Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 525

કાચં-ચિડો
૪૮
કાછિયે
કાચં-ચિં) (કાચન-ચિપ્રણ) જુઓ “કાકીડે.' વાળું કુટુંબ. - કાન (૩. પ્ર.) ભેળે માણસ. એ. કાચાઈ સ્ત્રી. [ એ “કાચું' + ગુ. “આઈ' ત. પ્ર.] કાચા- મુ (રૂ. પ્ર.) કાચર, (૨) નકામી વસ્તુ. (૩) છેવટનો પણું, કચાશ
બાકીનો ભાગ. - ખરડે (રૂ. પ્ર.) મુસદ્દો. - ઘઉં કાચાપાકું જ ‘કાચું-પાકું.'
(રૂ. પ્ર.) મેળ વિનાની વાત. - તાંતણે (રૂ. પ્ર.) વરાકાચામ પં. સિં. સાવ + અરમા પુંકાચિયે પથ્થર
વર્તન. - તેલ (રૂ. પ્ર.) ચાલુ તેલમાથી એ છે કે તે કાચિત લિ. [સં.] કાચા ઢોળ ચડાવ્યું હોય તેવું
તોલ. - દસ્તાવેજ (રૂ. પ્ર.) અધૂરો અને સાદા કચિયું વિ. સં. વિ + ગુ. “ઈયું” ત. પ્ર.] કાચને લગતું. કાગળ ઉપર લખેલો કરાર. - પાયે (રૂ. પ્ર.) અધિ(૨) કાચમાંથી બનતું. (૩) કાચ જેવું
રિયું. ચા પારા (૨. પ્ર.) પચી ન શકે તેવી ચીજ. - કાચિંડે (કાચિડે), કાચ જ “કાકીડો.’
બાવળ (રૂ. પ્ર.) ઝાંખો લાલ અને ધોળા રંગને ધોડોકાચું વિ. [હિ. કચ્ચા] પાકેલ નહિ તેવું, અપકવ. (૨) -ચે મીઠે (રૂ. પ્ર.) કેરીની એક જાત. -ચો રંગ (૨) ગુણધર્મ વગેરેમાં પર્ણતાએ ન પહોંચેલું, “રફ'. (૩) અને (. પ્ર.) ઊડી જાયન ચેટે તે ગ. - રોજમેળ કુશળ, અણધડ. (૪) આશરે હોય તેવું, અંદાજી, અડસટ્ટા- (રૂ. પ્ર.) હિસાબની કાચી નોંધ. - વીઘે (રૂ. 4) વાળું. (૫) નિશ્ચિત ન થયું હોય તેવું. (૬) (રંગ વગેરે) ઊપટી વીધાના પૂરા માપનું ન હોય તેવું મા૫] જાય તેવું. (૭) કામચલાઉ, કુદરતી સ્થિતિમાંનું, હજી જેના કાચું-પાકું વિ. [જ “કાચું + “પાકું.'] નાહે સાવ કાર્ચ ઉપર સંસ્કાર નથી થયા તેવું, “.” (૮) ચાલુ માન્ય નહિ તદ્દન પાકું, અધપક તોલથી ઓછા તોલવાળું. (૯) શિખાઉ. [ચા કાનનું કાચું પાચું વિ. [જ “કાચું' + “પોચું (લા.) આવડત (રૂ. પ્ર.) બીજાની ચડામણીએ મત બાંધી બેસનારું. ચા વગરનું, અ-કુશળ. (૨) અનુભવ વિનાનું (૩) નબળું (૪) કામને કેદી (રૂ. પ્ર.) જેને હજી મુકદ્દમો ચાલતો હોય ડરપોક, બીકણું
(લા.) બ્રહ્મચર્ય તે આરોપી કેદી, “અન્ડર-ટ્રાયલ પ્રિઝનર'. ચા ગાઉ કાછળ-ચ) પં. [સં. વક્ષ> પ્રા. ૦] કચ્છ, લંગોટ. (૨) (રૂ. પ્ર.) પુરા અંતરમાં થોડું ઓછું રહ્યું હોય તેવા ગાઉ. કાઈ (ક) સી. [સં. 8 દ્વારા] જુઓ “કાછલી.' -ચી કેદ (રૂ. પ્ર.) ચાલતા મુકદમાએ અટકાયતમાં રાખ- કાછ વિ. જિએ “કાઇ' + ગુ. ‘ડે’ સ્વાર્થે ત. પ્ર] (લા.) વાની સ્થિતિ. -ચી કેડીનું (રૂ. પ્ર.) કિંમત વિનાનું. -ચી (તિરસ્કારમાં બ્રાહ્મણ-વાણિયા ખાતાવહી (રૂ. પ્ર.) ઉપર ટપકે રાખેલી નોંધ (નામાની). કાછઢિયે પં. જિઓ “કાછડ' + ગુ. “ઇયું' ત. પ્ર.] જુએ -ચી જપતી (રૂ.