Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 63

અડી]
[અચરે-અચરે રામ અડી જઓ અઘાડી'.
ચાલવામાં કે ગીત ગાવામાં શરીરને એક બાજ અટકાવી અકે જઓ અઘાડો'.
આંચકે ખવરાવી લેવાતે લહેકે અડે . મોટા ચામડાના બે ટુકડામાં પ્રત્યેક ટુકડે અ-ચક્ષુ વિ. [+સં. વ@ ન.] આંખ વિનાનું, આંધળું અઘેર વિ. [સં.] જેનાથી વધુ ભયાનક બીજું કઈ નથી તેવું, અચક્ષુ-ગમ્ય વિ. સં. અવળ] આંખ સિવાયની ઈદ્રિયથી
અત્યંત ભયંકર. (૨) (લા.) ૬૪, ઘાતકી. (૩) નીચ – જ્ઞાનથી જાણી શકાય તેવું [ન થયું હોય તેવું અઘોર-નાથ . [.] ભૂતના સ્વામી, શિવજી
અ-ચડ(-) વિ. [+જુએ “ચડ (-)વું'.] ખાતામાં જમા-ઉધાર અઘોર-પંથ (-9) ૫. [+સ. વવિન નું ૫.વિ., એ.વ. અચ૯(૮)-મેળપું. [+ જુઓ મેળ.']વર્ષ આખરે રોજમેળમાં વન્યા: મેલી સાધના કરનારા બાવાઓને સંપ્રદાય
કરવામાં આવતી જમા-ખર્ચા (નામું.) અઘોરપંથી (પન્થી) વિ. [+ગુ. ‘ઈ” ત.પ્ર.] અઘોર-પવનું અ-ચઢ(હા) વિ. [ + જુએ “ચડા(-4).”]જેને પલટવામાં અનુયાયી
નથી આવ્યું તેવું (ડું) અર-મંત્ર (–મન્ચ) . [સં.] અઘર-પંથને દીક્ષામંત્ર અ-ચઢ જુએ “અચડ'. અઘેર-માર્ગ કું. [સં] જુઓ “અર-પંથ.”
અચઢ-મેળ જુઓ “અચડ-મેળ'. અઘોરમાગી વિ. [૪, પૃ.] જુઓ “અઘોરપંથી.”
અચઢાઉ જુએ “અ-ચડાઉ'.
[જડ, ઠેઠ અર-વિદ્યા સ્ત્રી. [સં.] અાર-પંથીની મંત્રવિદ્યા. (૨) (લા.) અ-ચતુર વિ. [i] ચતુરાઈ વિનાનું, બેથડ. (૨) (લા.) મેલી વિદ્યા
અચપચું વિ. [સં. અર્ધ->પ્રા. મ + ગુ. પચવું+ગુ. “ઉ” અઘેરા વિ., સ્ત્રી. [સં] ભાદરવા વદ ચૌદસ
કુપ્ર] અડધું પકવેલું, કાચું પાકું. (૨) થોડું પ્રવાહી અને થોડું અધારી વિ, પું, [સે, મું.] અવર-પંથને અનુયાયી બાવો. ઘાટું એવું, ગદગદું [‘આઈ” ત.ક.] અચપરાપણું (૨) (લા) પહાડની છે વગેરે ઉજજડ અને બિહામણી અચ(-9)પર(-ળા)ઈ સ્ત્રી. [જુઓ અચ(-9)પરું,-લું” + ગુ. જગ્યામાં રહેનાર માનવ
[જેવી ટેવ અચ(છ), -ળું વિ. [ગ્રા.] અટકચાળું, તોફાની, મસ્તીખોર અઘોરી-વેરા પું, બ.વ. [+ જ “વડા'.] અઘોરપંથીના અ-ચપલ(ળ) વિ. સં.] ચપળતા વિનાનું, અચંચલ. (૨) અ-ઘેાષ વિ. [સ.] જેના ઉચ્ચારણમાં રણુકા જેવો વનિ ન ધીર, ગંભીર
[(૨) ગંભીરતા ઊઠતાં કઠોરપણું હોય છે તેવા (વર્ણ) -(કચટતપ પછઠથફ અચપલ(ળ)-તા સ્ત્રી. [સં] ચપળતાને અભાવ, અચંચલતા. શષસ એ વ્યંજને “અષ' છે). (વ્યા.)
