Page Text
________________
ખાતર
૧૫
ખાતા બાકી
ચારી કરવી ]
ખાતરના છાણ વગેરે પદાર્થ એકઠા કરનારે મજર ખાતર ન. ખેતી બાગાયત વગેરે સુધારવા જમીનમાં છાણ ખાતરિયર ૫. જિઓ “ખાતરિયું.'] ખાતરિયું, ગણેશિયે વિષ્ટા અને ઉકરડા વગેરેનો કચરો તેમજ રાસાયણિક ખાતરિયા પું. [ ઓ ખાતર + ગુ. “યું ત. પ્ર.] તૈયાર થયેલા પદાર્થ નાખવામાં આવે છે તે, “મેર' (લા.) ભૂત પ્રેત વગેરે વળગાડ કાઢી નાખવાની ખાતરી ખાતર (-) સ્ત્રી. [અર. ખાતિર ] સ્વાગત, આગત- કરાવનારો માણસ, ભૂ
વાગતા, પરોણાચાકરી, બરદાશ, મહેમાનગીરી. (૨) ખાતરી સ્ત્રી. [અર. ખાતર + ગુ. ‘ઈ’ વાથે ત. પ્ર. ] દરકાર, સંભાળ. (૩) તરફદારી
વિશ્વાસ, ભરોસો, પ્રતીતિ, ઇતબાર, “વેરન્ટી”, “કનિસિંગ’ ખતર* (-૨) ના.પો. [અર. “ખાતિરુ'] માટે, વાતે, ખાતરી-દાયક વિ. [ + સં. ] ખાતરી આપનારું સારુ, કાજે. (૨) લીધે
ખાતરી-દાર વિ. [+ ફા. પ્રચય] ખાતરીવાળું, ભરોસાપાત્ર ખાતર-અધિકારી મું. જિઓ “ખાતર + સં. ] ખેતરોમાં ખાતરી૫ત્ર પું, ન. [ + સં, ન.], ૦૩ ન. [+ સં. ] પરા પાડવાના ખાતર ઉપર દેખરેખ રાખનારો સરકારી પ્રમાણપત્ર, “સર્ટિફિકે(ઈ)ટ', ટેસ્ટિમેનિયલ અમલદાર, ‘હિંડ-મે-પોર ઑફિસર'
ખાતરીપૂર્વક ક્રિ. વિ. [+ સં.] ખાતરી સાથે, વિશ્વાસપૂર્વક ખાતર-જમાં સ્ત્રી. [અર. “ખાતિર્જમા = પર વિશ્વાસ] (૨) ચક્કસાઈથી
બેફિકર રહેવું એ. (૨) સાબિત કરી બતાવવું એ ખાતરી-બંધ (અન્ય) વિ. [ + ફા. બ૬], ખાતરી-ભર્યું ખાતરડું ન. [જુઓ “ખાતર' + ગુ. ‘ડું' વાર્થે ત. પ્ર.] વિ. [+જુઓ “ભરવું'+ગુ. ‘યું' ભૂ.ક.]ખાતરીવાળું, વિશ્વાસ ખેતી અને બાગાયત માટેનું ખાતર
આપી શકાય તેવું. (૨) ચિક્કસ, નક્કી ખાતરણી સ્ત્રી. [ઓ “ખાતર + ગુ. “અણી' ત. પ્ર.] ખાતરી-લાયક વિ. [+ જ “લાયક.] ભરોસાપાત્ર, ખાતર કે બીજા ભરેલા પદાર્થ પડી ન જાય એ માટે ગાડામાં વાંસ કે સાંઠી વગેરેની ગૂંથણીની આડચ કરવાની ખાતરું ન. [ જુઓ “ખાતર + ગુ. “ઉ” ત. પ્ર.] જેમાં પાંજરી, કડતલું
એિ, સમઝાવટ કચરો-પ વગેરે નાખવામાં આવે તેવું ભાંગી પડેલાં મકાન ખાતર-તસલી સ્ત્રી. [અર. “ખાતિર્તસલી']સમાધાન કરવું વાવ ક વગેરે તે તે સ્થાન. (૨) નાને વહેળે ખાતર-દાર વિ. [અર. ખાતિર + ફા. પ્રત્યય] ચાકરી-બરદાશ ખાતરેલ વિ. જિઓ “ખાતરવું”+ ગુ. ‘એલ બી, ભૂ. .] કરે તેવું. (૨) ભરોસાપાત્ર, ખાતરી લાયક
જેમાં ખાતર નાખવામાં આવ્યું છે તેવું (ખેતર વગેરે) ખાતરદારી સ્ત્રી. [ + ગુ. ઈ? ત. પ્ર.] આગતા-સ્વાગતા, ખાતરે મું. જિઓ “ખાતરું.'] વહેળો, વિકળે, વાંધું, વાયું મહેમાનગીરી, સરભરા. (૨) માન-અદબ. (૩) તરફદારી, ખાતરેઠ (-ડથ ) સ્ત્રી. [ જુઓ “ખાતર' દ્વારા.) જુએ પક્ષપાત. (૪) દરકાર. (૫) જામીનગીરી
ખાતરેલ.” ખતર-નિશા સ્ત્રી. [ અર. ખાતિર્ + સં. નિશ્રા દ્વારા ] ખાતલ (ખાત્યલ) વિ. [ જુઓ “ખાવું' + ગુ. “તુ’ . . જઓ “ખાતરદારી.”
