Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 754

ગુળસ કરી
૭૦૯
ગળ
ગળાને વેલો
પ્રબળતાની સ્થિતિ
[દાંડ, દાદા ગુળસકરી સ્ત્રી. જાઓ ‘ગંજેટી.'
ગુડે (ગુડો) છું. [હિ. ગુંડા] રખડતો માથાભારે માણસ, શું(ગુ)મા-હા !., બ. વ. [૪ ઓ.jયું + વડા '] મંગા- શું-ગૂંજીદ, ૦૨ ૫. કેટલાંક વૃક્ષમાંથી ઝરતે ચીકણે રસ વેડા, મંગાપણાનો દેખાવ કરવાની આદત
(બાવળ લીમડો સરગ ગુગળ વગેરે) ગું(-ગૂ)નું વિ. [ફા. ગુંગ + ગુ. “ઉ' સ્વાર્થે ત. પ્ર] બોલી ગુંદર-ખડ ન. એક પ્રકારનું ઘાસ ન શકે તેવું, મંગુ
ગું-ગું )દર પું. એ નામની એક વનસ્પતિ, મેથની જાત મુંજક (ગુજક) વિ. [સં] ગુંજન કરનારું
શું-મ્)દર-પાક યું. [ + સં.] ગુંદરને શેકી મસાલા સાથે ગુંજ-કેળ (ગુર-જ કૅથ) સ્ત્રી. [“ગુંજવું + કેળ.] એક ચાસણમાં બનાવેલું મિષ્ટાન્ન. (૨) (લા.) મઢ માર, ટાઢે પ્રકારની કેળ (ઝાડ)
માર, મેથીપાક ગુંજ-ગેળો (ગુજ.) સ્ત્રી. [+ જુએ ગોળી.”] આંખ ઉપર શું-શું )દરાઠું સ. કિં. [૪ -ગ )દર,'-ના. ધા.] થતી ચણોઠી જેવી ગાંઠ
ગુંદરવાળું કરવું, ગુંદર લગાવો ગુંજન (ગુજન) ન. [સં.] કમળ મધુર અવનિ, ભ્રમર પક્ષી શું-શું દરિયાળ વિ. [જ “શું(ગે)દર’ + ગુ. ઈયું? + વગેરેનો મધુર ગણગણાટ
આળ' ત. પ્ર.] ગુંદર લગાડવો હોય તેવું ગુંજના સ્ત્રી. [સં. મધુર વનિ, ગુંજન. (૨) (લા.) પ્રાર્થના ગું(દરિયું ન., વિ. જુએ ગુ(ગે) દર’ + ગુ. “યું ગુંજનીય (ગુ-જનીય) વિ. [સં.] ગુંજન કરવા જેવું ત. પ્ર. ] ગુંદર રાખવાનું પાત્ર, ગુંદરની સીસી. (૨) વિ. ગુંજનીયતા (ગુજનીયતા) સ્ત્રી. [સં] ગુંજન થાય કે કરી (લા. ઝટ ઊઠે નહિ અને વાત છેડે નહિ તેવું, લપિયું શકાય એવી પરિસ્થિતિ, ગુંજ્યતા
શું(-ગં)દિયું વિ. જિઓ “ગુંદી ગુ. ઈયું” ત. પ્ર.] ગુંદ શું જવું (ગુ-જવું) અ. ક્રિ. [સં. ગુન્ તત્સમ અવ્યક્ત મધુર ભેળવેલું (કંકુ વગેરે) [ ચેટવું, છે વળગવું (રૂ. પ્ર.) લપ ઇવનિ કરવો. (૨) અંદર ને અંદર સ્તંત્ર વગેરેને અસ્પષ્ટ વળગવી, લફરું વળગવું] પાઠ કરવો. ગુંજવું (ગુજા) ભાવે, કિ. મુંજાવવું ગુંફ (ગુગ્લ) . [સં] ગંથવું એ. (૨) ઝૂમખું (ગુજાવવું) છે., સ, કિ.
