Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 498

કહપારંભ
કરે
(૨) ચૈત્ર માસમાં કરવામાં આવતે એક ભારતીય-હિંદુ કલ્યાણ-નટ કું. [જ કયાણ + સં.) એ નામને ધાર્મિક વિધિ [“કલ્પાદિ(૧).” એક સંકર રાગ. (સંગીત.)
[વૃત્તિવાળું કલ્પારંભ (રહ્મ) ૫. [ સં. શાહ૫ + ગ્રામ] જ કલ્યાણનિષ્ઠ વિ. સિં. +નિષ્ઠા, બત્રી.] કહચાણ કરવાની કપાવવું, કપાવું જુએ કહ૫૬માં.
કલ્યાણ-નિષ્ઠા સ્ત્રી. [સં.] કફયાણ કરવાની વૃત્તિ કલ્પાંત (કહપાન) ! [સં. ૧૫ + મ ] બ્રહ્માના દિવસને કલ્યાણ-પરિણામી વિ. [સે, મું.] જેનું ફળ કલ્યાણ-રૂપ છે અંત, જગતને તે તે દિવસના અંતને પ્રલય-કાળ, મહા- તેવું, સુખાંત
ટિવાની ભાવના પ્રલયયને સમય. (૨) (લા.) અત્યંત રે-કકળાટ, ભારે કલ્યાણ-બુદ્ધિ સ્ત્રી, સં.] જનતા કે હરકેઈનું ક૯યાણ કરી મેટી રડારોળ
લિ.) રો-કકળાટ કરાવનારું કલ્યાણુમડુ કે. પ્ર. સિ. વથાણમ્ + અસ્તુ “મંગળ ક૯પાંત-કારી (કલ્પાન્ત-) વિ. [સ, પૃ.] પ્રલયકારી. (૨) થાઓ' એ ઉગાર ક૯પાંત-કાલ(ળ) (કપાત-) પું. [સં.] બ્રહ્માના પ્રત્યેક કલ્યાણ-મંત્ર (-મ-ત્ર) પું. (સં.) કહયાણકારી ઇવનિ દિવસના અંત, કલ્પાંત સમય, મહાપ્રલય-કાલ કલ્યાણમૂર્તિ સ્ત્રી. [સં.] (લા) હરકેઈનું કહયાણ કરવાની ક૯પાંત-સ્થાથી (કપાન્ત) વિ. [ સં, ૫.] કહપના અંત ભાવના ધરાવનાર વ્યક્તિ
[મુસાફરી સુધી સ્થિર રહેનારું
- કલ્યાણયાત્રા સી. (સં.) લોકોને નિમિત્તે હિતકારક 1 , સ, કપલુ, ધારેલું, ‘હાઈપથાર્ટકલ. (૨) કથાણુ-
રાજ્ય ન, સિ.1 લેાકાને સર્વ રીતે કલ્યાણ થવાની બનાવેલું, રચેલું. (૩) તદ્ધ મળમાથા વિના ઊભું કરેલું, વ્યવસ્થાવાળું રાજ્ય ગપથી ભરેલું, કૃત્રિમ, બનાવટી
કલ્યાણ-વચન ન. [સ.] માંગલિક વાણું. (૨) આશીર્વચન કલ્પિત આદર્શ છું. સિં.] “કલ્પના રાજ્ય,’ ‘યુટોપિયા” કલ્યાણ-શ્યામ પું. જિઓ “કયાણ' + સં.) એ નામને કર્ષિત કથા સ્ત્રી. [૪] કફપનામાંથી ઊભી થયેલી કે આનુ- એક સંકર રાગ, ચામ-કહાણ. (સંગીત.) શ્રુતિક પરંપરાએ મળેલી વાત, મિથ’ (ન. હૈ.). (૨) કલ્યાણ-સંપત્તિ, (-સમ્પત્તિ), દા સ્ત્રી. [સં] ઘણું શુભ, નવલક્યા, ‘નેવેલ” (૨. મ), ‘ફિકશન' (ન. ભે.)
અતિશય મંગળ
[થાય એવી ક્રિયા કદ્વિપતાર્થ ૫. [+ સં. અર્થ] ન હોય તે ઊભો કરેલો કલયાણ-સાધના સી. સિ,] આત્માન આત્યંતિક શ્રેય અર્થ કે માયને, “હાઈપથીસિસ' (હ. પ્રા.).
