Bruhad Gujarat kosha Part 1

SR No.: 016072
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1976
Total Pages: 1086
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 32 MB

Page 342

ઉદ્યોગ-મંદી
૨૯૭
ઉધમતિ
ઉઘોગ-મંદી (-મદી) સ્ત્રી. [+જુઓ મંદી'.] જુઓ “ઉદ્યોગ- ઉદ્વિગ્ન વિ. [સં.] ઉદ્વેગ પામેલું, ખિન્ન, ભારે દિલગીર. મંદતા'.
(૨) કંટાળેલું ઉદ્યોગ-માહિતી-પત્ર કું. [ જુઓ “માહિતી’ + સંન.] ઉદ્વિગ્નતા સ્ત્રી, (સં.) ઉદ્ધિમપણું, ખેદ, ખિન્નતા (૨) કંટાળે ઉદ્યોગને લગતી માહિતીને કાગળ, ઇન્ડસ્ટ્રી-પ્રોસ્પેકટ શીટ' ઉદ્વીક્ષણ ન. [સ.] ઊંચી કરેલી દષ્ટિ, ઊંચી બાજ એ ઉદ્યોગ-વાદ કું. [સં] દેશના અર્થતંત્રને આધાર ઉઘોગો કરેલી નજર ઉપર છે એ મત-સિદ્ધાંત, “ઇન્ડસ્ટ્રિયાલિઝમ'
ઉત્ત વિ. [સં.] ઊલટું થઈ ગયેલું. (૨) ફેંકાઈ ગયેલું. (૩). ઉદ્યોગવાદી વિ. [સં., મું.] ઉદ્યોગ-વાદમાં માનનારું
ઉશ્કેરાયેલું. (૪) ઊભરાઈ ગયેલું ઉદ્યોગ-વિભાગ ૫. સ.1 ધંધા-રોજગાર ઉપર દેખરેખ ઉગ ૫. સિં.1 ખેદ, ખિન્નતા, ઉચ રાખનારું સરકારી ખાતું
કરનારે પુરુષ વ્યાકુળતા. (૩) દિલગીરી, શોક. (૪) વગ્રતા, ક્ષેભ ઉદ્યોગ-વીર પું. [સં] હુન્નર-ઉદ્યોગના ઉકર્ષ માટે કામ ઉદ્વેગ-કર, જિ. [સં.3, -ર્તા, વિ. [સં., S], ઉદ્ધજક, ઉદ્ધગઉદ્યોગ-વૃત્તિ સ્ત્રી. (સં.] કામધંધો કરવાનું વલણ
કારક વિ. [સં], ઉદ્વેગ-કારી વિ. [સ, પું] ઉગ ઉદ્યોગ-શક્તિ વિ. [સં.] કામધંધો ચલાવવા માટે જોઈતું બળ કરાવનારું, ખિન્નતા કરાવનારું ઉદ્યોગ-શાલા(-ળા) સ્ત્રી. [સં.] જ “ઉદ્યોગ મંદિર'. ઉઢેજન ન, [.] ઉગ કરવાપણું ઉદ્યોગ-સંગઠક (.-સઠક) વિ, પું. [+ જુએ “સંગઠક'.] ઉઢેજનીય વિ. [સં.] ઉગ કરવા-કરાવા જેવું ઉદ્યોગોને ઉત્તેજન આપી એની આજના-યવસ્થા વગેરે ઉઢેજિત વિ. [૪] ઉમિ, ચિતાગ્રસ્ત કરનાર, “ઈન્ડસ્ટ્રી-ઑર્ગેનાઇઝર’
ઉઢેજી વિ. [, .] ઉગ કરનારું ઉદ્યોગ-સંચાલન (–સચાલન) ન. સિં] ઉદ્યોગોને વ્યવસ્થિત ઉઠેલ(ળ) વિ. [સં. હવે, બ.વી.] મર્યાદા વટાવી રીતે ચલાવવાની પ્રવૃત્તિ
ગયેલું, કિનારાને ઓળંગી ગયેલું ઉદ્યોગોલય ન. [+ સં. જ “ઉધોગશાલા', ઉદ્દેશ(-9) વિ. સિં] પોશાક નથી પહેર્યો તેવું, નગ્ન, નાગું ઉદ્યોગિતા સ્ત્રી [સં.] ઉધોગીપણું
ઉદ્ધપ્ટન ન. [૪] વીંટાળવાની ક્રિયા, (૨) વિ. જેનાં બંધન ઉદ્યોગની વિ., સ્ત્રી. [સં.] ઉદ્યોગમાં પડેલી (સ્ત્રી)
ટી ગયાં છે તેવું ઉદ્યોગ વિ. સિં, ૫ 3ઉદ્યોગમાં પડેલું, ઉદ્યમી, પ્રવૃત્તિશીલ. ઉષ્ટિત વિ. [સં.] વીંટેલું. (૨) ને. [.હળી ઊંચી (૨) હુન્નરી