[વજન, રતી ગુંફન (ગુમ્ફન) ન., -ના સ્ત્રી. સિ.] ગંથવું એ, ગંથણી ગુંજા (ગુસ્સા) . [સં.] ચણોઠી. (૨) ચણોઠી જેટલું ગંદું (ગુપ્પવું) સ. ક્રિ. સિં. ગુ, તત્સમ ગંથવું. ગુંફાવું ગુંજાઈશ ઝી. [ફા.) ગજે, તાકાત, શક્તિ
કર્મણિ, કિં. શુંફાવવું છે, સ, ક્રિ. શું જાગુંજ (ગુજ્જા-ગુજય) સ્ત્રી. [જ એ “ગુંજવું,—દ્વિર્ભાવ.] ગુંફાવવું, ગુંફાવું (ગુખ્યા-) જુએ “ગુંફવુંમાં. સતત થતે ગુંજારવ
[તાપવું એ. (અ.) ગુંફિત (ગુફત) વિ. [૪] ગૂંથતું ગુંજાતા૫ (ગુજા-) પં. [સં.] ચણેઠીને અગ્નિ માની ગુફેટાવું અ. ક્રિ. ગૂંચવાયું ગુંજા-ફલ(ળ) (ગુ-જાફલ, -ળ) ન. [સં] ચણોઠી ગુ . [ -> પ્રા. ગુમ-] ઝુંડ, જથ્થો ગુંજા-માલા(-ળા) (ગુ-જા-માલા, -ળા) સ્ત્રી. [સં.] ચણોઠીની ગુંબજ (ગુમ્બજ) છું. [ ફા. ગુબ૬] ઘુમટ. (૨) બૂરજ, માળા. (૨) (લા.) ચણોઠીના આકારના પારાની કંઠની એક (૩) મિનારો
[(૨) (લા.) બાગળ પ્રકારની સેનાની માળા
ગુંબજ-દાર (ગુમ્બજ-) વિ. [ફા. ગુખદ-દાર ] ગુંબજવાળું. ગુંજાર (ગુજાર) પું. [ઓ “ગુંજારવ.)], ગુંજારવ (ગુજા- ગુબે (ગુખે) . [રવા.] ગડેદ, ધુંબ, રવ) પું. [સ. ગુજ્ઞ + A-] ભ્રમર વગેરેને અવ્યક્ત મધુર – ન. [સ. જૂથ પ્રા. / વિઝા, મળ (ખાસ કરી માનવ કવનિ, મધુર ગણગણાટ
પ્રાણીને). [૦ ઉછાળવું (રૂ. પ્ર.) બદનામ કરવું. જે કરવું ગુજાવવું, ગુંજાવું (ગુજ-) ઓ “ગુજ'માં.
(રૂ. પ્ર.) બગાડવું. ૦ ખાવું (રૂ. પ્ર.) જૂઠું બોલવું. (૨) ગુંજાશ (-૨) જુએ “ગુંજાઇશ.”
શરમ-ભરેલું કામ કરવું. ૦ થવું (રૂ. પ્ર.) બગડવું. (૨) ગુંજા-હાર (ગુંજા-) પું. [સં.] ચણોઠીની માળા
પાયમાલ થવું.] ગુંજિત (ગેજિત) ન. [સં] ગુંજન
ઈ સ્ત્રી. રમતમાં અસત્ય બોલવું એ, અણચી, કચ ગુંજ્ય-તા (ગુ-જ્યતા.) સ્ત્રી, -ત્વ ન. [સં] ગુંજન થાય ગૂઈસ્ત્રી, જિઓ “ગુ' દ્વારા.] ગુદા, મળદ્વાર. (૨) (લા.) કે કરી શકાય એવી પરિસ્થિતિ, ગુંજનીયતા
લટી-કે ગિફલીદાંડાની રમત માટે નાના ખાડે, ગબી ગુંડન (ગુપ્તન) ન. [સં.] ઢાંકવું એ, છુપાવી દેવું એ ગૂઈભરામણું વિ. જિઓ ગુઈ' + “મારવું + ગુ. ‘આમણું" મુંડિત (ષ્ઠિત) વિ. [સં] ઢાંકેલું, છુપાવી દીધેલું ક. પ્ર.] સૃષ્ટિ-વિરુદ્ધ મૈથુન કરાવનારું ગુંઠા . [એ. ગુર] એકરના ૪૦ મા ભાગનું મા૫, ૨૦ ગુ-ખાટ (-ડ), ડી સ્ત્રી. [જ એ “શું” કે “ખાડ’–‘ખાડી.”] વસાનું માપ, ૧૧૪૧૧ ચોરસ વારનું માપ
વિષ્ટા નાખવાને ખાડે, અધણખાડ ગુંઠાઈ (ગુડાઈ) સ્ત્રી. [જ “ગંડે' + ગં. “આઈ'ત.પ્ર.], ગૂગદ૬ અ. ક્રિ. [રવા. ] દેડવું. ગૂગદાણું ભાવે. ક્રિ.
શું-ગીરી (ગુડાગીરી) સ્ત્રી. જિઓ “શું' + ફા.પ્રત્યય) ગુગદવિવું છે, સ, કિ. ગુંડાપણું, ગુંડાગીરી
ગૂગળ છું. [ સં. 18] એ નામનું એક જાતને સુગંધી ગુંઠાશાહી (ગુડા) સ્ત્રી. [ જુઓ ગુંડો' + “શાહી.'] ગુંદર આપનારું વૃક્ષ. (૨) એ વૃક્ષને ગુંદર. [૧ને ગુંડાઓના અમલની પરિસ્થિતિ, ગુંડાઓની દાદાગીરીની ગુ-ગું )દ લઈ ચેટવું (રૂ. 4) કામને વળગી રહેવું].