Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 776

ગૌમુખ
૭૩૧
ગ્રસ્તાસ્ત ગોમુખ ન. [સ, નો-મુa] જુઓ ગોમુખ.” (ગૌમુખ' ગૌરી-નંદન (-નન્દન) પું. [સં] જુઓ ગૌરી-તનય.” અસિદ્ધ છે.)
ગૌરી-નાથ, ગીરી-પતિ મું. [સં.] જએ ગોરી-કાંત.” ગૌમુખિયું વિ. [જીએ “ગોમુખિયું.'] જુએ “ગેામુખિયું' ગીર-પુત્ર છું. [સં.] જુઓ ગૌરી-તનય.” ગૌમુખી સ્ત્રી, જિઓ ગોમુખી.'] જઓ ‘મુખી.” ગૌરી-પૂજન ન., ગૌરી-પૂજા સ્ત્રી. [.] પાર્વતીનું પૂજન ગૌમુખું વિ. જિઓ ‘મુખું.'] જુએ “ગોમુખું.” કરવાનું કુમારિકાઓનું એક ધાર્મિક કાર્ય, ગોર-પૂજ ગૌ-મૂત્ર ન [સ. નો મૂa]ઓ ગોમત્ર ગૌમત્ર’ અસિદ્ધ છે) ગૌરીવ્રત ન. સિં] ગૌરી-પૂજનનું વ્રત ગૌદાન ન.[સ, જો-ઢાન] જુઓ ‘ગ દાન' (‘ગૌ દાન’અસિદ્ધ છે.) ગૌરી-શંકર (-૨) ડું [સં.] પાર્વતી સાથેના મહાદેવ. ગૌ-પાલક વિ. પું. [સ, નો-પાઝ] જએ “ગે-પાલક, (ગ- (૨) ન. હિમાલયનું એવરેસ્ટ (ગોરીશિખરથી જરા નીચું પાલક' અસિદ્ધ છે) [‘ગૌ-બ્રાહ્મણ” અસિદ્ધ છે.) બીજુ) શિખર, (સંજ્ઞા)
બ્રાહ્મણ ન., બ. ૧. [સં. -ત્રHI) એ “ગો-બ્રાહ્મણ.” ગોરી-શિખર ન. [સં. ] હિમાલયનું સૌથી ઊંચું શિખર ગીબ્રાહ્મણ-ઋતિપાલક વિ, યું. [, નો-ત્રણ-afપાટ એવરેસ્ટ (કે. કા.).
[(સંજ્ઞા.) જુઓ બ્રાહાણ-પ્રતિપાલક.” (ગીબ્રાહ્મણ-પ્રતિપાલક” ગૌરી-સપ્તમી સ્ત્રી. [સં.] ભાદરવા સુદ સાતમની તિથિ. અસિદ્ધ છે.)
ગૌરીસુત પું. [સં] જએ “ગૌરી-તનય.' [(૨) ગુજરાતી ગીર વિ. સિં] ગુલાબી ઝાંયનું ધોળું, ગેરું
ગૌર્જર વિ. [સં1ર્નર માનીને સં] ગુર્જર પ્રજાને લગતું. ગીર-તા સ્ત્રી. [સં.] ગેરાપણું
ગૌર્જરી સ્ત્રી. [ઓ ગૌર્જર.” સં] પશ્ચિમ ભારતવર્ષના ગરવ ન. [સ.] ગુરુ-તા, ગુરુપણું. (૨) મોટાઈ, મહત્તા. એ નામનો અપભ્રંશને એક પ્રાંતીય ભેદ. (સંજ્ઞા.) (૨)
(૩) દીર્ધતા, લંબાઈ. ૪) માન, આદર, (૫) (લા.) લપ. એ નામની એક રાગિણી. (સંગીત.) (૩) ગુજરાતી ભાષા. ગૌરવપૂર્ણ વિ. સિં.] ગૌરવથી ભરેલું, મહત્તાવાળું (સંજ્ઞા.). ગૌરવપ્રદ વિ. [સં.] ગૌરવ આપનારું, મહત્તાવાળું ગૌ-શીતલ(-ળા) સ્ત્રી, જિ -રત] જએ “ગો-શતલા.' ગીરવયુક્ત વિ. [સં.] ગૌરવવાળું, મહત્તાવાળું
(આ ગૌ-શીતલા’ અસિદ્ધ છે.). ગીર-વર્ણ વિ. સિં.] ગોરા રંગનું. (૨) રૂપાળું
ગરસેવક વિ., ૫. સિં. રો-સેવન] જુઓ “ગા-સેવક.” ગૌરવવંત (-વત્ત), -તું -વતું) વિ. [સં. ૧વત >પ્રા. "વંત (આ “ગૌ-સેવક' અસિદ્ધ છે.)
