Page Text
________________
સ્તવ્ય
૭૩૨
ગ્રહ-ભાતર
પ્રસ્તથ વિ. [સં.] જ “ગ્રસનીય.'
પ્રહણાંત (ગ્રહણાત) . [સં. + મ7] જેઓ “ગ્રહણ-મેક્ષ.” પ્રસ્તાદય પું. [સં ગ્રત + ૩૩] ગ્રહણ થયું હોય એવી ગ્રહણી સ્ત્રી. [સં] એ નામનો ઝાડાને એક રોગ, અતીસાર,
સ્થિતિમાં સૂર્ય કે ચંદ્રનો ઉદય થવો એ, સધરિ ઉદય સંગ્રહણી પ્રસ્થ વિ. [સં] જએ ‘ગ્રસનીય.’
ગ્રહદશ સ્ત્રી. [સ.] જન્મકુંડળીમાં તે તે ગ્રહની સ્થિતિ. પ્રહ ૫. [સં.] પકડ, ગ્રહણ. (૨) મનમાં અમુક ઠસી ગયેલ– (જ.) (૨) (લા.) સારી યા માઠી કુંડળીમાંની ગ્રહોની પૂર્વથી બંધાઈ ગયેલો અભિપ્રાય, પર્વગ્રહ, બાયસ.(૩) પરિસ્થિતિ. (જ.) (૨) (લા.) દુર્દશા. [૦ બેસી આકાશમાં સૂર્ય અને એની આસપાસ ફરનાર મંગળ (ઐસવી) (રૂ. પ્ર.) આપત્તિ આવી પડવી] બુધ શુક્ર શનિ યુરેનસ (યુન હર્ષલ પૃથ્વી અને પૃથ્વીને ગ્રહ-દાન ન, સં.] જન્મકુંડળીમાંના તે તે ગ્રહનું ખરાબ ઉપગ્રહ ચંદ્ર ઉપરાંત મનાયેલ રાહુ અને કેતુ. (જ.) (૪) પરિણામ ટાળવા માટે કરવામાં આવતું દાન (લા.) ભાગ્યદશા. [ ઊતરવા (રૂ. 4) માઠી દશા પૂરી થવી. પ્રહ-દષ્ટિ સ્ત્રી. [સં.] જમકુંડળીમાંની તે તે ગ્રહની વેધક ૦ કઠણ થવા (૨. પ્ર.) માડી દશા આવવી. ૦ કઠણ હવા, પરિસ્થિતિ (સારી યા નરસી), (.) ૦ ગામ જવા (-ગામ્ય), ૦ ઘરેણે મૂકવા (રૂ. પ્ર.) માઠી પ્રહ-નિરીક્ષણ ન., શહ-નિરીક્ષા સ્ત્રી. [સં.] આકાશીય દશા ચાલુ હોવી. પાધરા થવા (રૂ. પ્ર.) સારી દશા ગ્રહોની ગતિની યંત્ર વગેરે દ્વારા તપાસ કરવાની ક્રિયા આવવી. ૦ પાધરા હોવા (રૂ. પ્ર.) સારી દશા ચાલુ હોવી. પ્રહપીડ સ્ત્રી. [સં] જન્મકુંડળીમાંના ખરાબ સ્થાનમાં (૨) ધાર્યું કામ પાર પાડવું. ૦ બેસવા (બૅસવા-) (રૂ. પ્ર.) પડેલા તે તે ગ્રહને લીધે થઈ માનવામાં આવતી તકલીફ માઠી દશા ચાલુ હોવી થવી, ૦ મળવા, ૦મળતા આવવા, પ્રહ-પૂજન ન., ગ્રહ-પૂજા શ્રી. [સં] ગ્રહોની પીડાજનક ૦ મળતા હોવ (રૂ. પ્ર.) વરકન્યાના જન્મના ગ્રહોની ક્રિયાની શાંતિ માટે કરવામાં આવતું તે તે ગ્રહનું અચેન-પૂજન સ્થિતિ એકબીજાને અનુકૂળ હોવી (જેનાથી બનાવ રહે). ગ્રહ બલ(ળ) ન. સિં] જમકુંડળીમાંના તે તે ગ્રહની સુખ૦ વાંકા થવા (ઉ.પ્ર.) માઠી દશા શરૂ થવીવાંકા હેવા કારક પરિસ્થિતિ. (જ.)
[(જ.) (૩. પ્ર) માડી દશા હેવી. સીધા હોવા (. પ્ર.) સારી પ્રહ-ભાવ પું. [૩] જન્મકુંડળીમાંના તે તે ગ્રહની અસર. દશા હોવી].
