Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 573

કુધરેલ
૫૨૮
કુમળાવું
કુધરેલ, નવું વિ. [‘સુધરવું' ધાતુના સાદ ન “કુધરવું' કુ-પુત્ર છું. [સ.] કુટુંબને અપ્રતિષ્ઠા કરનારો દીકરો, કપૂત કપાયા પછી તે ગુ. “એલ, -લું' બી. ભ. ક.] બગડેલું, ભ્રષ્ટ કુ-પુરુષ છું. [૪] દુષ્ટ માણસ કુ-ધર્મ છું. [સં.] પાખંડ ધર્મ
કુપ્પી સ્ત્રી. [સ. પૂપિst] એ “પી.” કુ-ધાતુ શ્રી. [, .] ઊતરતા પ્રકારની ધાતુ-કથીર કલાઈ વગેરે કુપે પું. [સં. +] જુએ “કો.” કુ-ધાન, -ન્ય ન. [સં. -ધાર] ક-ધાન, હલકી કેટિનું અનાજ કુપ્રચાર પું. [સં.] ખરાબ પ્રકારને પ્રચાર, દુષ્ટ આશયથી કુધારક વિ. [‘સુધારક'ના સાદર ના શબ્દ] ખરાબ રીત- વિગતોને કરવામાં આવતો ફેલાવો રિવાજ દાખલ કરનાર
કુપ્રથા સ્ત્રી. [સં.] ખરાબ રીત-રિવાજ, ખરાબ ચાલા કુધારે છું. [સં. શુ + જુએ “ધારે.”] હાનિકારક નિયમ કુપ્રબંધ (પ્રબન્ધ) ૫. [સં.] ખરાબ પ્રકારની વ્યવસ્થા, કુધારે!. [‘સુધારે’ના સાદના શબ્દ]ખરાબ રીતરિવાજ, અગવડભરેલી ગોઠવણ
[ઉપગ કુ-ચાલ, સુધારાથી ઊલ ગતિ
કુ-પ્રયાગ ૫. [સં.] નિયમ વિરુદ્ધને કે અવળા પ્રકાર ક-નક્ષત્ર ન. [સં.] અશુભ ફળ આપે તેવા પ્રકારનું નક્ષત્ર, (જ.) કુ-પ્રસંગ (પ્રસ3) પૃ. [સં.] મરણ કે એવા પ્રકારને કુ-નદી સ્ત્રી. [સં.] નાની નદી, પહાડી વિોકળો
ખરાબ પ્રસંગ, ખરાબ પ્રકારને બનાવ. (૨) ખરાબ કુનવાડે, રે ધું. [વજ‘કુનવારો] વર્ષના ગમે તે દિવસે પ્રકારનો મેળાપ
દુિરાચાર વનમાં ઠાકોરજીને પધરાવી ચા માંદેરમાં વનની ભાવનાથી કુલ , સ્ત્રી, [ સ. + જુઓ પેલ.'] ખરાબ વર્તન, કરવામાં આવતે અનકટ(જેમાં દુધની વાનગીઓ વિશેષ કુબક છું. ઘડાને એક રોગ પ્રમાણમાં હોય છે.)ના પ્રકારનો ઉત્સવ, (પુષ્ટિ.) કુબજા સ્ત્રી. [સં. ગા, અવ. તભ૧] જેઓ “કુન્ન.” કુનાતે પુ. ગળિયલ રંગનું લુગડું
કુબડિયા સ્ત્રી. કેરીની એક જાત કુ-નાથ !, [સં.] ખરાબ ધણી, બદયાલને પતિ
કુ-બંધન (બધન) ન. [સં.] ખરાબ રિવાજ, કુરૂઢિ, કુ-નામ ન. સિં.] અપકીર્તિ, બદનામી. (૨) વિ. બદનામ કુબુદ્ધિ સ્ત્રી. [સં.] ખરાબ બુદ્ધિ, બેટી સમઝ. (૨) બદકુ-નાર સ્ત્રી. [સં.] બદચાલની સ્ત્રી
દાનત. (૩) વિ. ખરાબ બુદ્ધિવાળું
[(સંજ્ઞા) કુ-નીતિ સ્ત્રી. [સ.] અનીતિ, દુરાચાર
કુબેર પં. [સં.] પૌરાણિક માન્યતા પ્રમાણે દાના ભંડારી, કુનેર છું. પીળાં ફૂલને એક છોડ
