Page Text
________________
ખેંચ-પકડ
ખલો
તાણ, ભીડ. (૩) (લા.) રસાકસી. (૪) વાદ-વિવાદ ખાઈ. (૩) રમતમાં કરાતે જમીનમાંને ના ખાડે, ખેંચ-પક(ખં -પકડથ) સ્ત્રી, જિઓ “ખેંચવું”+ “પકડવું.']. ગબી. (૪) પહેરણ વગેરેની ચાળ કે ખેતરમાં મજરે કામ (લા) મમત, હઠ, જીદ
કરતી વખતે પાછળ કે આગળ વીણી-ઉપાડી નાખવા લૂગડું ખેંચવું (ખેંચવું) સ. ક્રિ. [. પ્રા. da] પકડીને તાણવું, રાખે છે તે
અકવું. (૨) કસવું, તંગ કરવું. (૩) શેકી લેવું, ચુસવું. એ સ્ત્રી. [૨વા.] “ખાખે'ની રમત, ભિલું. [૦ આપવી (૪) અર્ક કાઢવા. (૫) આંકવું, દોરવું. (૬) (કૂવામાંથી (રૂ. પ્ર.) એ રમતમાં ખે' કહી રમતના દાવ અપ ] પાણી) સીંચવું. (૭) (ભાર) વહન કરવું, (૮) (લા.) * સ્ત્રી. [ફા.) આદત, ટેવ, હવા, [ભુલાવવી (૨. પ્ર.) આગ્રહથી વળગી રહેવું. [ખેંચી કાઢવી (ખેંચી) (૩. પ્ર.) આદત છોડાવવી. (૨) પાઠ શીખવા-સાચી સમઝ આવે ભૂખે રહેવું. (૨) તમાચો માર. ખેંચી ઝલવું (કે ૫કવું, એમ કરવું. ૦ ભૂલવી, ભૂલી જવી (રૂ.પ્ર.) આદત રાખવું) (ખેંચી-) (રૂ. પ્ર.) આગ્રહથી વળગી રહેવું, નમતું જતી કરવી. (૨) શિખામણ લેવી. ૦ રાખવી (રૂ. પ્ર.) ષ ન આપવું.] ખેંચવું (ખેંચાવું) કર્મણિ, ક્રિ. ખેંચાવવું કે વેર બતાવવું]. (ખેંચાવવું) છે., સ. કેિ.
ખાયું ન. જિઓ ખાઈ” + ગુ. ઈયું' ત. પ્ર.], વડિયાનું ખેંચું-ખેંચ (ખેચમ-ખેંચાઈ સી. [જ એ “ખેંચવું,”-ઢિભવ.] ખાયું, બાળકને સુવાડવાની ઝાળી. (૨) એશીકાં ગાદલાં ખેંચાખેંચ, તાણીતાણ. (૨) તંગી, તાણ. (૩) (લા.) અતિ વગેરેનો ગલેફ આગ્રહ
એઈ સ્ત્રી. [જુએ છે.” દ્વારા] જુઓ છો. ખેંચાખેંચ, ચી (ખે ચા-ખેંચ, ચી) સ્ત્રી. [ઓ “ખેંચવું” એકલી સ્ત્રી. [૨વા.] ઉધરસ -દ્વિભવ, - ગુ. ઈ' સ્વા ત. પ્ર.1 જાઓ “ખેચં-ખેંચા,” બેકલી* *ી. એ નામને એક છોડ (૨) એ નામની એક રમત
ઓખ વિ. [ જુઓ બેખું.” આ શબ્દ એકલો નથી વપરાતઃ ખેંચાણ (ખેંચાણ ન. [ જ એ ખેંચાવું' + ગુ. ‘અણુ બ ખેખ'ની રીતે મળે છે. ] (લા.) નકામું થઈ ગયેલું કુ. પ્ર. ] આકર્ષણ. (૨) પાણીનું સખત તાણ
ખડજંતુ (-દન્ત) વિ. [સ. ૩ /- > પ્રા. નવુઢ દ્વારા. ખેંચાણ-કારક (ખેંચાણ-) વિ. [+ સ. નારા] ખેંચાણ | સરખા ‘ખખડધજ'- ખાખડધજ.’] આગળના દાંત કરનારું, આકર્ષક
અનિયમિત રીતે બહાર નીકળેલા હોય તેવું (માણસ) ખેંચાણબળ (ખેંચાણ-) ન. [+ સં. વઢ] આકર્ષણબળ ખ૮-ધજ વિ. [ સં. કુટ-દવઝ-> પ્રા. ગુરુ, ખેંચતાણ (ખેંચતાણ્ય) સ્ત્રી.[ઓ “ખેંચવું” + તાણવું.'] “ન'માં “' જળવાઈ રહ્યો છે. સિદ્ધરાજ જયસિંહનું જુએ “ખેંચતાણ.”
