Page Text
________________
એટલું
તરણે
એટલું વિ. જિઓ “ખેટ' + ગુ. ઈલું' ત. પ્ર.] બેટવાળું, બેહસન. [ઇએ બેડરું, એનું ગ્રામીણ ઉચ્ચારણ.] જુઓ બેટાળું, ખામીવાળું. (૨) અપૂર્ણ. (૩) ઘણુ બેટનું, “ખેડશું.' (૪) (લા.) હરામ હાડકાનું, આળસુ
બેરંગ(ગા)વું (ખેડ(-)) અ. કિ. [સ. અને છે. પ્રા. હું વિ. સાચું નહિ તેવું, અસત્ય, જઠ, (૨) લચક- હોટ વિલંગડું દ્વાર ] પગે લંગડાનું, ખેડાંગનું વાળું. (૩) સારું નહિ તેવું, નઠારું. (૪) ચેતન વિનાનું, બેટા સ્ત્રી. ઊભી હાથકડી બહેરાશ મારી ગયેલું. (૫) ક્ષણભંગુર, નાશવંત. (૬) ખેતી ખેડાવવું, એટલું જ ‘બેડમાં. રીતે ઊભું કરેલું, ફેબ્રિકેટેડ.” [રાં હાડકાંનું (રૂ. પ્ર.) ખેદાંગવું આ કિ. જુઓ બેઠંગવું'માં. આળસુ. -ટી ચલનું (રૂ. પ્ર.) વ્યભિચારી. -ટી નજર ખેરિયા-ખેટક (ક) સી, એ નામની દ્વારકા તરફ (ઉ. પ્ર.) કુદષ્ટિ, બદનજર, વિષયી ઇછા. -ટી વાસના રમાતી એક રમત
રૂિ૫). (સંગ્રા.) (રૂ. પ્ર) અનીતિની ઈચ્છા. (૨) મિથ્યા આસક્તિ. ૦ કરવું ખેરિયાર સ્ત્રી એ નામની એક દેવી (દુર્ગાનું મનાતું એક (૨. પ્ર.) અન્યાય કરો. (૨) બુરું કરવું. (૩) કરજના ખેરિયું વિ. [જુઓ “ખેડ' + ગુ. “યું ત. પ્ર.] ખેડપૈસા ન આપવા. ૦ કાટલું (ઉ. પ્ર.) મંદવાડમાંથી સાજ વાળું, અપંગ [બારીક તપાસ રાખનાર માણસ ન થાય તેવું. ૦ કામ (રૂ. પ્ર.) અનીતિભરેલું કામ૨ એરિયા પુ. જિઓ એડ્યુિં.'] ખેડ-ખામી કાઢનાર માણસ, ખત (રૂ. પ્ર.) બનાવટી લખાણ. ૭ખાવું (રૂ. પ્ર.) ખેરિયા-ખચૂક સમી., ખેતિયા-પાટ કું. [+રવા., જુઓ બેઇમાનીથી કમાણી કરવી. ૦ નીકળવું (રૂ. પ્ર.) બેવફા + “પટે.'] એ નામની એક રમત થવું. ૦૫વું, પડી જવું (રૂ. પ્ર.) અંગેનું નિક્રિય ખેડી સી. કેરીની એક જાત બની જવું. ૦ લાગવું (૩. પ્ર.) માઠું લાગતું. ૦૯ગડું - ખેડી ખમચી જી. એ નામની એક રમત (૨. પ્ર.) અસલ જાતનું નહિ તેવું કાપડ. - ફાંકે (૨. ખેડી-બારું ન. [જએ “ખેડ' અને સં. દ્વાર>પ્રા. પ્ર.) બડાઈ. -ડો રૂપિયે (રૂ. પ્ર.) નકામું માણસ. વાર-] ખેતર કે વાડામાંના છીંડામાં ઢોર ન પસી જાય (૨) મંદવાડમાંથી ન ઊઠે તેવું માણસ]
એ માટે અંગ્રેજી ૪ (વાઈ) આકારનું ખેડવામાં આવતું એકલું એ “ખેટલું.'