+ “એલ' બો. ભ. ક. (ગ્રા.)] ખાવાની જેને હંમેશાં સગવ૮ ખાતર-૫૮ પં. [ જુઓ “ખાતર + “પડવું' + ગુ. ‘’ મળી છે તેવું સુખી. (૨) ખાય એટલી કમાણી આપે કુ. પ્ર.], ખાતર-પાડુ છું. [ જુઓ “ખાતર + ‘પાડવું' તેવું. (૩) બેટ ખવડાવતું, ઉધાર + ગુ. “ઉ” કુ.પ્ર.] ચોરી કરવાની ટેવવાળો માણસ ખાતલ-પીતલ (ખાયલ-પીત્યલ) વિ, [ જુએ “ખાતલ” + ખાતર-પાણી ન. [જ એ “ખાતરપાણી.'] ખાતર અને “પીવું' + ગુ. “તું” વર્ત. ક. + એલ.બી. ભ. કે. (ગ્રા.)]. પાણી (ખેતી બાગ વગેરે માટે છે. (૨) (લા.) જરૂરી સાધન સુખપૂર્વક ખાવા-પીવાનું મળી ચૂક્યું હોય તેવું સુખી અતર-૫ મું. જિઓ “ખાતર' + “પૂ.'] ખાતર તરીકે ખાત-વ્યવહાર પું, ખાત-સિદ્ધિ સ્ત્રી. સિ.] તળાવ વગેરે કામ લાગે તે કચરપંજો
ઊંડી જગ્યાનું ક્ષેત્રફળ જાણવા વિશેનું ગણિત ખાતર-બરદાશ, નસ, -સ્ત સ્ત્રી, [અર. ખાતિર્ + ફ. ખાતાઈવિ. ચીન દેશ સંબંધી, ચીન દેશને લગતું, ચીન દેશનું બદ્ધતુ આગતા-સ્વાગતા અને સેવાન્ચાકરી
ખાતા પું. ખાતર નાખવાને ખાડે ખાતર-વાહો પું. [ જુઓ “ખાતર + “વાડે.”] ખાતર ખાતા(તે)-દાર વિ. જિઓ “ખાતું' + ફા. પ્રત્યય] ખાતાવાળા સાચવી રાખવાને વાડે. (૨) ઉકરડે. (૩) (લા.) સારું ગ્રાહક અથવા ધરાક, ડિપોઝિટર’. (૨) સરકારમાં ખાતું કસદાર ખેતર
ખિાતર નાખવું ધરાવનાર ખેડૂત, ભૂમિ-કતા, ‘લૅન્ડ ઑર્ડ.” (૩) દરબારી ખાતરવું તે. ક્રિ. જિઓ ખાતર, ના. ધા.] જમીનમાં જમીન માલિક, નરોડર’ ખાતરવું? સ, જિ. ગાળ સંભળાવવી, અપશબ્દ સંભળાવવા ખાતાધીશ ! [ જુઓ “ખાતું' + સં. અધીરા] ખતાધ્યક્ષ ખાતરાળ વિ. [ જુઓ “ખાતર' + ગુ. “અળ” ત. પ્ર.] . જિઓ “ખાતું’ન્સમઘા, ખાતાને મુખ્ય અધિકારી ખાતરવાળું, ખાતર નાખી કસવાળું કરેલું
ખાતા-બંદી (બી) સ્ત્રી. [ જુઓ “ખતું' + ફા. ], -ધી ખતરિયું ન. [ઓ “ખાતર + ગુ. “છયું ત. પ્ર. ] સ્ત્રી. [ + ફા. બન્દી] અમુક ખેતે અમુક જમીનનું આટલું દીવાલમાં ચોરી કરવા નિમિત્તે બાકું પાડવાનું ઓજાર, મહેસૂલ આપવું જોઈએ એવી વ્યવસ્થા ગણેશિયો
ખાતા-બાકી સ્ત્રી. [જ “ખાતું' + “બાકી.] ખાતામાં જમા ખતરિય પૃ. [ જુઓ “ખાતર ' + ગુ. “યું ત. પ્ર.] ઉધાર રકમ ચડાવ્યા પછી સરવાળે ઉધાર બાજુ લેણ
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016072 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1976 |
| Total Pages | 1086 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 32 MB |