(અસિદ્ધ છે.) + ગ. “G” સ્વાર્થે ત.ક.], ગૌરવ-શાલી(-ળી) વિ. સં., મું] ગૌ-સેવા સ્ત્રી. [સ, -સેવા] જુએ “ગે સેવા.” (આ ગૌ-સેવા' ગૌરવવાળું, મહત્તાવાળું
[લાગેલું કલંક ગા-હત્યા શ્રી.સિં-ફા] જુઓ “ગ-હત્યા.” ( ગૌ હત્યા” ગૌરવ-હાનિ શ્રી. [સં.] ગૌરવને થયેલું નુકસાન, મેટાપણાને અસિદ્ધ છે.). ગૌરવાવિત વિ. [સં. + મરચુત એ “ગૌરવયુક્ત.” ગી-હત્યા વિ. [ઇએ “ગે-હત્યારું.'] જુઓ ‘ગ-હત્યારું.” ગૌરવાંકિત (વાકકિત) વિ. સિ. સ્મૃ[િ] ગૌરવ મળ્યું છે તેવું, ચાટ સ્ત્રી. [ અં. ગેઇટ ] પોલીસ ચોકી, ગેઇટ મહત્તા મળી છે તેવું, મહત્તા પામેલું
શ્યાલિનાઈટ સ્ત્રી. [અં] એ નામનું એક ખનિજ, (૫. વિ.) ગોરવિત વિ. સિ.] ગૌરવ પામેલું, જેને ગૌરવ મળ્યું છે તેવું, ગ્વાલિયમ સ્ત્રી, [.] જસતવાળા પથ્થરમાંથી નીકળતી ગાર-સ્વરૂપ વિ. [સ.] ગૌરવર્ણ
એ નામની એક ધાતુ. (પ. વિ.) [ગંદી વાયુ] ગૌરાંગ (ગૌરા) વિ. [સં. + મ] ગૌર અંગવાળું, રૂપાળું. ગ્યાસ પું. [ અં. ગેસ ] બળતણ વગેરેમાંથી નીકળતે એક (૨) યુરેપ અમેરિકાનું વાસી. (૩) પું, ગેડિયા સંપ્રદાયના શ્વાસ-તેલ ન. [ + જુઓ “તેલ.” ], ગ્યાસ-લેટ ન. [ + પુરસ્કારક ચિંતન્ય મહાપ્રભુનું એક નામ. (સંજ્ઞા.)
એ. લાઈટ ] (લા.) એ “ધાસલેટ.” [ ગૌરાંગદેવ (ગીરા - મું. [સ. (લા. ઈંગ્લેન્ડના વાસી, અંગ્રેજ ગ્યાળ ન. નિર્વ શ. [૦ જવું, ૦ નીકળવું (રૂ. પ્ર.) નિર્વશ ગીરાંગના (ગૌરાના) સ્ત્રી. (સં. + મના,] ગોરાંગિની થથન ન. સિં] ગંથવું એ, ગંથણી. (૨) રચના (ગૌરાગિની) સ્ત્રી.[સ. જ ગૌરાંગ.”], ગૌરાંગી ગૌરાગી પ્રથિત વિ. [સં.] ગયેલું. (૨) રચેલું
સ્ત્રી. સિં.] ગૌરવણ સ્ત્રી. (૨) (લા.) અંગ્રેજ શ્રી પ્રસન ન. [સાં ] કેળિયે કરી જવું એ, ગળી જવું એ, ગોરી સ્ત્રી. સિં.] ઉમા, પાર્વતી (શિવ-પત્ની). (૨) આઠ ઓગાળી જવું એ વર્ષની બાળા (સ્ત્રીઓનાં નામે છેડે અર્થ વિના; જેમકે થસનીય વિ. [સં] ગળી જવા જેવું વિદ્યાગૌરી’ ‘કમળાગૌરી’ વગેરે)
દ્રિ, શિવ પ્રસવું સ, કેિ. [, ગ્રન્ તસભ] ગળી જવું, એગાળી ગૌરી-કાંત (કાવત) ૫. [સં] ગૌરી-પાર્વતીના પતિ-મહાદેવ, જવું. (૨) ગ્રહણ કરવું (ઈ-ચંદ્રનું) થસાવું કર્મણિ, જિ. ગૌરી-ચતુર્થીવ્રત ન. [સં.] માઘ સુદિ શેાથના દિવસનું સ્ત્રીઓનું પ્રસાવવું છે., સ. કિ. એક વ્રત. (સંજ્ઞા)
[ચાથની તિથિ. (સંજ્ઞા ) પ્રસાવવું, ઘસાવું જુએ “ગ્રસવુંમાં. ગૌરી-ચેથ (ચેંચ) સ્ત્રી. [ + જુઓ ચેાથ.'] માધ સુદિ ગ્રસિત, ગ્રસ્ત વિ. સિં] ગળી જવામાં આવેલું. (૨) ગ્રહણ ગોરી તનય પં. [ { ] કાર્તિકેય, કાર્તિક સવામી. (૨) કરવામાં આવેલું (સુર્ય-ચંદ્ર) (૩) (લા.) ગરકાવ, મગ્ન, ગણપતિ, ગણેશ
તલીન. (૪) (રેગથી ઘેરાયેલું ગૌરી-તત્રત ન. [સં.] કાર્તિક માસની અમાસને દિવસે પ્રસ્તાસ્ત છું. [સં. શરત + અર7] ગ્રહણ થયું હોય એવી પાર્વતીના પૂજનને લગતું વ્રત. (સંજ્ઞા.)
સ્થિતિમાં સૂર્ય કે ચંદ્રનું આથમી જવું એ, સઘરિયો અસ્ત