Page Text
________________
કલાલણ
કલિદ
૪૫૦
કલાલેણ -શ્ય) જુએ “કલાલણ.'
લેનારા કલાવિદેની કાર્યરીતિ, “શ્કલ ઑફ આર્ટ કલાવતસ (-સ) વિ. સિ. વી+વસંસ) કલાના કલા-સંવેદન (-સંવેદન) ન. સિં.] કળાનું ભાન, કળાની ફુરણા ભૂષણ-૫, ઉત્તમ કલાવિદ
કલાસાખ્ય વિ. [સં.] કળા દ્વારા સિદ્ધ કરી શકાય તેવું કલાવતી વિ, સ્ત્રી. [સં.] નૃત્ત-નૃત્ય વગેરે કળાઓની કલા-સિદ્ધિ સ્ત્રી, [ સાં ] કળાના સર્જન-પ્રસારણમાં મળેલી જાણકાર સ્ત્રી. (૨) એક પ્રકારની વીણા
સફળતા
[કળાનું ખીલી ઊઠેલું રૂપ કલાવવું સક્રિ. વખાણ કરી કુલાવવું-ચડાવવું. (૨). કલા-સૌષ્ઠવ ન. [સં.], કલા-સૌદર્ય (સૌન્દર્ય) ન. સિં.]
પટાવવું, ફોસલાવવું. (૩) લડાવવું, (૪) ખીજવવું કલા-હદય ન. [સં.] કળામાં આદર હોય એવી ચિત્ત-વૃત્તિ, કલા કલાવંત (-વત) વિ. [સં. + પ્રા. વત ( સં. વત્વાન પું]. પ્રત્યે ભાવવાળી મને-વૃત્તિ કળાવાન, કલાનું જ્ઞાન ધરાવનાર
કલાંકલાં ક્રિ. વિ. સંપૂર્ણ નીકળ્યું હોય એમ કલાવતણ (-વન્તણ્ય) સ્ત્રી, [સં. + પ્રા. વત ત. પ્ર. ગુ. ‘અણ' કે-લાંક વિ. [જ એ “લંઠ' – “લાંઠ”; “ક” ખરાબ અર્થને વાયક
પ્રત્યય], કલાવંત-વતી) સ્ત્રી. [સં. + પ્રા. પ્રત્યય. સ્વાર્થ લુ, બેશરમ, (૨) ગાંઠે નહિં તેવું. (૩) કજિયાખોર . નાચનારી ગાનારી ગણિકા–વસ્થા
[કળાવિદ કલાઠી રાત્રી. શરીરનું એક પાસું. (૨) શરીરની પાંસળી, કલેહ કલ(-ળા)વાન વિ. [સં. વા-વાન !.) કળાવાળું, (૨) કલિ(ળ) . [ સં. ] ટે, ઝઘડે, કજિયે, કલહ. (૨) કલ(ળ)-વિજ્ઞ વિ. [સં] જુએ “કળાવિદ.” [શાસ્ત્ર જુએ “કલ-ગ.” (૩) (લા.) કળિયુગને મનાતે અધિષ્ઠાતા કલ(-ળા)-વિજ્ઞાન ન. સિં.] ભિન્ન ભિન્ન તે તે કળાનું મલિન દેવ, (સંજ્ઞા.) (૪) પાપની બુદ્ધિ કલ-ળા)-વિદ સિં. શા-વર] કળાઓનું જ્ઞાન ધરાવનાર કલિ-કલુષ-હારી વિ. [સં., પૃ. ] કળિયુગનાં પાપ હરણ કa-ળા વિદ્યા સ્ત્રી. [સ.] જુઓ “ કલા-જ્ઞાન.'
કરનાર કલાવિધાન ન. (સં.] કળાનું સર્જન, કળાની રચના, કલિકા જી. [સ.] કળી, અણખીલેલા ફલને નાનોમોટો ડો. ટેકનિક' (આ. આ.)