કુ-બંધ પું. [] ખરાબ ઉપદેશ કુનેહ સ્ત્રી, [અર. કુહ ] આવડત, ચતુરાઈ, કામ કાઢી કુજ, ૦૭ વિ.[સં.] કબડું, ખુંધવાળું લેવાની કળા. (૨) (લા.) યુક્તિ, હિકમત, કળ, “ટેકટ.’(૩) કુબજા સ્ત્રી. [૪] કબડી-ખુધી સ્ત્રી. (૨) રામાયણમાંની અનકરણથી પિતાનું કરી લેવાની શક્તિ, ગ્રાહકશક્તિ, રાણી કેકેયીની દાસી, મંથરા. (સંજ્ઞા.) (૩) ભાગવત પુરાણઍડાપ્ટેબિલિટી'
[૨) યુક્તિ-બાજ માંની મથુરાના રાજા કંસની ચંદન ઘસનારી દાસી. (સંજ્ઞા.) કુનેહબાજ વિ. [+ ફા. પ્રત્યય] ચાલાક, પ્રવીણ, નિપુણ. કુભવ છું. [સં.] ખરાબ અવતાર કુનેહબાજી સ્ત્રી. [ + ફા. પ્રત્યય જુએ “કુનેહ.” કુંભારજા સ્ત્રી. [+ સં. માર્ગા, અ. તદભવ] કુભાર્યા, કનેર વિ. ઢંગધડા વિનાનું, કઢંગું
દુષ્ટ પત્ની, વઢકણી પત્ની, કંકાસણી પની, ક-ભારા કુ-૫દ્ધતિ સ્ત્રી. [સં.] ખરાબ રીત [પરીક્ષા કરનાર કુભાવ . [સં.] ખરાબ લાગણી, નઠારો ભાવ, ક-ભાવ. ક-પરીક્ષક વિ. સં.] ખરાબ રીતે નાપાસ કરવાની દષ્ટિએ (૨) (લા.) તિરસ્કાર, કંટાળે ક-પરીક્ષા શ્રી. [સં.] નાપાસ કરવાની દષ્ટિએ કરવામાં કુભાંઢ (કુભા) ન. [ (સૌ.) , મroaજ એ “કૌભાંડ.' આવતી કટી
મિાર્ગ, ઉન્માર્ગ કમાંડર (ભાડ) વિ. [+ ફા. પ્રત્યય]. થ) સિ, ૪-gય ક-માર્ગ, અવળા પ્રકારના કમાંડી (-ભાડી) વિ. [સં. જમાઇ .1 કૌભાંડી, ખટપટી કુપથગામી વિ. [, .] કુમાર્ગ તરફ જનારું
કુ-ભેજન ન. [સં] ખરાબ પ્રકારનું ખાણું કુ૫ય વિ. [સં.] હિતકાર કે નહિ તેવું ખાવાનું. (૨) ન. કુ-ભેજી વિ. [, .] અખાદ્ય પદાર્થ ખાનાર પરહેજીને અભાવ, માંદાને અનુકૂળ નહિં તે ખોરાક કુમક સ્ત્રી. [તક.] સહાય, મદદ (૨) લશ્કરને જ મળતો
ખાવે એ કુ-પંથ (-૫થ) જુએ કુ-પથ.'
કુમકી વિ. [ + ગુ. “ઈ' ત. પ્ર.] કુમકને લગતું ક-પંથી (પથી) વિ. [+ ગુ. “ઈ' ત. પ્ર.] કુમાર્ગે ગયેલું- કુમકુમ (ાંધ: ભૂલથી શિષ્ટ સાહિત્યમાં પણ આવી જતું, નિષિદ્ધ આચરણ કરનારું
અશુદ્ધ જોડણી જોવા મળે છે.) એ “કુંકમ.' કુ-ઘ ન. [સં.] અશાસ્ત્રીય અને નિંદ્ય કટિની કવિતા.
કુમકુમાટ પું. [સં.] થોડું ગરમ હોવાપણું [‘કુબુદ્ધિ.' (૩) વિ. પધાભાસી, “ડાગરલ” (બ. ક. ઠા.)
કુમત (-) શ્રી. [સં. -મતિ], તિ સ્ત્રી, (સં.) જાઓ કુ-પાઠી વિ. [સં., પૃ.] વેદપાઠ વિદ્યાભ્યાસ વગેરે એના
કુમારકલા શ્રી. એક પક્ષી નિયમ પ્રમાણે ન કરનારું
કુ-મરણ ન, [સં.] ખરાબ સંગોમાં થયેલું મૃત્યુ, કભાત. કુપાત્ર વિ. [સ., ન.] નાલાયક. (૨) નઠારું, દુષ્ટ
(૨) આપઘાત કપાત્રતા સ્ત્રી, (સં.] નાલાયકી. (૨) નઠારાપણું, દુષ્ટતા કમળાવું અ. જિ. [ઓ “કુમળું' ના. ધા.] કુણું થવું, કુપિત વિ. [સં.] કેપેલું, ગુસે થયેલું, રે ભરાયેલું, શુદ્ધ દયાળુ થવું. (૨) કરમાવું. (૩) ઉસુક થવું. (૪) બહાવરું બનવું.
પુરવઠે