Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 565

કિલોમીટર
પર૦
કિંકિણાટ
(ગ્રામ)= ૮૦ તોલાના પાકા શેરથી થોડું વધુ].
કિશોર-ગૂગળ છું. [ + જુઓ “ગૂગળ.”] ગગળની બનાવટનું કિલોમીટર છું. [અં.) દશાંશ એક હજાર મીટરના અંતરનું એક ઔષધ માપ– ૮/૫ મીટર = ૧ માઈલ
કિશેર-મૂર્તિ સ્ત્રી. [સ.] જુઓ “કિશોર.” કિલ(લો) ૫. જઓ “
કલ.” [કલેલ કરવું કિશોર-વય ન, સ્ત્રી. [સ. વથત ન.] જુઓ ‘કિશોરાવસ્થા.” કિલેહ-લેલ(-ળવું અ. જિ. એ “કલોલ. ના. ધા] કિશેર-સંઘ ( સક) પું. [સં.) કિશોરનું મંડળ કિલા-લીટર છે. [અં.1 ૮૦ તેલા પ્રવાહી માપથી થોડું કિશોરાવસ્થા ઋી. [ +સ. અવા બાળકની અગિયારથી વધુ–૧૦૦૦ દશાંશ પ્રકારના લીટરનો એકમ
- પંદર વર્ષ સુધીની ઉંમર કિલ-વોલ્ટ છું. [] વીજળીની શક્તિ માપવા વપરાતું કિશોરી સ્ત્રી. [સ, ] અગિયારથી લઈ પંદર વર્ષ સુધીની એક દશાંશ માપ
બાળકી
તિરાપો કિલોળવું જ “કલવું.” [અપરાધ. (૩) રોગ કિર્તી(સ્તી) શ્રી. [ કા. કિતી] હેડી, નાને મછે કે કિબિન-હિમહિ૧)ષ ન. સિં] પાપ. (૨) ગુને, વાંક, કિકિંધા (કિકિધા) સ્ત્રી. [સં.] રામાયણ-કાલની વાનરોની કિબિન-હિમ,હિવ)ષ-હારી વિ. [સ, પું] પાપ હરનાર રાજધાનીની દક્ષિણ ભારતની એક પ્રાચીન નગરી (આજની કિલ્લા(-)-બંધ (બધ) વિ [જ ઓ “કિલ્લો' + ફા. અનદી નજીકનું એનું સ્થાન). (સંજ્ઞા.) બન્] એ કિલ્લેબંદ.”
કિકુ છું. [ સં.. કેણીથી હથેળીની મધ્યમાં આંગળી કિલ્લાણ ન. [મરા.] જ કિલકિલ.'
સુધીને ભાગ અને એટલા માપને એકમ કિલ્લી જ “કીલી.”
કિકુ-હસ્ત છું. [સં.] બે વંત કે ૨૪ આંગળનું માપ કિજલી-દાર જુઓ કીલી-દાર.”
[મટકું કિસમ સ્ત્રી. [અર. કિસ્મ] પ્રકાર, રીત, તરહ, જાત કિલું ન. અનાજમાં પડતું એક જીવડું, ઘોડું, ભેાટલું, કિસમિસ જ એ “કિશમિશ.’ કિલે-ગાહ સ્ત્રી. [અર. + ફા. 3 કિલો હોય તેવી જગ્યા કિસલય જુઓ “કેશલય.” કિલેદાર વિ. [અર. + ફા. પ્રત્યય] ફરતો કિલ્લે આ કિસાન ! [સં. શા > પ્રા. લિન > હિં. કિસાન”] હોય તેવું (બાંધકામ). (૨) પું. કિલ્લાને રક્ષક અમલદાર, ખેડૂત, ખેડુ, કૃષિકાર
[ખેડૂત-સંઘ દુર્ગાધ્યક્ષ, ગઢપતિ, કેટવાળ
કિસાન સંઘ (સકધ) ૫. [ + સં.1 કિસાનનું મંડળ, કિલેદારી સ્ત્રી. [ + ગુ. “ઈ' ત. પ્ર.] કિલેદાર અમલ- કિરતી જુઓ “કિર્તી. દારની ફરજ. (૨) કિલેદારને મળતું વતન
કિમત ન. [અર.] ભાગ્ય, નસીબ, તકદીર, કરમ. [ ૦ કિલે-બંદ (બન્દ) વિ. [અર. + ફા.] જેને ફરતી કિલ્લાની અજમાવવું (રૂ. પ્ર.) ભાગ્યની પરીક્ષા કરવી. ૦ ઊલટી
દીવાલ છે તેવું (રાજમહાલય નગર વગેરે), કિલ્લેબંધ જવું. ૦ પલટવું, ૦ ફરવું (રૂ. પ્ર.) નસીબમાં ફેરફાર ફિલેબંદી (-બન્દી) [અર. + ફા.] ફરતી કિલ્લાની દીવાલનું થવો. ૦ ખૂલવું, જાગવું (રૂ. પ્ર.) ભાગ્યોદય થ. હોવાપણું, કિલ્લેબંદી
૦ ફૂઠું (રૂ. પ્ર) પડતી થવી. ને હેઠા (૨. પ્ર.) કિલે-અંધ (-બન્ધ) વિ. જિઓ “કિલાબંધ;' હકીકતે ભાગ્યહીન]
બંદરના સાદ સંસ્કૃતીકરણ.] જએ “કિલા-બંદ.' કિરૂ છું. [અર. કિસ્સહ ] અદ્ભુત ચમત્કારી વાત. કિલે.બધી સ્ત્રી. [ જુઓ “કિલ્લેબંદી' અને કિલ્લેબંધ.] (૨) કથા, વાત, કહાણી. [૦ ઉઠાવ, ૦ ગેડવા (રૂ. પ્ર.) જ “ક્રિકલ્લેબંધી.”
