું. (૨) ગ્ય પ્રિન્સિપલ' (ઉ.)
હેવું, લાયક હોવું. (૩) બંધ બેસવું, બેસતું આવવું. ઘટાવવું પટના શ્રી. [સ.] ઘટન. (૨) બનાવ. (૩) કારીગરી(૪) ., સ. ફિ.