કલ્યાણેછુ, કવિ. [સ. + છું, o) પોતાનું યા હરકેઈ ક૯ગ્ય વિ. [સં] જુએ “કહ૫નીય.”
અન્યનું કલ્યાણ થવાની ઈચ્છા કરનારું કલમષ ન. સિ., પૃ., ન.] ડાધો. (૨) પાપ, પાતક. (૩) કલ્લા પં., બ. વ. મૂછના બંને છેડા આગળ ગાલના ભાગ ગંદકી. (૪) (લા.) કલંક, કાળી ટીલી, લાંછન. (૫) વિ. ઉપર વધારેલા વાળ, થોભિયા, થોભા (જે. કે. બિયા'ગંદું, મેલું
થી જુદા કહે છે અને લમણા ઉપરના વાળને પણ કલ્મષતા સ્ત્રી. [સં.] ગંદકી, મલિનતા
સામેલ રાખે છે.) કલ્યાણ વિ. [સં.] શુભ, માંગલિક. (૨) શ્રેય-રૂપ, શ્રેય- કલી જ કડલી.”
કર. (૩) સુખી, ભાગ્યશાળી. (૪) ન. મંગળ (૫) કહલી સ્ત્રી. [જુએ “ક ” + ગુ. “ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય હાથની શ્રેય, હિત, ભલું. (૬) સુખ-શાંતિ, વિફેર”
આંગળીઓ વડે ધેતિયા કે સાડી જેવા કપડાને વાળીને કલ્યાણ પું. [સ વાળી સ્ત્રી.] એ નામનો સાંઝને મુકવા માટે કરાતી ગડી, કલે. [૦ કરવી, ૦ પાઠવી એક રાગ. (સંગીત.)
(૨. પ્ર.) ગડી કરવી] કલ્યાણક ન. [સં] સમય વીત્યા પછી પડિલેહણ થાય કલીક સ્ત્રી. [જએ “કલે" + ગુ. “ઈ' પ્રત્યય.] નાને
એના પ્રાયશ્ચિત્તરૂપનું એક ખાસ તપ. (જેન). (૨) કલે, કાળી. (૨) પ્રસવ વખતે સ્ત્રીના કેડના ભાગ ઉપર તીર્થ કરના જીવનને લગતા મુખ્ય પ્રસંગોનો તે તે સમય હાથથી કે પાટાથી કરવામાં આવતું દબાણ (યવન જ-મ દીક્ષા કવચ અને નિર્વાણમાં પ્રત્યેક સમય.) (નિ.)
કરનાર કટલે . હાથની આંગળીઓથી ઘેતિયા કે સાડી જેવા કલ્યાણકર વિ. [સં], કર્યા વિ. [સ., પૃ.] કયાણ કપડાને વાળીને મૂકવા માટે કરાતી ગડી, કલી [કેળિયું કલ્યાણ-કામ વિ. [સં.] કફયાણની કામના-ઈરછાવાળું કલર ૫. હાથમાં સમાય તેટલા ઘાસને જથ્થો, કાળી, કલ્યાણ-કામદ કું. જિઓ “કલયાણ + સં. મોહિની લેલ ૫. સિ.) આનંદને ઉમળકે. (૨) પાણીના તર
સ્ત્રી.] સંપૂર્ણ જાતિને એક સંકર રાગ. (સંગીત.). ગોનો સતત રહેતે ઉછાળો. (૩) મીઠો મધુર અવાજ, કલ્યાણકારિણી વિ., શ્રી. સિં.] કલ્યાણ કરનારી સ્ત્રી
કલ-નાદ, કલરવ કલ્યાણકારી વિ. [સં., પૃ.]કલ્યાણકૃત વિ. [. ] કાલેલ-વનિ . [સં.] મીઠો મધુર અવાજ, કલ-નાદ જુએ “કલ્યાણ-કર.”
[પયૅટન કલેલિની વિ., સ્ત્રી, સિં..] (લા.) મિટા તરંગોવાળી કલ્યાણચર્યા સ્ત્રી. [1] જનતાનું શ્રેય કરવા માટેનું (નદી) કલ્યાણ-ચિંતન-ચિન્તન) ન. [સં.] કલ્યાણ કરવાનો વિચાર કવિ ક્રિ. વિ. [હિં, કબ] કયારે. (પદ્યમાં.) કલ્યાણ-જનક વિ. [સં] જુએ “કલ્યાણ-કર.'
કવર છું. આગાખાની ખેજાઓના ધર્મ પ્રમાણે વિષ્ણુના