Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 460

કપટ-બાજી
૪૧૫
કપાલ(ળ)
કપટ-બાજી વિ.[+ ફા.] કપટ, દગ, દગલબાજી
કપની વિ. લોભી [માપ લેવા માટેનું એક યંત્ર કપટ-ભાવ ૫. [સં.] દગાની વૃત્તિ
કપ-માઇકેમીટર ન. [અં.] રેપ કેટલો વધે છે એનું કપટ-યુદ્ધ ન. [સં.] બેટી દેખાડવા પૂરતી લડાઈ, આભાસ- ક૫ર . ખેતરને સેઢા યુદ્ધ. (૨) કપટથી લડાતું યુદ્ધ
કરવું સ. કિં. (જમીનમાંથી) બેદી કાઢવું કપટરહિત વિ. [સં.] કપટ વિનાનું, નિષ્કપટી
કપરલ (-ભ્ય) સ્ત્રી, એક જાતની વેલ, કમળવેલ કપટ-રૂપ ન. સ.] કપટી સ્વરૂપ. (૨) વિ. કપટી સ્વરૂપવાળે કપરાશ (-૧૫) સ્ત્રી, [જુએ “કપરું + ગુ. “આશ” ત. પ્ર.] કપટ રૂપ-ધારી વિ. [સ., .Jબનાવટી દેખાવ કરનારું, છદ્મવેશી કપરાપણું કપટ-લગામ સ્ત્રી, જિઓ “લગામ.'] (લા.) છેડાની કડીઓ- કપરી સ્ત્રી, કાળી વેલ વળી લગામ
ખિત કપરું વિ. દિ. પ્રા. હમ, નિષ્ફર] અઘરું, મુશ્કેલ, કઠિન. કપટ-લેખ છું, -બ્ધ ન. [સં] પેટે દસ્તાવેજ, બનાવટી (૨) ઉગ્ર સ્વભાવનું, ક્રોધી. (૩) લાગણી વગરનું, દયા કપ-વચન ન. [સં.] છેતરામણે બેલ, છેતરનારી વાતચીત વગરનું. (૪) દુઃખદાયક
[બલની બખોલ કપટ-વધ પું. [સ.] દગાથી કરવામાં આવેલી હત્યા
કપરી. ખાડાની કે કુવાની અંદરનું આડું પલાણ, કપટ-વર્જિત વિ. [સં.] કપટ કરવાનું છોડી દીધું છે તેવું, નિષ્કપટી કપર્દ છું. [સં.] કેડે. (૨) મહાદેવ-શિવની જટા કપટ-વિદ્યા સી. [ ] કપટ કરવાની આવડત, છળ-વિધા કપર્દિકા સ્ત્રી. [સં.] કેડી કપટ-વેશ(૫) ૫. (સં.) છૂપો વિશ, છળ-વેશ, છદ્મવેશ. (૨) કપર્દિની સ્ત્રી. સિં] દુગ, ભવાની, અંબા વિ. કપટી વેશવાળે. (૩) (લા.) દંભી
કદિ વિનાયક વ્રત ન. [સં.] શ્રાવણ સુદિ ચેાથથી ભાકપટવેશન-૫) -ધારી, કપટ -પી) વિ. [૪, પૃ. દરવા સુદ ચોથ સુધીનું એક ટાણાનું ભજન અને ગણ
બનાવટી વેશ ધારણ કરનાર. (૨) (લા.) દંભી માણસ પતિનું પૂજનનું વ્રત. (સં.જ્ઞા.) કપટ-શક્તિ સ્ત્રી. [સં] કપટ કરવાની શક્તિ
કપદી પું. [સં.] જટાધારી મહાદેવ-શિવ કપટ-શીલ વિ. સિં.] કપટ કરવા ટેવાયેલું
કપાસ ન. મેચીનું એક ઓજાર ક૫ટાઈત છું. અસલના વખતમાં રાજસભાને એક અમલદાર કપલીન સી. [એ. કલગ ] બે નળાઓ જોડવા માટે પટાચરણ ન., કપટાચાર . [+, મા-વરણ, -વાર] વપરાતો પચવાળો ટુકડો કપછી આચરણ, દગાબાજ વર્તન
કપટ () સ્ત્રી. [૨૧.] મહેનત કપટિયાળું વિ. [+ગુ. ઈયું' + “આળું' ત. પ્ર.] કપટી, કપળ ન. એક જાતનું ખેતીનું એજાર, સમાર, બહેરે’ દગાબાજ, મેલા દિલનું