લાકડું, એ પ્રકારનું છીંડું [ખાંપણવાળું, અપંગ ખેઠ (-ડય) સ્ત્રી, સિં. અને દે. પ્રા. વોટ વિ. લંગડું] બેડલું વિ. જિઓ “ખેડ' + ગુ, “ઈલું' ત. પ્ર.] ખોડશરીરમાં કાઈ અને કોઈ અંગની ખામી. (૨) (લા.) ખેડું વિ. [સં. લોઢવા- મા, અને છે. પ્ર. વોહમ-] પગે એબ, કલંક, લાંછન. (૩) ભૂલ, કસૂર, દેવું. (૪) ખરાબ લંગડું. (૨) જેમાં સ્વર નથી તેવું નીચેને ભાગે માત્રા'ના આદત, ખરાબ ટેવ, [૦ આવવી (રૂ. ,) હાથ પગ આકારથી લખાતું (“ખાડો' વ્યંજન). (૩) (લા.) અશક્ત વગેરે અંગેમાં ખામી થવી. • કાઢવી (રૂ. પ્ર.) ભુલ બેડું ન. પાણી બંધ રાખતી વેળા ચૂડા નીચે ગોઠવવાનું બતાવવી. ૦ ભાંગવી (રૂ. પ્ર.) ખરાબ આદત છોડાવવી. લાકડું. (૨) તાણામાં નાખેલા ટાની લાકડીઓના બે ૦ ભુલાવવી (ઉ. પ્ર.) ને ભુલાવવી, શિખામણથી જેટા વગેરેની જગ્યા કે સા કરી સનમાર્ગે દોરવું. ૦ રહી જવી (--), ૦ રહેવું પેટ (૮) શ્રી. રિવા. કુકડીનું સેવન વેળાનું બોલવું એ (-q) (રૂ. પ્ર.) અંગમાં ખામી રહી જવી]
ખેડે છું. માથાની ચામડી ઉપર વાળમાં જામતે મેલ. (૨) ખેટ ન. દિ. પ્રા. લોડી સી.] ઝાડના થડનો સુકાઈ માધા ઉપર એ પ્રકારના રોગ, (૩) લુહારની ભઠ્ઠીની ગયેલ માટે ટુકડો, કં, બેડરું
રાખ. [૦ કાઢ, ૦ કાઢી ના(-નાંખો (રૂ.પ્ર.) જડમૂળથી ખબાટ (ખેડ-ખબાડથ) સી. [જઓ ખેડ' + દર કરવું. ૦નીકળ, ૦ નીકળી જા (રૂ. પ્ર.) પાયમાલ અર્થહીન શબ્દ.] ખેડ-ખાંપણ, ખામી
થઈ જવું. (૨) સર્વનાશ થા]. ખેપ-અમચી (ખેડય-) સી. [જુઓ ખેડ' + “ખમનું એન્મ જુઓ બે-ખક-ઓડિયો પાટો.” દ્વારા.] (લા.) એ નામની એક રમત
ખેણિયું (ખોણિયું) જુએ ખણિયું.” ખેડખાંપણ (ખેડ-ખાંપશ્ય) સ્ત્રી. જિઓ “ખેડ' + એણિયું ન. બળતા લાકડાનો અંગારો, ખોયણું ખાંપણ.] જુએ ખેડ-ખબાહ.'
ખેતરણું . [જુઓ તરણું' + ગુ. ઈ ' સ્ત્રી પ્રત્યય.] રચું ન. જિઓ “ખેડ' દ્વારે.] ઝાડના થડને સુકાઈ ખેતરવાની ક્રિયા. (૨) ખેતરવાનું મહેનતાણું ગયેલા મેટો ટુકડો, ખેડ, ઠ ઠ. (૨) સેની કે કંસારા ખેતરર શ્રી. જિઓ ખેતરણું' + ગુ. “ઈ” અપ્રત્યય.] વગેરે જે લાકડા ઉપર રૂપાની કડલી વગેરે ખોલવે છે તે દાંત ખેતરવાની ધાતુની સળી. (૨) ઘાસ પરે વગેરે લાકડું. (૩) (લા.) જિ. અક્કલ વગરનું, અજ્ઞાની, મુર્ખ ખેતરવાનું ઓજાર, ખરપડી ખેરવાઈ વિ. એ નામની ચાખાની એક જાત
ખેતરણુ. [જઓ “ખેતરવું' + ગુ. “અણુ” ક્રિયાવાચક એવું સ. ક્ર. [૨ પ્રા. તો હદ બતાવનારે ખં; કુ.પ્ર.] ખોતરવાની ક્રિયા, (૨) (લા.) દેવ જેવા એ, ના. ધા.1 જમીનમાં સાંકડો ખાડે કરી એમાં પથ્થર ચૂક કાઢવી એ. [ણ કાઢવાં(કાદવાં) (રૂ.પ્ર.) જૂન લાકડું લોખંડ વગેરે ઊભાં કરવાં. શુ માં “ખતવું' દેષ જેવા. અણુ એળવાં (ખોળવાં) (રૂ.પ્ર.) સામાની ભલે ધાતુના છે. રૂપ તરીકે “ખેડનું સ્વીકારાયું છે.) બેટાવું જોધવી] કર્મણિ, જિ. ખેડાવવું પુનઃ પ્રે., સ. કિ.
ખેતર ન. [ઇઓ ખેતર + ગુ. અણુ’ કવાચક
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016072 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1976 |
| Total Pages | 1086 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 32 MB |