(૨) એક વર્ણમેળ છંદ. (પિં.) (૩) સ્વ. કવિ. ખબરદાર કલાવિધાની વિ. [સં.), કલા-વિધાયકવિ. સિં.] કલા સર્જક મનહર છંદનો એ નામથી ઉપજાવેલ પ્રકાર. (૫) કલ(-ળા)-વિરોધી વિ. [સ.યું.] કળાએ વિરોધ કરનાર કલિ(-ળિ)-કાલ(ળ) પું. [સ.] જએ “કલ જગ.” કલ(-ળા)-વિવેચક વિ. સં. કળાઓની ખૂબીની મીમાંસા કલિકાલસા વિ. [સં.] કળિયુગનાં બધાં શાસ્ત્રોનું જાણકાર, કરનાર, કલા સંબંધી ચર્ચા કરનાર, કલા-મીમાંસક
(૨) પં. સેલંકી કાલને એક મહાન વિદ્વાન જૈનાચાર્ય કલ-ળા)-વિવેચન ન. સિ.] કલા સંબંધી મીમાંસા, કલા- હેમચંદ્રસૂરિનું એ બિરૂદ વિષયક ચર્ચા-વિચારણું
કલિ-ળિ)-કાળ જુઓ “કલિકાલ.' કલ-ળા)-વિશારદ વિ. સિ.] જુએ “કલા-કુશલ.” કલિ(ળ)-જગ જ “ કલ-ગ.” કલ(ળ)-વિષયક વિ. [સ.] કલાને લગતું
કલિત વિ. [સં.] જાણવામાં આવેલું, કળેલું કલા-વીર પું. [સં.] ઉત્તમ કલાકાર
કલિ-પ્રિય વિ. [સં.] કજિયા વહાલા છે તેવું, કજિયા કલાવૃત્તિ સ્ત્રી. સિ.] કળા પ્રત્યેનું વલણ, “એસ્થેટિક કરાવતું ફરતું ફેકલટી' (૨. હ. પંડયા)
કલિ(-ળિ-મલ(ળ) છું. [.](લા.) કળિયુગની દુષ્ટ અસર કલા-વેરા વિ. [સં, ડું.] જુએ “કલા-વિદ.'
કલિયારે મું. સુરત તરફ થતી એ નામની એક ભાજી કલા-વ્યક્તિ સ્ત્રી, સિં] કળાની સ્પષ્ટતા
કલિ-
ળિયુગ કું. [સં.] જુઓ “કલ-જુગ.” કલાવ્યક્તિત્વ ન. [૪] કળાની સ્પષ્ટતા હોવા કે કરવાપણું કલિ(-ળિ)યુગ-સંવત (સંવત) જુએ “કલગ-સંવત.' કલ(-ળા શત્રુ છું. [સં.] કળાને દુશ્મન, કળાને વખોડનાર કલિયું. [જુઓ “કલી ' + ગુ. “યું. ત. પ્ર.) (લા.) કલ(-ળા)-શાલા(-ળા) સ્ત્રી, [] જુઓ “કલાભવન.' છાસ રાખવાનું કલાઈ કરેલું વાસણ કલા-શાસ્ત્ર ન. [સં. ] તે તે કલાના સ્વરૂપ વગેરેને ખ્યાલ કલિ છું. હાથનું એક ઘરેણું આપતું શાસ્ત્ર, એસ્થાટિકસ' (ન. દે.)
કલિલ વિ. સં. સમાસમાં ઉત્તર પદે] –થી ઢંકાયેલું. (૨) થી કલાશિક્ષક છું. [ સાં ] તે તે કળા શીખવનાર વિદ્વાન, મિત. (૩) અભેદ્ય. (૪) ગહન. (૫) ન. અ-વાસ્થત આર્ટ-માસ્ટર” [અધ્યયન, તે તે કળાની તાલીમ ઢગલે
નિ નિષેધ કર્યો છે તેવું કલા(-ળા)-શિક્ષણ ન., કલા-શિક્ષા . [સ.] તે તે કળાનું કલિ-વર્થ વિ. [સં.] સ્મૃતિગ્રંથાએ કળિયુગમાં જે કાર્યોકલા-સર્જક વિ. [સં.] કળાનું સર્જન કરનાર
કલિંગ (કલિ) પું. સં.) એક પક્ષી. (૨) કોરમાંડલ કલા-સર્જન ન. [સં.] કળાની રચના, કળાને આવિષ્કાર કાંઠાને ભારતવર્ષને એક પ્રાચીન પ્રદેશ, ઓરિસ્સા, કલા-સંગ્રહસ્થાન (સગ્રહ)ન. [સં.] ભિન્ન ભિન્ન કલા- ઉકલ દેશ, (સંજ્ઞા.) ની વસ્તુઓનું સંગ્રહસ્થાન, મ્યુઝિયમ'
કલિ-ળેિ,લીં,-ળ)ગઢ(હું) . કાલિંગડુ, તરબૂચ કલ(-ળા)-સંપન્ન (-સમ્પન) વિ. [સ.] જુઓ “કલાવાન.' કાકા)લિંગ જુઓ “કાલિંગડે.” કલા-સંપાદન (સંપાદન) ન, [સ.] કલાની પ્રાપ્તિ, કલા-સિદ્ધિ કલિંગ-બીજ (કલિ) ન. [સ.] અંદર જાન બી કલા-સંપ્રદાય (-સંપ્રદાય) ૫. [ સં. ] તે તે કળામાં ૨સ કલિંદ (કલિ) ૫. [સં.] ભારતવર્ષમાં એક પ્રાચીન પર્વત
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016072 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1976 |
| Total Pages | 1086 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 32 MB |