Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 736

ગાર્ડ-રેઇલ
આપવાને માટે કરવામાં આવતા મેળાવડે ગાર્ડ-રેઇલ પું. [અં.] રેલના રસ્તાને સાચવનારો લેખંડને પાટા ગાર્ડ સ્ટેન પું. [અં.] ચેાકીના નિશાન માટે ખેાડવામાં આવતા પથ્થરના ખાંભે
ગામાં પું. [પાચુ .] ચેાકીદાર, પહેરગીર ગાર્ડિયન વે, [અં.] સગીરનું રક્ષણ કરનાર, વાલી ગાનેંટ હું. [અં.] એક જાતના કિંમતી પથ્થર ગાર્ભિક વિ. [સં.] ગર્ભને લગતું ગાર્લિક ન. [અં.] લસણ ગાર્હપત્ય પું. [સં.] હિંદુ વૈદિક ધર્મ પ્રમાણે હિઁજ ગૃહસ્થ ઘરમાં રાખવાના ત્રણમાંના એક અગ્નિ. (૨) ન. ગૃહસ્થપણું. (૩) ઘરનું કારભારું
ગાર્હ પત્યાગ્નિ પું, [ + સં. નિ] જુએ ‘ગાર્હપત્ય(૧).’ ગાડું-મેધ પું. [સં.] હિંદુ દેક વિધિ પ્રમાણે ફ્રિંજ ગૃહસ્થે ઘરમાં કરવાને પંચયજ્ઞ-વિવિધ ગાર્હસ્થ્ય ન. [Á.] ગૃહસ્થપણું, ગૃહસ્થાશ્રમ ગાર્હસ્થ્ય-ધર્મ પું. [સં.] ગૃહસ્થે ખાવવાની ફરજ ગાલ પું. [સં. ૨,૪] માઢા ઉપરની ગલેફાંની બહારની બાજુ (તે તે જમણી-ડાબી). [॰ ઉપર ગાલ (-ઉપરથ) (રૂ. પ્ર.) પ્રફુલ્લતા. ॰ કરવા (રૂ.પ્ર.) ગાળ આપવી. • તેાઢવા (૩.પ્ર) પ્રેમથી ગાલે ખેંચી લેવી, ૦ બનવવા (૩.પ્ર.) બડાઈ કરવી. માં હસવું (રૂ.પ્ર.) માં મલકાવવું. ॰ શેકવા (૩.પ્ર.) વરરાજાના સત્કાર કરવા)
ગાલખાતા વિ., સ્ત્રી, વસૂલ ન થઈ શકે તેવી રકમ શાલખાડાની ટાંગ સ્ત્રી, એ નામની એક રમત
ગાલ-ગલેચ (-ય) શ્રી. ગાળાગાળી, કડવી અને અશ્લીલ બાલાચાલી [ગાળવું એ ગાલન ન. [સં.], . ૰ક્રિયા શ્રી. [સં.] ગાળવાની ક્રિયા, ગાલન-પત્ર હું. [સં., ન.] પ્રવાહી ગાળવા માટેના કાગળ, ‘ફેક્ટર-પેપર’
ગાલ-પચાળાં, -ળિયાં ન., ખ.વ. [જુએ ‘ગાલ’ દ્વારા] ગાલ
ચામડી
ફૂલી આવવાના ૨ોગ, ગળસણાના રેગ, લાપેાટિયાં ગાલ-પુરાણુ ન. [જુએ ‘ગાલ’ + સં.] (લા.) મેાઢાની વાતા ગાલ-ફાડિયું ન. [જુએ ‘ગાલ' + ‘ફાડવુ' + ગુ. ‘યું' હું પ્ર.] (લા.) એક જાતની દળદાર પૂરી, ધારીપૂરી ગાલ-કૂંગી પું. [જુએ ગાલ' +ફૂગી.’] ગાલની કાહવાને એક રાગ ગાલ-મસૂ⟨-શિ)રિયું ન. [સં. જી-મ-> પ્રા, રાઈમસૂરિથમ] સૂતી વખતે ગાલ નીચે મૂકવાનું મશરનું કે રૂના કણા ગાભાવાળું ઓશીકું ગાલ-માર, -3 વિ. [એ ‘ગાલ' + મારવું' + ગુ‘’ કૃ.પ્ર.] (લા.) મેટી મેટી બડાઈ મારનાર, મેઢી માટી વાતા કરનાર, દડાફો [વ્યાકરણકાર. (સંજ્ઞા.) ગાલવ પું. [સં.] એ નામના એક પ્રાચીન ઋષિ-એક સં. ગાલ-કુંડા (-સુણ્યો) પું. [સં. જી-Jugh-> પ્રો. છૅ. સુંઞ-] જુએ ‘ગાલ-પચેાળાં.’