[(૨) ઢેગી કપાટ ન., [સ, પું, ન.] કમાડ, બારણાંનું પનેલ. (૨) કપટી વિ. [સ., પૃ.] કપટ કરનારું, દગાબાજ, દુરાશયી. (ગુ.) કબાટ કપટી સ્ત્રી. ધાનને પાક નાશ કરનાર એક કીડ. (૨) કપટ-પુટ પું, ન. [સં., ;] કમાડનું પનેલા
તમાકુના છોડમાં થતો એક રેગ. (૩) એક જાતનું માપ કપાટ (પ્રબંધ (-બન્ધ) ૫. [સં.] કમાડના બારણાને કપ(-મંગુઠાળ ન. બાળવા માટે કાપેલો લાંબે પહેળો જાડે ઘાટે ગોઠવાય તે રીતને ચિત્રકાવ્ય પ્રકાર. (કાવ્ય.) લાકડાને ટુકડે. (૨) ફાડેલું લાકડું
કપાટા પું, બ.વ. (લા.) નસીબ. [ ફાટવા (રૂ. પ્ર.) કપ-છાણ વિ. [સં. સર્પદપ્રા. 8 + જુઓ “છણવું.'] એકદમ નસીબ ઊધડવું, એકદમ સાહુકાર થઈ જવું. કપડાથી ચાળેલું. (૨) કપડાથી વીંટી એના પર માટી છાંદી પાડે છું. ઘડવામાં ન ચાલે તેવી ઘાતુની મેળવણી લીધી હોય તેવું. (૩) (લા.) ખૂબ વિચારેલું
કપાણ ન. [જુએ “કાપવું' + ગુ. ‘અણ” પ્ર.] કાપવું એ, પદ-મદી, કપહ-માટી વિ. [સ. ૧ર્ષટ->પ્રા. ઉપર + કાપવાની ક્રિયા. (૨) કમી કરવું એ. (૩) કાપવાનું હિ. “મટ્ટી,’ એ “માટી.] પદાર્થને કાપડ વીંટી એના ઉપર એક એજાર
[લ લાગવી એ ભીની માટી છાંદી લીધી હોય તેવું, કચ્છ-છાણ
કપાણ ન. ઉઘાડે પગે તડકામાં ચાલવાથી લાગતી ગરમી, ક૫૮- પુ. એક જાતને દોડે
કપાણ ન. વજન કરવાને પિટીકાપે, કંપાણ કપડાં-લતાં, તાં ન., બ. વ. [જુઓ “કપડું' + “લતું,-તું;' કપાત (ત્ય) સ્ત્રી. [જુએ “કાપવું' + “આત” ક. પ્ર.] કાપવું એકલે નથી વપરાત.] એ “કપડું-લતું.
એ. (૨) કમી કરવું એ કપડું ન. [સં. જટ-->qદમ-] સર્વસામાન્ય કાપડ. (૨) કપાતર, કપાત્ર વિ. [સ. -પાત્ર, અર્વા. તદભવ] કુ-પાત્ર, સીવેલું લૂગડું
[માય લુગડું નાલાયક. (૨) નઠારું, ખરાબ, હલકા સ્વભાવનું. (૩) કપડું-લતું તુ - ન. ન. [જ “કપડાંલત્તાં.'] સીવેલું સર્વસા- | (લા.) લુચ્ચું, તોફાની, લાઠ. ક૫તળું ન. જિઓ “કાપવું' એના વિકાસ.] ફળ કે શાકનું કામ સ્ત્રી. [જુએ “કાપવું + ગુ. “આમણી' ક. પ્ર.] કાપેલું ફેડવું. (૨) ડગળું, ગાબચું. (૩) ઝાડની છાલ. [૦ કપાવવાની ક્રિયા, કાપવું એ. (૨) કપાવવાનું મહેનતાણું, કાઢવું (રૂ. પ્ર.) બહુ ખર્ચ કરે, બહુ વાપરી નાખવું કપાવવાનો ખર્ચ કપન ન., -ના સ્ત્રી. [જુઓ ‘કાપવું'- દ્વારા] લાકડું કેરી કપાલ(ળ) ન. [સ, પૃ., ન.] પરી. (૨) લલાટ, કપાળ. ખાનારે એક કીડે, ધૂણ
(૩) સંન્યાસીનું ખપર. (૪) માટીના વાસણનું ઠીબડું.
.
એ
જવેલું લક"