યુક્તિ કરવી. (૨) બટ્ટો લગાવવો. ૦ કર (રૂ. પ્ર.) યુક્તિ કિલો . [અર. કિલ-અહ ] નગર રાજમહાલય મંદિર રચવી ] જિ. ગુ. તત્સમ] ક્યાં, કયે ઠેકાણે! વગેરે ફરતી રક્ષણ માટે કરવામાં આવેલી દીવાલવાળું કિહાં કિ.વિ. [સં. જમાવ> પ્રા. ન્હ> અપ, વહાં> સ્વરૂપ, દુર્ગ, કોટ, ગઢ, “ફોર્ટ, “કેશલ.” [-હલા ઉપર કિંકર (
કિર) પું. [૩.૩ નોકર, ચાકર, સેવક, દાસ હેલો (૨૧) (. પ્ર.) એક રમત. ભલા બાંધવા (રૂ. પ્ર.) કિંકર-તા સ્ત્રી., -ન. (કિકુર-) [ સાં ] ચાકરપણું, કહપનામાં વિહરવું. ૦ ૦ (..) શેતરંજની રમતમાં ચાકરી, નેકરી
ધુધરીવાળો કેદાર સામે રમનારના પાદશાહને કાઈ પણ ઘરમાં સુરક્ષિત રહેવા કિક-કિણી (કિ(કિ)ણી) સ્ત્રી. [સં.] ઘુધરી. (૨) ન દેવા. ૦ બાંધે (રૂમ) કહપનામાં રાચવું
કિંકરી (કિરી) સ્ત્રી. [સં.] નોકરડી, ચાકરડી, દાસી, કિલાલ જ “કિલેલ.”
સેવિકા
[કરવું એ કિહિવષ જ એ “કિબિષ.”
કિં કર્તવ્ય ( કિર્તવ્ય) ન. [સ.] શું કરવું અને શું ન કિલિવષ-હારી એ “કહિબષ-હારી.
કિર્તવ્ય-ત (કિર્તવ્યતા) સ્ત્રી. [૩] શું કરવું અને શું કિશ(૩)મિશ(-સ) સ્ત્રી. [ અર, ] નાના દાણાની બી ન કરવું એવી પરિસ્થિતિ વિનાની રાતી દ્રાક્ષ
કિંકર્તવ્ય(૦ તા)-મૂઢ (કિર્તવ્ય-) વિ. [સં] શું કરવું કિશ(-સ)લય ન. [સ. પું, ન.] વૃક્ષ વગેરે વનસ્પતિના અને શું ન કરવું એને જેને વિચાર નથી આવતા તેવું અંકુર, ફણગ, કેટે
મહ
[કરવું એવી પરિસ્થિતિ, કિંકર્તવ્ય-તા કિશાર છું. [સં] અગિયારથી લઈ પંદર વર્ષ સુધી બાળક કિં-કાર્યતા (કાર્યતા) શ્રી. [સં.] શું કરવું અને શું ન કિશોર અવસ્થા સી. r{. સંધિ વિના જ કિશોરાવસ્થા.” કિંકિણુટ (કિકિ-) . [ સં. વિશાળી + ગુ, “આટ’ ત.પ્ર.]