ગ્રહમખ પું. સિં] કુંડળીમાંના પ્રતિકુળ ગ્રહોની ખરાબ પ્રહ-કક્ષા સ્ત્રી. [૪] તે તે ગ્રહને કરવાની એની વલ- દશામાંથી બચવા કરવામાં આવતો યજ્ઞ રેખા, ગ્રહોને સૂર્યની આસપાસ ફરવાનો માર્ગ
કહ-મંડલ(ળ) (મડલ,-ળ) ન. [8] સૂર્યની આસપાસ પ્રહ-ગણિત ન. [સં.] આકાશીય ગ્રહોની ગતિને લગતું કરતા આકાશીય ગ્રહોનું વર્તુળ, ગ્રહનચક્ર ગણિત, “એસ્ટ્રોનોમિકલ એરિથમેટિક
ગ્રહ-માગું છું. [સં] જુએ “ગ્રહ-કક્ષા.” ગ્રહ-ગતિ સ્ત્રી. (સં.] આકાશીય ગ્રહોની સૂર્યની આસપાસ પ્રહ-માલ-ળા) સ્વ. [સં.] જુઓ “ગ્રહ-મંડલ.” ફરવાની ક્રિયા
થયંત્ર (વ્યત્વ) ન. [સં] આકાશીય ગ્રહોની ગતિને ખ્યાલ પ્રહ-ચક ન. સિં.] જુઓ “ગ્રહમંડલ.”
આપનારું યંત્ર પ્રહણ ન. સિ.] પકડવું એ. (૨) સ્વીકારવું એ. (૩) સમઝવું ગ્રહ-રાજ . [સં] ગ્રહોને રાજા-સૂર્ય
ચં ચંદ્ર વગેરે ગ્રહોનું એકબીજાની આડે આવવું પહયુતિ સ્ત્રી. [સં] કઈ પણ બે કે વધુ ગ્રહોનું ઉત્તર-દક્ષિણ એ, આકાશીય તારાઓને તે તે ગ્રહનું આડે આવી જ એક લીટીમાં આવી જવું એ. (જ.) એ. [ કરવું (રૂ. પ્ર.) લેવું. (૨) સ્વીકારવું. (૩) સમઝવું. હવેગ ૫. [સં.] ગ્રહોની અનુકુળ કે પ્રતિકુળ પરિસ્થિતિ ૦ લાગવું (. પ્ર.) સર્ચ કે ચંદ્રને ચંદ્રનું અને પૃથ્વીનું અડે (જન્મકુંડળીમાં). (.) આવવું એ (જની માન્યતા પ્રમાણે રાહુ અને કેતુથી ગ્રહ-લાઘવ ન. [સં] ગણેશ દેવજ્ઞને ગ્રહોની ગતિ વિશે ગ્રહણ થવું)]
ખ્યાલ આપતો જતિષશાસ્ત્રને એક ગ્રંથ. (સંજ્ઞા). પ્રહણક-પત્ર ન. [સં.] ગિર-ખત, ગિર-દસ્તાવેજ મહલાઘવી વિ. [સ રદ્દઘન + ગુ. “ઈ' ત...], વીય પ્રહણ-કોલ(-) ૫. [સ.] સંયે ચંદ્રનું ગ્રહણ થયાને સમથ, વિ. સિં] પ્રહલાધવ ગ્રંથના ગણિત પ્રમાણેનું ગ્રહણ દરમ્યાનને રામય
હવું સક્રિ. [સ. પ્રદ્ -તત્સમ] પકડવું. (૨) સ્વીકારવું. પ્રહણુ-પર્વો કાલ(-ળ) . [સં. ગ્રહણનાં આરંભ અને છટવા (૩) ધારણ કરવું, સમઝવું. પ્રહાલું કર્મણિ, કિ. ગ્રહાવવું વચ્ચેને દાન-પુણ્ય કરવાનો મનાયેલે સમય
છે., સક્રિ..
ખિ. (ખોળ.) પ્રહણનેમેક્ષ છું. [૪] સૂર્ય-ચંદ્રનું ગ્રહણમાંથી છૂટા થવાનું પ્રહ-વિક્ષેપ છું. [સં] ગ્રહની કક્ષા અને ક્રાંતિવૃત્ત વચ્ચેનો પ્રહણ-શક્તિ સ્ત્રી. [સં] સમઝી લેવાની શક્તિ, ધારણા-શક્તિ પ્રહ વેધ છું. (સં.] આકાશમાં સૂર્ય ચંદ્ર વગેરે સાથે થતું પ્રહણશીલ છે. [ સં. ] ધારણ કરી લેવાની-સમઝવાની તે તે ગ્રહનું પરસ્પર એળંગવું એ. (ખગેળ.) શક્તિવાળું, “રિસેટિવ'
પ્રહશાંતિ (શાનિત) શ્રી. [સં], ગ્રહ-શાંતિક (-શાન્તિક) પ્રહણશીલતા સ્ત્રી. [સં.) ગ્રહણશીલપણું, “ફિસેટિવનેસ” ન. [૪], પ્રહ-શાતેક (શાન્તક) ન. [૪ પ્રક્રાતિ] થહણ સ્પર્શ પું. [૪] સૂર્ય-ચંદ્રનાં ગ્રહણ થવાનો આરંભ જમકુંડળીમાં તે તે ભવનના વિM કરતા મનાતા ગ્રહોની ગ્રહણજ્ઞા સ્ત્રી. [સં. + માજ્ઞા પકડી લેવાની સરકારી આજ્ઞા, કર્મકાંડની રીતે કરવામાં આવતી શાંતિક્રિયા વોરન્ટ'
પ્રહ-લક્ષાંતર (-ભાતર) ન. [૪] ગ્રહ એકબીજાની સામે
''')
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016072 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1976 |
| Total Pages | 1086 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 32 MB |