Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 365

ઉલિખિત
૩૨૦
ઉશે(-સે)ડાવવું
ભભકાદાર. (૩) અદ્દભુતરસાત્મક, મસ્તરંગદશ, રંગભેગી, ઉવારવું સ. કિં. સં. ૩ ૨૧-> પ્રા. વાર-] આરતીની મેન્ટિક' (આ. બા.)
જેમ ઉતારવું. (૨) ઉગારવું, બચાવવું. ઉવારવું કર્મણિ, ઉહિલખિત વિ. સં. ૩ + સ્થિતિ, સંધિથી] પૂર્વે જેને ક્રિ. ઉવારાવવું છે., સ. ક્રિ. ઉલેખ થયું છે તેવું, જેને ટાંકવામાં આવ્યું હોય કે જેનો ઉવારાવવું, ઉવારવું જ “ઉવાર'માં. નિર્દેશ કરવામાં આવેલ હોય તેવું [દારૂખાનાની રમત ઉવા પું. [સં. સદ્ભાસ-> પ્રા. વાસ-] નિસાસે, ઉલ્લી-ઉલી સ્ત્રી. દિવાળીના દિવસોમાં નિશાળિયાઓની દુઃખને શ્વાસ ઉલ વિ. [હિં. ઉલ] અક્કલ વગરનું, મૂર્ખ, અવિચારી ઉવાળ ૫. ઢગલો ઉલલુ-દાસ પું. [+સં.] (લા.) મૂર્ખ, (૨) ભેળું
ઉવાં ઉવાં ન. [રવા.] નાનાં બાળકને રડવાને અવાજ ઉલેખ . [સ. ૩૬ + છેa, સંધિથી] પૂર્વના કશાનું અનુ- ઉવાંચે છે. ફુરસદ-નવરાશને સમય
સંધાન રાખી કરવામાં આવતા નિર્દેશ. (૨) નેધ, લખાણ. ઉવેખ , (-ખ્ય) સ્ત્રી. [સં. ઉપેક્ષા > પ્રા. કવૈવવા સ્ત્રી.] (૩) એક જાતને એ નામને અર્થાલંકાર. (કાવ્ય.) ઉપેક્ષા, બેદરકારી ઉલેખક વિ. સં. ૩ + સેવા, સંધિથી] નિર્દેશ કરનાર ઉવેખવું સં. ક્રિ. [સં. ૩--> પ્રા. હવેa-] ઉપેક્ષિતઉલેખન ન. [સં. ૩ + સેલ, સંધિથી] ઉલેખ, નિર્દેશ કરવું, બેદરકારી બતાવવી. (૨) અવગણિત કરવું. વખોડવું ઉલ્લેખનીય વિ. સિં. ઉદૈવના, સંધિથી] ઉલ્લેખ કરવા ઉખાણું કર્મણિ, ક્રિ. ઉવેખાવવું છે., સ. કિ. જેવું, નિર્દેશ કરવા-કરાવા પાત્ર
ઉખાવવું, ઉખલું જ “ઉખવું'માં. ઉલ્લેખ-પાત્ર વિ. [સં] જુઓ “ઉલ્લેખનીય'.
ઉતર ન. પહેરામણી. (૨) ભેટ સોગાદ આપવાની ક્રિયા ઉલેખવું સ, ક્રિ. [સં. ૩૩,-ના. ધા., તત્સમ] ઉક્લિ- ઉવેલ પું. [જુઓ ‘ઉલવું'. ] એક બાળક પછી બીજ બિત કરવું, નિર્દિષ્ટ કરવું. ઉલેખાવું કમણિ, ક્રિ. ઉલે. બાળક આવતાં સુધી વચ્ચે સમય, ઉબેલ ખાવવું છે., સ. ક્રિ.
ઉલવું સે, જિ. [સં. ૩-9.>પ્રા. -] ઉગારવું, ઉલેખ-સૂચક વિ. [સં.] ચીંધી બતાવાય તેવું, “ડેમોસ્ટ્રેટિવ' બચાવવું. (૨) બંધ કરી દેવું. (૩) મટાડવું. ઉવેલાવું ઉ૯લેખાવવું, ઉલેખાવું જ એ “ઉલ્લેખવું'માં.
કર્મણિ, ક્રિ. ઉલાવવું પ્રે.સ. જિ. ઉલહાટ (ઉલાટ) ૫. છોડવું , વછોડવાપણું
ઉલાવવું, ઉલવું એ “ઉલવું'માં. ઉલહાદ (ઉલાઇ) જ “આહલાદવું.'
ઉળ પું. જિઓ “ઉળવું'.] વળ ઊતરી જવાની ક્રિયા ઉલહાદવું (ઉલાદ-) જુએ “અલ્લાદવું.”