ગાલાવેલું વિ. ભેળું અને કાંઈક ઓછી સમઝવાળું ગાર્લિ("લી) સ્ત્રી. [સં.] ગાળ
૧૯૧
Jain Education International_2010_04
ગાવીર
ગાલિ(-લી)-પ્રદાન ન. [સં.] ગાળ દેવી એ ગાલી જુએ ગાલિ.’ [પાથરણું ગાલીચા પું. [ા. ગાલીચહ્ ] ઊનનું એક જાતનું ભાતીગર ગાલી-પ્રદાન જુએ ગાલિ-પ્રદાન,’
ગાલુ વિ. જુિએ ગાલ' + ગુ. ‘ઉ' ત. પ્ર.] (લા.) નકામી વાર્તા કરનારું. (૨) બડાઈ મારનારું ગાલેાઠું(-ડુ) જએ ‘ગલેાડું.’ ગાલેાડ (-ડેય) સ્ત્રી, કમળ-કાકડી ગાલેડું જુએ ‘ગાલેાડું,’
લેરા પું., બ. વ. [જુએ ગાલ' દ્વારા.] માટેથી ગાવાની ક્રિયા, રાગડા કાઢવા એ
ગાલી સ્ત્રી. [જુએ ‘ગાતું' + ગુ. ‘ઈ ' સ્ક્રીપ્રત્યય• ] ગાડી, નાનું ગાડવું. (૨) આકાશમાંનું સપ્તર્ષિ નું મંડળ ગાલી સ્ત્રી. ત્રીસ મણનું જૂનું એક માપ
ગાલ્લું ન. [જુએ ગાડું' + ગુ, ‘લું' સ્વાર્થે ત. પ્ર., અને ઉચ્ચારણ-લાઘવ.] ગાડવું, નાનું ગાડું
ગાલે પું. [જુએ ગાલ્લું.’] ખળકાને રમવાના ગાડો ગાવ-કશ સ્ત્રી. [ફા.] બળદથી ખેંચવામાં આવતી તેાગાડી ગાવ-કુશી સ્ત્રી. [કા.] ગા-હત્યા
ગાવ-ખાનું ન. [ફા. + જએ ‘ખાનું.’] ગાયની કાડ, ગોશાળા. (ર) (લા.) મએલાં ઢારાની ચામડી ઉતારવાની જગ્યા ગાજઝબાન સ્રી. એ નામની એક વનસ્પતિ. (૨) ગાયની આંખના આકારની બનાવેલી રેટલી ગાવડકું ન. થારનું પાંદડુ
ગાવાલી સ્ત્રી. [જુએ ‘ગાવડી' + ગુ. ‘લ' સ્વાર્થે ત. પ્ર. જુએ સ્વાભાવિક ‘ગાવલડી.’] જુએ ‘ગાવડી.’ ગાડિયું જિએ ‘ગાવડું’+ ગુ. ‘ઇશું’ત, પ્ર.] ગાયના પગની ખરીની પાછળને≥ આવા આકારના ભાગ
d.
ગાવડી સ્ત્રી. [સ, ‘ગાવવું' + ગુ. ‘ઈ' શ્રીપ્રત્યય,] (કાંઈ ક અનુકંપાના અર્થમાં) ગાય [] જુએ ‘ગાવડિયું.’ ગાડું ન. [જએ શો. >ગુ, ગાવ’ + ગુ, ‘હું” સ્વાર્થે ત. ગાવ-ડાલ પું. [જુએ ‘નાવી' + ‘ડેલ.’] વહાણમાંના કૂવાને ઉપલે। ભાગ, મુખ્ય કૂવા-સ્તંભ, (વહાણુ.) ગાવણું [જએ ‘ગાયું’ + ગુ. ‘અણું’ રૃ. પ્ર.]ગાવાની ક્રિયા ગાવ-તક્રિયા હું. [અસ્પષ્ટ + જુએ ‘તકિયે.'] વાંસે રાખવામાં આવતું એક ખાસ જાતનું એશીકું
ન.
ગાવ-દેશ શ્રી. ગાય દાહવાની તાંખડી
ગાલ-મેશ સ્ત્રી. ભેંસ ગાવલડી સ્ત્રી. [જ
‘ગાવડી;’ ઉચ્ચારણની સરળતા ખાતર ી' પહેલાં ગુ. લ' ત. પ્ર, જએ‘ગાવડલી.'] (કાંઈક અનુકંપાથી) ગાય, ગાવડી
ગાવલી સ્ત્રી. [જુએ ‘ગાવલું’ + ગુ, ઈ ’ સ્ત્રીપ્રત્યય.] દલાલી, કમિશન. [॰ કાઢવી (૩. પ્ર.) આડત મળે તેવું કામ કાઢવું. ૦ કાઢી જવી (રૂ. પ્ર.)બહાનું કાઢી કામમાંથી છટકી જવું] ગાવલું ન. બહાનું કાઢી કામમાંથી છટકવાની ક્રિયા ગાવગણિ પું. [સં.] ગવગણના પુત્ર સંજય (ધૃતરાષ્ટ્રના સારથિ). (સંજ્ઞા.)
ગાવશોર શ્રી. [ફા.] હવામાં વપરાતા એ નામના એક ગુંદર