અચપલી સ્ત્રી. [ગ્રા.] રમત-ગમત, ખેલ અધીવ છું. [સ. મઘ + મોઘ] પાપોનો સમૂહ, કબંધ પાપ અ-ચપળ જુઓ “અ-ચપલ”.. અ-ઘેય વિ. [સં.] સુંધવા નહિ તેવું
અ-ચપળતા જુઓ “અ-ચપલતા', અસ્પૃ., બ.વ. [સં. સન્ ૨ ઘોઢ યૌ - એમ અ-ચપળાઈ સ્ત્રી. [સં. -વાત્ર ને ગુ. + ગુ. “આઈ 'ત...] ૩ થી ૨ પ્રત્યાહાર સુધીના મુળ ૯ સ્વરેની માહેશ્વરનાં ચપળતાને અભાવ, અચંચલતા સુત્રો પ્રમાણેની પાણિનિએ સ્વીકારેલી સંજ્ઞા] સ્વરે. (વ્યા.) અચપળાઈ જુઓ ‘અચપરાઈ', અચક' (-કથ) સ્ત્રી, જિઓ “અચકવું'.] અટકણ, કેસી, અચ(-)પણું જ “અચપરું.” આગળી. (૨) (લા.) નડતર, મુશ્કેલી
અચબૂચ કિં.વિ. અચાનક, એકાએક અચકર ક્રિવિ. [રવા.] અચાનક
[અમુંઝણ અચમચવું, અચમચવવું, અચમચાવવું એ “હચમચવું’માં. અચકડું ન. [રવા.] કાંઈ સાંભરી આવવાથી છાતીમાં થતી અ-ચર વિ. [૪] હાલે ચાલે નહિ તેવું, અજીવ, સ્થાવર અચકન પું, ન. [હિં.] છાતીના ભાગમાં પાસે પાસે બેરિયાંવાળી અચરકે પું. આંચકે, ધક્કો. (૨) (લા.) ઉમળકે [લાગ ડગલા તથા અંગરખાની મિશ્ર બનાવટ, વધુ લાંબે ડગલો (રૂ.પ્ર.) ધક્કો પહોંચવ, નુકસાન થયું. ૦આવ (રૂ.પ્ર.) (“શેરવાનીમાં અને અચકનમાં થોડે તફાવત છે. બંને વહાલ આવવું]. ઉત્તર ભારતના પ્રકારના ડગલા છે.)
અચરજ(–ત) ન., તી સ્ત્રી. [સં. મારૂ > પ્રા. ચન્નરિકM]. અચક-મચક ક્રિ.વિ. [૨વા.] એકદમ, ઓચિંતું
આશ્ચર્ય, નવાઈ. (૨) (લા) નવાઈ ઉપજાવે તેવો બનાવ અચકા-કા)વું અ.ક્રિ. [રવા.) ખેચાવું, સંકોચ અનુભવવો. (૭)ચર-પચ(છ) વિ. કાચું કરું. (૨) ક્રિવિ, (લા.) રહી (૨) કામ કરવા જતાં આંચકો ખા. (૩) બેલતાં જીભ રહીને, થોડી થોડી વારે. [ખાવું (રૂ.પ્ર.) જેતે ખાધા કરી થાથરાવી. અચકાવવું છે, સ, ફિ.
અચરાવવું સ. ક્રિ. (અનાજને) સૂપડા વડે સાફ કરવું, ઝાટકવું. અચકામણ ન. [જુએ અચકવું’ + ગુ, “આમણ કુ.પ્ર.] અચરાવવું કર્મણિ, જિ. અચરાવાવવું .સ. કિ.
અચકવા પડવાની સ્થિતિ. (૨) અચકવાની મુશ્કેલી અચરાવાવવું, અચરાવાવું જ “અચરાવવુંમાં. અચકારો . [ જુઓ અચક' દ્વાર.] ધક્કો, હડસેલે. અ-ચરિત વિ. સિં.1 અસ્વાભાવિક, અલૌકિક, દિવ્ય (૨) આંચકે. (૩) ધસારો
અચ(છ)-પચ(છ)વિ. [જુએ “અ-૭)ચર –પચ()ર' અચકાવવું જુએ “અચકવુંમાં.
+ બંને અંગાને ગુ. “G' ત.ક.] સાજુમાંદું અચકાવું એ અચકવું.
[સ્થિતિ, અચકામણ અચરે-અચરે-રામ (રૂ.પ્ર.) (“રામ” “રામ” ઉચ્ચાર-ની રીતે અચકે . [જ “અચકાવું' + ગુ. “એ” ક. પ્ર.] અચકાવાની પોપટને ભણાવવામાં આવે છે એની પડે છે) સમઝયા વિના અચકાત્મચકે પું. [ જુઓ “અચકે' + મચકે'.] બલવા ગખ્યા કરે તેવું, પોપટિયું