ઉળવું સ. જિ. [સં. ૩ - > પ્રા. ૩બ્રેસ્ટ-] પાર ઉવકાવવું એ “વક'માં.
ઉતારવું. (૨) ઉખેળવું, અવળે વળ આપવો. (૩). ઉવટણ ન. [સ, ઉદ્વર્તન > પ્રા. યુવકૃળ] સુગંધી પદાર્થ ઉકેલવું, ઉખાણું છોડવું. (૪) ધ્યાનમાં ન લેવું. (૫) શરીરે અવળી રુવાંટીએ ચાળવાની ક્રિયા. (૨) શરીરે હડસેલવું, ધક્કેલવું. (૬) સાંધામાંથી ખડી ગયેલા હાડકાને ચાળવાને લેપ
[ળવાની ક્રિયા બેસાડવું. ઉવેળાવું કર્મણિ, જિ. ઉળાવવું છે, સ. કિ. ઉવટાણું ન. [સં. ૩ઢર્તનકા- > પ્રા. કબૂટ્ટન-] શરીરે ઉવેળાવવું, ઉવેળાવું જએ “ઉળવું'માં. ઉલટણે પું. [૩. ઉઢતેના-> પ્રા. હવટ્ટનમ-] શરીરે ઉશના પું. [ સં. ૩રાન નું ૫.વિ., એ.વ. ૩રાનાઃ ] ચાળવાને સુગંધી પદાર્થ-લેપ. (૨) વાસણ સાફ કરવાનો પૌરાણિક માન્યતા પ્રમાણે અસુરના ગુરુ-શુક્રાચાર્ય. વનસ્પતિને ડો. (૩) વાટવા-લઢવાને પથ્થર, ઉપર- (સંજ્ઞા.) વટાણે
થિયે ફળોને અભાવ પામ ઉશી(-સી)કું, શું ન. [ સં. ૩ીર્વે- > પ્રા. શિક્ષસ-] ઉવરાવું અ. જિ. ઋતુમેસમને વટાવી જવું, ઋતુ પુરી ઓશીકું, એસીશું. [ -કાં ઉથામવાં (રૂ. પ્ર.) માંદાની ઉવરાવવું જ “હવરવું”માં.
સારવાર કરવી ]. ઉવળક વિ. હાથ-ઉછીનું, ઉપર-ટપકાનું, ઉપલક, ઉબલક ઉશીરડું ન. [જુએ “ઉશીસું' + ગુ. ડે' સ્વાર્થે ત. પ્ર. ] ઉવળાવવું એ “જવળવું'માં.
ઓશીકું
[સૂકા તંતુ ઉલાખ ! શ્વાસ, દમ
[રસ્તો, ઉનમાર્ગ ઉશી-બી)ર ., ન. સિં.] વીરણને વાળો, ખસના છોડના ઉવાટ-ટથ) સી. સિં. + વ !.>પ્રા. “કa] આડ- ઉશે(સે)ટણું ન. [ જ એ ‘ઉશે(-સેટલું’ + ગુ. “અણું” ઉવા પુ. સિં. ૩ia>પ્રા. ૩ષાય ને “ઉપાડ' થયા ક. પ્ર.] ઉસરડી લેવું એ. (૨) તળિયાઝાટક કાઢવું એ
પછી “પટેવ'] વેચાણ કરવું એ, માલ ઠેકાણે પાડવો એ ઉો-સે)ટલું સ. ક્રિ. ઉસરડી લેવું. (૨) ઉખેડી નાખવું, ઉવાણું વિ. પગમાં જેડા પહેર્યા ન હોય તેવું, પગના અડવા કાઢી નાખવું. (૩) નાખી દેવું, ફેંકી દેવું. ઉશે -સે) -ઉઘાડા પજાવાળું, ઉઘાડાપણું
કર્મણિ, ક્રિ. ઉ૮-સે-ટાવવું છે., સ. કિ. ઉવાધવું અ. ક્ર. [સં. ટૂ-વ-વધૂ> પ્રા. ૩ન્વય-] ઉશ-સે)ટાવવું, ઉશે -સે)ટાવું જ એ “ઉટવું'માં. વધવું, ચડિયાતા થવું. ઉવાધાવું ભાવે., ક્રિ. ઉવાધાવવું ઉશે(-સે) સ.. [વા.] ઉસરડવું, ભેગું કરવું, પ્રે., સ, કિં.
ઉપાડીને એકઠું કરવું. ઉશે -સેઢાવું કર્મણિ, જિ. ઉવાધાવવું, ઉવાધાવું જ “ઉવાધવુંમાં.
ઉશે(-સે)વવું છે., સ. ફિ. ઉવાન . બારી બારણાંના અંદરના ભાગની સપાટી ઉશ-સે)વવું, ઉશે(સેઝવું જ એ, “ઉડવું'માં.