પ્ર.) પાકી જપતી કરતાં પહેલાં માલને કાછડ.' (૨) (લા.) ઢીલો પોચા માણસ કબજે રાખવો એ. -ચી જમાબંદી (-બન્દી) (ઉ. પ્ર.) કાછડી સ્ત્રી. [સં. વક્ષ>પ્રા. 8 + ગુ. “ડ' + “ઈ' સ્વાર્થે અડસટ્ટથી કરેલી આંકણી, ઉત્પન્ન થવાની ઊપજને અડ- ત. પ્ર.] ઘાતિયું કે સાડલાની બે પગ વચ્ચેથી લાંગ કાઢી સટ્ટો. -ચી જેલ (રૂ. પ્ર.) મુકદમે નથી ચાહે એ પહેલાં કેડના પાછલા ભાગમાં ખસવામાં આવે છે. (૨) ફાળિયું. જેલમાં રાખવાનું સ્થાન, ‘લોકઅપ.' -ચી ધાતુ (રૂ. પ્ર.) પંચિયું [છુટી જવી (રૂ. પ્ર.) ભય પામવું. ૦ છૂક, ધાતુનું માટી વગેરેની સાથે ભળેલું સ્વરૂપ (જે શુદ્ધ કરાયા ૦ છૂટું (રૂ. પ્ર.) વ્યભિચારી. ૦ દાસ (રૂ. પ્ર.) (તિરસ્કારમાં) પછી “પાકી ધાતુ' બને.) -ચી નોંધ (નૌગ) (રૂ. પ્ર.) બ્રાહ્મણ-વાણિયા] ઉપર-ટપકે લખી રાખેલું નામું. (૨) ખરડો. (૩) પાકું કાછડે પું. [સં. જક્ષ> પ્રા. વ8 + ગુ. ‘ડું' વાર્થે ત. પ્ર.] ન કરેલું ટપકાવેલું લખાણ, -ચી બુદી (રૂ. પ્ર.) અણ- (ખાસ કરીને) સકીએ સાડીની લાંગ વાળે છે એ, [માર, સમઝ. (૨) બેથડ, મુર્ખ. (૩) ભેળિયું, આલિયું. ચી વાળ (રૂ. પ્ર.) કછટાની રીતે સાડી પહેરવી. ૦ મારીને, બુદ્ધિ, ચી મત (-ત્ય) (રૂ.પ્ર.) અપરિપકવ સમઝણ. (૨) ૦ વાળીને (રૂ. પ્ર.) કમર કસીને, મહેનતપૂર્વક] છોકર-મત, બાળક જેવી હઠ. -ચી મુદત (રૂ. પ્ર.) પાયા કાછણ (શ્ય) સ્ત્રી. આ “કાછિયણ.” વગરની મુદત, અધર રાખેલી મુદત. - વય (રૂ.પ્ર.) સગીર કાકર ન. એક જાતનું અવસ્થા. ૦ કચિયારું (રૂ. પ્ર.) નાનાં નાનાં બાળક હોય કાછની સ્ત્રી. [વજ.]: જુએ “ક”ની.” તેવું. કઢાવવું (રૂ. પ્ર.) દેવાળું કઢાવવું. (૨) ભોપાળું કાછલી સ્ત્રી, [સ. 8 + ગુ. “હું” સ્વાર્થે ત. પ્ર. + ‘ઈ’ નીકળે એમ કરવું. ૦કપાવું (રૂ.પ્ર.) અણઘટતું બેલાઈ જવું. પ્રત્યય નદીના ભાઠાની ખેડેલી જમીન (૨) ખાનગી વાત બહાર પડવી. ૦ કાપવું (રૂ.પ્ર.) અણ- કાછલી જુએ “કાચલી.' ઘટતું બોલવું. (૨) ખાનગી વાત બહાર પાડવી. ૦ કામ કાછલું જુઓ ‘કાચલું.” (રૂ. પ્ર.) અઘરું કામ. (૨) તકલાદી કામ. ૧ કુંવારું કાછવું સ. કિ, સિ. ક્ષ-> પ્રા. ૪, ના. ધા.] કચ્છ (રૂ. પ્ર.) નાની ઉંમરનું, નહિ પરણેલું. ૦ કેરું (રૂ. પ્ર.) વાળ. (૨) (લા.) બ્રહ્મચર્ય પાળવું. (૩) મલાઈ કાઢી લેવી ઠંગે, નાસ્તો. ૦ કરું ખાવું (રૂ.પ્ર.) ભીડ ભોગવવી. (૨) કાછિયા-) () સ્ત્રી. [જુએ “કાછિયો’ + ગુ. “અ(એ)પેટમાં દુખવું. ૦ નચ (રૂ. પ્ર.) તદ્દન અપક. ૦૫૮૬ ણ” પ્રત્યય કાછિયાની સ્ત્રી
કે લત્તો (રૂ. પ્ર.) દેવાળું કાઢવું. ૦ પ્લાસ્ટર (રૂ. પ્ર.) મગિયા કાછિયા-વાહ(-) સ્ત્રી, જિઓ “કાછિયો'+ વાડ.'] કાછિયા
નાની ગાર. ૦ હૈયું (રૂ. પ્ર.) હિમત વગરનું. (૨) દયાની કાછિયેણ (-શ્ય) જુએ “કાછિયણ.” લાગણીવાળું. - કબીલ (રૂ. પ્ર.) નાનાં નાનાં છોકરાં- કાછિયે . સં. વાવ ->પ્રા. ઝઘમ-1, કાછી છું.