કરવાનો એક અભિનય. (કાવ્ય.) ઉઘોગીકરણ ન. [સં.] ઉદ્યોગ ન હોય ત્યાં ઉદ્યોગની ઉધક વિ. જિઓ ઊધડું + ગુ. “ક” સ્વાર્થે ત. પ્ર.] ઊધડું પ્રવૃત્તિ કરવાપણું, ઇડરિયાલિઝેશન'
ઉધકવું અ. જિ. જિઓ “ઉધડક'-ના. ઘા.] એકદમ ઊભા ઉઘાત ૫. [સં.] ખદ્યોત, આગિયો [ધાતુ તુ હાઈ હોત થઈ જવું. (૨) ચમકવું, ઝબકવું, ચાંકવું. (૩) બેબાકળા, થવું જોઇએ, છતાં સં.માં ૩થો પણ કાશોમાં નોંધાયું છે, થઈ જવું -જુએ “ઉદ્ઘોત.'].
ઉધકી વિસ્ત્રી. જિઓ “ઉધડકું' + ગુ. ઈ” સ્ત્રી પ્રત્યય ] ઉદ્રકવું અ. ક્રિ. ઉચાટમાં હોવું, દિલગીર હોવું
ઉમાદવાળી, સહેજ ગાંડપણવાળી (સ્ત્રી). (૨) એક સ્થળેથી ઉજન પં. પ્રાણવાયુ, “સિજન'
મન ઊઠી ગયું છે તેવી (સ્ત્રી). ઉદ્રાવ છું. [સં.] ભારે મે અવાજ, ભારે ઘાટ ઉધડકું વિ. એ “ઉધડકવું' +ગુ. “ઉ” કુ.પ્ર.] ઉન્માદવાળું. ઉદ્વિત વિ. .] અતિશય, ઘણું. (૨) નિખાલસ, ખુલ્લા (૨) એક સ્થળેથી મન ઊઠી ગયું હોય તેવું દિલનું. (૩) સ્પષ્ટ, પ્રગટ, ફુટ [(૩) ચડિયાતાપણું ઉધરિયું વિ. [૪ ઓ “ઉધ' + ગુ. “ધયું' ત.ક.] દૈનિક ઉદ્ધક છું. સિં] અતિશયતા, ભારે વૃદ્ધિ. (૨) ઉભરાટ. સાપ્તાહિક પાક્ષિક માસિક કે વાર્ષિક બદલો કરાવ્યા વિના ઉકેક-વાદ મું. [૪] જેમાં જીવનના ઉલ્લાસનું પ્રતિબિ કામના પ્રમાણને પણ ખ્યાલ કર્યા સિવાય ઊચક ઠરાવી પડેલું છે તે કવિતામાં ૨જ થતું આવિકાર, રંગદષ્ટિ, કામ કરનારું (મજ૨), ઊધડું કામ કરનાર. (૨) ભાવતાલ મેન્ટિઝમ' (ઉ. જે.)
કે વજન કર્યા વગર રાખેલું કે આપેલું (કામ), (૩) (લા.) ઉદ્ધમન ન. સં.] ઊલટી, બેકારી, એકણ
કાળજી વગરનું બેદરકારીથી કરેલું ઉદ્વર્તક વિ. સિ.]. શરીરની શુદ્ધિ કરી આપનારું. (૨) ઉધડિયા વિ. પું. જિઓ “ઉધડિયું”.] અમુક બદલો (આર્થિક પં. હિસાબમાં ધારેલી સંખ્યા
કે વસ્તુમાં લેવાની શરતે મુદતની પણ શરત વિના એકઉદ્વર્તન ન. [૪] શરીરની શુદ્ધિ કરવાની ક્રિયા. (૨) શરીરને સામટું કામ કરનાર માણસ. (૨) વર્ષે અમુક રકમ આપવી માલિશ કરવાની ક્રિયા. (૩) વધારો, ઉછાળો
ઠરાવી રાખેલે નોકર, (૩) વર્ષે અમુક રકમ આપી કે ઉદ્વહન ન. [સં.] શરીર ઉપર ઉઠાવી ભાર વહન કરવાની ભાગીદારી કરાવી ખેતી સાધી આપતો ખેત, ઉભડ ખેડૂત ક્રિયા, ઊંચકી લઈ જવાનું કામ
ઉધડિયા-ચે)ણ (-૨) શ્રી. જિઓ,” ઉધડિયું' + ગુ. “અઉદ્વાહ !. [સં] ઉદ્વહન. (૨) વિવાહ, લગ્ન
(એ)ણ સ્ત્રી પ્રત્યય] છૂટક કામ કરનારી બાઈ, ઉધડું લઈ ઉદ્વાહક વિ. [સં] ઉદહન કરનાર
કામ કરનારી મજણ ઉદ્વાહ-કર્મ ન. [i] લગ્ન-ક્રિયા
ઉધમતિ વાંક પં. ભંડાર પાસે વાંકા પાટિયાને લગતા ઉદાહન ન. [સં.] જુએ “ઉદ્ધહન’
કાથાના એક ભાગનું નામ. (વહાણ.)