વિશેષણ], ખ-ધંધ (-ધ-ધ) વિ. [૨૦ ખડ-દંતું'ખેંચામણ (ખેંચામણ) ન. [ જુઓ ખેંચવું + ગુ. ખખડધજ.” ધંધ' એ “ધજ'ને સ્થાને જીભે થયેલો શબ્દ].
આમણ” ક. પ્ર.) ખેંચવા-ખેંચાવવાનું મહેનતાણું, “કાર્ટેજ' જુઓ “ખખડધજ.” ખેંચાર (ખેંચારે) મું. [જ એ ખેંચવું + ગુ. ‘આરે' ખટલું ન. [રવા.] કઈ પણ ભાગેલી વસ્તુ કે. પ્ર.] ખેંચાવું એ, ખેંચાવે, ખેંચાણ
ખરાટ . “ખરું' + ગુ. આટ' ત. પ્ર.]. ખેંચાવવું, ખેંચાવું (ખેંચ) જુઓ “ખેંચવું'માં.
ખોખરો અવાજ, બેસૂરાપણું. (૨) વિ. (લા.) ખડતલ, ખેંચ (ખેંચ) પં. [જુએ ખેંચવું' + ગુ. “આવો” મજબૂત કૃ. પ્ર.] ખેંચાવું એ, ખેંચાણ, ખેંચાર
ખરાય વિ. કાંઈક ભારે કદનું-દોઢ કદનું (ન. મા.) ખેંચેર (ખેંચેરય) સ્ત્રી. અણીવાળો પથ્થર કે ઈટ. (૨) ચિઠ્ઠી ખરી સ્ત્રી, [૨વા.] ડાંગર, ચેખા (વેપારીઓની પારસી ખેંચેટ (ખેંચ) પૃ. [ જુઓ “ખેંચવું' + ગુ. એટે' બેલ). ક. પ્ર. ] એકદમ ખેંચવાની ક્રિયા કરવાથી લાગતે આંચકો ખરું વિ. [૨વા.] બે બેઠેલે ખખરટવાળે અવાજ
મેંટવું) સ. કિ. [૨ ] (અનાજ) ઝાટકવું. મેં ટાણું નીકળે તેવું. (૨) (લા.) અડધું પડધું કુટેલું. [૦ કરવું (ખંટાવું) કર્મણિ, ક્રિ. ઍટાવવું (ઍટાવવું) પ્રે., સ. કે. (૨.પ્ર.) માર મારવો. ૦ નાળિયેર (રૂ.પ્ર.) નકામું કામ. ઍટાવવું, ઍટાણું (ખેટા-) જુએ ખેંટવું'માં.
૦ હટલું (૨. પ્ર.). ઘરડું ખખળી ગયેલું માણસ] બેંતાળવું (ખેંતાળવું) અ. ક્રિ. નાસી જવું. ભાગી છૂટવું. ખલિયું વિ. [ જુઓ “ખલું' + ગુ. ઈયું. ત. પ્ર. ] [બેંતાળો મેલવું (બેંતાળી-) (રૂ. પ્ર.) નાસી જવું] તરત તૂટી પડે તેવું મેંદી (ખેંદી) સ્ત્રી. બાળક માટેની ગોદડી
ખલી વિ. સ્ત્રી. [ જુઓ “ખલું' + ગુ. ઈસ્ત્રીપ્રત્યય.] ખેંસર ( સરા) ૫., બ, વ, એારી અને અછબડા રોગ મોટી ઉધરસ, ઉટાંટિયું. (૨) ઘરડી ડેસી. (૩) ઘરડી બૅટેલ ન. કવઠનાં ફળનાં બિયાનું તેલ
શિયાળ, (૪) એ નામની એક વનસ્પતિ ઑફ વિ. ડરી ગયેલું
એખલું વિ. [૨વા.] ખખળી ગયેલું, ઘણું વૃદ્ધ-ખે છે ખે છું. [ ખાડે- ' એ સાઘેલગો પ્રયોગ] ખાડો કરતું હોય તેવું. [-લે પટ (રૂ. પ્ર.) ઘરડા બ્રાહ્મણ બે પું. [સ. ક્ષય-> પ્રા. લગ્ન- ] ક્ષય, નાશ. [૦ કાઢી કે મહેતાજી] ના(-નાંખ (રૂ. પ્ર.) નિકંદન કાઢવું
ખલે વિ, . જિઓ “ખાખવું.'] ઉધરસને ઠાંસો. (૨) *(ઈ) સ્ત્રી. [જુઓ ‘બાહ.'] પહાડનું કોતર. (૨) ખીણ,
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016072 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1976 |
| Total Pages | 1086 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 32 MB |