Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 701

ગઢ(-૨)ભડ-ગોટાળા
ગઢ(-ર)બઢ-ગેટાળા પું. [+જુએ ગોટાળે,'], ગઢ(-ર)બઢ-ગેટે હું. [+ એ‘ગેટ.'] જુએ‘ગેટાળે.’ [॰ વાળવા (રૂ.પ્ર.) ઊંધું-ચતું કરી નાખÄ, અ-વ્યવસ્થા કરી નાખવી] [અ-વ્યવસ્થા, ગરબડ ગઢ(-૨)બઢ-ચેાથ (-ચાશ્ય) સ્ત્રી. [+ જએ ચેાથ.'] (લા.) ગડબડવું અ.ક્રિ. [રવા,] ‘ગડ-ગડ ગડ-ભંડ' એવે। અવાજ કરવેા. (ર) પાચન ન થયું. ગઢબડાવવું કે, સ.ક્રિ. ગઢ(-૨)બઢ-સઢ(-ર)બર (ગરબડથ-સડબડ) સ્ત્રી. [રવા.] ભારે ગેટાળા, ગડબડગોટાળે [ગડબડ કરવું એ ગઢ(૨)બડાટ પું. [જુએ ગડ(ર)અડવું’ગુ. ‘આટ' કૃ.પ્ર.] ગઢબઢાવવું જ ગડબડનું’માં. ગઢબઢિયું† ન. [રવા.] ગબડી પડવું એ, ગોથું ખાઈ જવું એ ગઢ(-ર)બઢિયું? વિ. [જએ ‘ગડ(-૨) ખડ' + ગુ. ‘યું' ત. પ્ર,] ગડબડ કરનારું. (૨) જલદી ઉકેલી વાંચી ન શકાય તેવું. (૩) ઠરીને નહિ-ઉતાવળથી કામ કરનારું. (૪) વગર કારણે હા હા અને દોડાદોડી કરનારું ગઢ(-ર)બડી સ્ત્રી. [જુએ ‘ગડ(-ર)ખંડ' + ગુ, ‘ઈ’સ્વાર્થે સ્રીપ્રત્યય.] ગરબડ-ગોટાળે
ગઢિયું
.. [જુએ ‘ગડો' + ગુ. ઇક્યું' ત. પ્ર.] તમાકુને ગાળા કે નાના ગડા. (ર) પાલી કે માણાના સેાળમા ભાગનું માપ.. (૩) એવું માપવાનું સાધન. (૪) અડધા પવાલા જેટલું માપિયું ગઢિયા પું. [જુએ ડિયું.”] નાના પથ્થર ગઢિયાર છું. ખાડા ક્રિયા જુએ ‘ઘડિયા.’
ગડી શ્રી, ગાંઠ, જામેલી ગાંગડી ગડીરે જુએ ઘડી.ર
ગઢખવું સ.ક્રિ. [રવા.] ઠાંસી ઠાંસીને ભરવું, ચાંપી ચાંપી
ગડી-બંધ (-અન્ય) જુએ ‘ઘડી-બંધ.’
દાબી દાબીને ભરવું. (૨) (લા.) માર મારી મારી અધમૂગડુ(-3)દ્રાટ પું. [જુએ ‘ગ(-ડે)ડવું' + ગુ. ‘આટ’‡. પ્ર.]
ગ ુડ્ડ એવે પેટમાં આકાશમાં કે તાપ ફૂટવાથી થતા
કરવું. ગઢબાવું કર્મણિ, ક્રિ. ગઢબાવવું કે., સ. ક્રિ. ગરબાવવું, ગઢખાણું જુએ ગમવું’માં. ગઢ-બુકર્તિયું વિ. સાવ સાદું, ખબર વિનાનું, (ર) સાધારણ સ્થિતિનું. (૩) ઉતાવળથી અડધું પડધું ખેાલનારું ગઢમા હું જુએ ગડ` દ્વારા.] ગડા, ગચિયું. (૨) ગાંઠ,
ગાંઠે
ગ(-ઘ)s-ભાંગ(-જ) (ગ(-૪) ય-ભાંગ્ય, જ્ય) જુએ ‘ઘડ-ભાંગ.’ ગ(-ઘ)-મથલ (ગ(-)ડષ-મથય) જુએ ‘ઘડમથલ,’ ગઢર પું. [અં. ગર્] લેાખંડના ડૉ મેાલ-વળા જેવા ઉપયોગ માટેને ઘાટદાર પાટા
ગઢરિયા વિ., પું. [જુએ ‘ગાર’ + ગુ, ‘ઇયું' ત.પ્ર.] ગાડર
ઘેટાં ચરાવનારા ભરવાડ-રબારી વગેરે
ગઢ-લવણ ન. [જુએ ગડ॰' + સં.] મારવાડમાંના સાંભર સરોવરમાં થતું ગાંગડા-ગાંગડાવાળું મીઠું વનસ્પતિ ગઢ-વેલ (ય) સ્ત્રી. [જુએ ‘વેલ. `'] એ નામની એક વેલ-ગઢવા જએ ‘ઘાડવા,’ ગાશિ(-સિ)યું ન. મરણ પાછળ જમાડાતી કેરીના રસની નાત ગઢસે જ ઘડસેા.’ ગરહર વિ. ગંભીર
૧
[દડાફી ગિયું (ગડગિયું), ગઢંગી (ગડગી) વિ. મંડાઈ કરનાર, ગડાકુ સ્ત્રી, [હિં, ગડાક] હુકામાં ભરી એના ધુમાડે પીવા ગોળ નાખી કેળવેલી તમાકુ. (૨) (લા.) પૈસા, ધન. [॰ થવું, ૰ બનવું (રૂ.પ્ર.) થાકી જવું] ગઢાકુર શ્રી. એ નામની એક માછલી ગઢાખુ છું. થાડા બીવાળા લાડુ ગઢીઢ (-ડથ) સ્ત્રી. ધમકી ગઢારા પું. [જ ગાડું' દ્વારા] ગાડું મેટર વગેરેમાં પૈડાં વચ્ચેની જગ્યા, ચીલા વચ્ચેના ઊંચા ભાગ. (૩) ઢરનાં
Jain Education International_2010_04
tv
ગાર
પેટ અને છાતીને! વિસ્તાર. (૪) મકાનનેા પાયે . (૫) શેરડીનાં બી રાખવાના ખાડો. (૬) ટૅપિયા, ગળચવે ગઢા-સંધ (-ય) સ્ત્રી. [જુએ ‘ગડો' + સં. સર્વે, સીમાના પથ્થરને કારણે.] (લા.) સીમા, હદ, સંધિ, મર્યાદા ગઢાસી . જુવાર વગેરેનાં ડંડાં કાપવાનું હથિયાર ગડિયા-ચેાથ (ચૅાર્થી) સ્ત્રી. [જુએ ‘ગડો' + ગુ. ‘છ્યું' ત.પ્ર. + ‘ચેાથ.'] ભાદરવા સુદ ચેાથ. (સંજ્ઞા.) ગઢિયાં ન., બ. વ. [જુએ ‘ગડિયું.'] (લા.) હસતી વેળા
ગાલમાં પડતા ખાડા
અવાજ, ગડગડાટ
ગડુઢાવવું, ગડ્ડાવું જુએ ‘ગડવું’માં, ગહુડુડું ક્રિ, વિ. [રના.] આકાશમાં એવા અવાજ થાય એમ ગહૂચી . [સં. સુઢી] ગળાના વેલા ગડૂચા પું. નગારું મકવાની ત્રણ પાયાની ક્રેડી ગ^(-3)વું અ. ક્રિ. [રવા] ગડુડુડુ' એવા અવાજ કરવા. ગડુ(-3)તાજું ભાવે., ક્રિ. ગ ુ(3)ઢાવવું છે., સ. ક્રિ. ગહૂદિયા જુએ ગઢિયા.’
ગઢેચી પું. ઢોરને થતા એક રાગ ત્રિ., સ. ક્રિ. ગડેલું જુએ ‘ગડવું.' ગડેલું ભાવે, ક્રિ. ગžઢાવવું ગડેઢાટ જએ ગ ુડાટ.'
ગડેરાવવું, ગઢાવું જએ ગડેડવું'માં,
ગરૂડો પું. [રવા.] મરણ-સમયના અવાજવાળા ઢીલે। શ્વાસ, ઘરેડા. [-ડે ધલાવું (રૂ.પ્ર.) મરણની અણી ઉપર આવવું ગપુર પું. [જએ ગાડર.'] ઘેટા, મંઢા. (૨) મકરા ગરિયા પું. [જુએ ‘ગડેર' + યું' ત. પ્ર.] ગડરિયા,
ગાડર ચરાવનારા ભરવાડ કે રબારી
ગડેરું ન. [જુએ ગાડર.'] ઘેટું, મેંદું, ગાડરું. (ર) બકરું ગડેરું? ન. [જુએ ગાડું.'] નાનું ગાડું. (ર) ઝાડના થડનું
જાડું લાકડું
ગઢેરા પું. ખાડો. (૨) ડેલીની અંદર બેઉ બાજુ રાખવામાં આવતા એટલા જેવા બેઠકના ભાગ
ગડેલ (ચ) શ્રી. એ નામની એક જાતની માછલી ગઢી પું. [દે.પ્રા. ૧૩મ] અણઘડ પથ્થર
ગઢોર પું. ભાજી વગેરેના ઝડા. (ર) વીટા, વીંટલે શો પું, જકાત, દાણ
ઢોર પું. જમીન માપવાની સાંકળના વીસમેા ભાગ. (૨)